Đang chăm sóc lại trà lúa hè thu đã đến giai đoạn gần trổ bông, nông dân Nguyễn Văn Hùng ở xã Bình Hòa (Châu Thành - An Giang) khoe với chúng tôi: “Nhờ học tập đều đặn 3 lớp “1 phải, 5 giảm” do cán bộ Trạm Bảo vệ thực vật huyện tổ chức mà tôi tiếp thu được các kiến thức bổ ích trong canh tác lúa. Cụ thể vụ đông xuân rồi, tôi ứng dụng thành công chương trình “1 phải, 5 giảm” vào 5 héc-ta lúa đã đem lại hiệu quả cao trong quá trình sản xuất. Cách làm như vầy: Khi gieo sạ, tôi chọn giống xác nhận, nếu trước đây mỗi lần sạ tốn khoảng 20kg lúa giống cho 1 công đất thì nay áp dụng sạ hàng giảm xuống chỉ còn khoảng 7 - 10kg…”. Rồi ông Hùng nhẩm tính, lúa giống xác nhận mỗi ký 10.000 đồng, giảm được 10kg thì dôi dư ra khoảng 100.000 đồng, với 5 héc- ta thì tiết kiệm được 5 triệu đồng. Đối với thuốc bảo vệ thực vật, trước đây khoảng 10 ngày thì ông Hùng đến đại lý mua về phun xịt. Còn từ khi ứng dụng “1 phải, 5 giảm”, ông Hùng thăm ruộng thường xuyên hễ thấy cây lúa có dấu hiệu nhiễm bệnh mới mang thuốc phun, xịt.

Ứng dụng phương pháp sạ hàng giảm được giống.

“Cách bón phân cũng tiên tiến bộ hơn. Nếu hồi trước thấy lúa có màu ngà ngà là đem phân ra rải kích thích cho cây xanh mướt. Nhưng cứ sử dụng như vậy cây lúa sẽ thừa phân, dư đạm. Do đó, mình phải giảm lượng phân để cân bằng cho cây lúa khỏe là được. Riêng chi phí bơm tát, thu hoạch và thất thoát sau thu hoạch chúng tôi cũng áp dụng bày bản nên giảm được giá thành sản xuất hơn so với các hộ dân lân cận”, ông Hùng chia sẻ. Theo ông Hùng, bình quân mỗi công lúa, ông giảm từ 400.000 - 500.000 đồng. Như vậy, mỗi vụ ông Hùng tiết kiệm ít nhất 25 triệu đồng/5 héc-ta lúa của mình. “Mỗi lần thu hoạch những nông dân lân cận chỉ nhìn năng suất mà không nhìn hiệu quả của việc ứng dụng “1 phải, 5 giảm”. Phải thừa nhận là năng suất ngang ngửa với những ruộng sạ thường, nhưng khi đem so sánh về tiết kiệm chi phí sản xuất thì mới thấy hiệu quả rất lớn. Trong quá trình ứng dụng “1 phải, 5 giảm”, tôi đều ghi nhật ký, xong vụ thì cộng lại các thứ, các cái, từ đó mới biết được hiệu quả như thế nào”, ông Hùng bộc bạch.

Ứng dụng “1 phải, 5 giảm” giảm được chi phí sản xuất.

Không chỉ riêng ông Hùng mà nhiều nông dân khác ở huyện Châu Thành cũng ứng dụng hiệu quả chương trình “1 phải, 5 giảm”. Điển hình là hộ ông Trương Văn Tài canh tác 2 héc-ta lúa ở xã An Hòa. Vụ hè thu này, trà lúa của ông Tài đang ở giai đoạn khoảng 60 ngày tuổi, nhờ ứng dụng “1 phải, 5 giảm” mà 2 năm nay giảm được chi phí sản xuất và lợi nhuận cao. Ông Tài cho biết: “Khi học xong lớp tập huấn “1 phải, 5 giảm”, tôi về ứng dụng ngay. Lúc này, tôi còn mạnh dạn chuyển sang làm lúa giống để bán giống cho những hộ lân cận. Tại thời điểm vụ đông xuân năm rồi, giá lúa thị trường khoảng 4.000 đồng/kg thì tôi bán giống với giá 4.500-5.000 đồng/kg, bỏ chi phí, mỗi công lời hơn 2 triệu đồng”. Tuy nhiên, để ứng dụng chương trình “1 phải, 5 giảm” vào sản xuất, theo ông Tài là phải kết hợp linh hoạt từ kinh nghiệm sản xuất thực tế với kiến thức sách vở thì cây lúa mới đạt năng suất, chất lượng cao. “Nói như vầy cho dễ hiểu, đồng ý là chọn giống xác nhận, nhưng khi ngâm ủ muốn loại bỏ mầm bệnh thì phải dùng thuốc. Thấy vậy, khâu ngâm giống rất quan trọng, khi cây giống khỏe thì sản xuất sẽ đạt hiệu quả cao. Đối với, khâu giảm nước, giảm thất thoát sau thu hoạch cũng không kém phần quan trọng đã góp phần cho nhà nông thu lợi rất lớn mà từ lâu nay vẫn còn bỏ ngõ”, ông Tài nói.

Sau 4 năm ứng dụng chương trình “1 phải, 5 giảm”, toàn tỉnh đã có hơn 6.200 nông dân tham gia trên tổng diện tích 8.400 héc-ta lúa. Giai đoạn 2013 - 2015, tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với Viện Lúa quốc tế IRRI triển khai dự án “1 phải, 5 giảm” từ các nguồn vốn khác nhau để hướng tới mục tiêu giảm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường.

THÀNH CHINH