Đây là kết quả đạt được sau một năm hợp tác giữa Ban quản lý dự án Cạnh tranh nông nghiệp tỉnh (ACP) và Công ty TNHH Hải Nam Okinawa. Qua đó, nhằm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ nuôi hải sâm cát, phục vụ nhu cầu nuôi thương phẩm trong và ngoài tỉnh.

Sản xuất giống

Ở Việt Nam, hải sâm cát Holothuria Scabra (hải sâm cát) phân bố tập trung ở các tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận. Trong đó, ở vùng biển Bình Thuận, đảo Phú Quý trước đây vốn là ngư trường trù phú của loài hải sâm cát. Tuy nhiên do khai thác quá mức, nên đến nay hải sâm đã trở nên khan hiếm. Nhằm đáp ứng nhu cầu về giống hải sâm cát để phục vụ nuôi thương phẩm, từ tháng 7/2012 đến nay, Ban quản lý dự án ACP Bình Thuận đã phối hợp với Công ty TNHH Hải Nam Okinawa tiến hành nghiên cứu, chuyển giao thành công việc sản xuất giống hải sâm cát cho các cơ sở sản xuất giống thủy sản tại tỉnh Bình Thuận. Qua đó từng bước cung cấp giống hải sâm có chất lượng, thích nghi với điều kiện ở địa phương cho người nuôi thủy sản ven biển.

Luân canh hải sâm trong ao nuôi tôm.

Ông Lương Thanh Sơn - Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu, sản xuất giống hải sâm cát cho biết: Đây là loài có giá trị kinh tế, giá trị dinh dưỡng và y học cao, thân thiện với môi trường, ít dịch bệnh. Chúng thích hợp nuôi ghép, luân canh với các đối tượng khác (tôm) nhằm cải thiện môi trường, tăng thu nhập trên một đơn vị diện tích ao nuôi. Để sản xuất thành công giống hải sâm cát, đơn vị tư vấn đã tổ chức khóa đào tạo chuyển giao cho 7 học viên, là những người có am hiểu về nuôi trồng thủy sản trong tỉnh, nhằm hướng dẫn các kỹ thuật như tuyển chọn và nuôi vỗ hải sâm bố mẹ, kích thích sinh sản, thu và lọc trứng, nuôi ấu trùng trôi nổi, chuẩn bị cho ấu trùng bám đáy, ương con giống và cuối cùng là thu và vận chuyển hải sâm giống. Đến nay, tất cả các học viên đều có thể tự sản xuất thành công giống hải sâm cát. Đây là một trong những thành công của đề tài trong quá trình thực hiện. Cũng theo ông Lương Thanh Sơn, để hoàn thành quá trình sản xuất giống hải sâm cát, phải mất thời gian khoảng 1 tháng. Đặc biệt, trong kỹ thuật nuôi phải tuyển chọn những con hải sâm bố mẹ khỏe mạnh, không trầy xước, kích cỡ lớn hơn 250g. Trọng lượng giống hải sâm con bình quân đạt từ 3 - 5 g/con, với giá bán 5.000 đồng/con.

Nuôi thương phẩm

Theo thống kê trong năm 2012, trên địa bàn tỉnh có 158 cơ sở sản xuất giống thủy sản/663 trại. Riêng diện tích nuôi tôm có 1.381 ha, với 820 cơ sở nuôi, tập trung nhiều ở Tuy Phong, Hàm Thuận Nam, La Gi, Hàm Tân... Tuy nhiên, thực tế cho thấy nuôi tôm mặc dù có lợi nhuận cao, nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro về dịch bệnh. Do đó, việc sản xuất thành công giống hải sâm cát có ý nghĩa rất quan trọng.

Theo đại diện Công ty TNHH Hải Nam Okinawa, các hộ gia đình làm nghề nuôi trồng thủy sản đều có thể nuôi hải sâm theo cách luân phiên. Chẳng hạn như các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên đã áp dụng là sau khi thu hoạch tôm, bà con thả giống hải sâm, với mật độ 1 m2/con. Sau thời gian 8 tháng, hải sâm sẽ cho thu hoạch với trọng lượng bình quân 300g/con. Với giá bán thương phẩm hiện tại từ 60.000 - 70.000 đồng/kg (tươi), người nuôi có thể thu nhập khá, hạn chế rủi ro về dịch bệnh. Riêng về thị trường tiêu thụ, hiện nay hải sâm cát đang trở thành mặt hàng xuất khẩu “đắt giá” ở các thị trường như Trung Quốc, Singapore, Hàn Quốc… Chúng được chế biến thành các món ăn đặc sản bổ dưỡng, được nhiều người ưa chuộng. Riêng ở Bình Thuận, nếu bà con muốn nuôi hải sâm cát, có thể mua giống tại Công ty TNHH Hải Nam Okinawa và được công ty này bao tiêu sản phẩm sau khi thu hoạch.

Đôi nét về hải sâm

Hải sâm cát dạng hình ống tròn, mặt lưng màu xám đậm hoặc đen, mặt bụng màu trắng. Chúng có mùa vụ sinh sản chính từ tháng 4 đến tháng 8 hàng năm. Hải sâm cát ăn thức ăn tự nhiên và mùn bã hữu cơ có trong ao. Tuy nhiên, để đảm bảo đủ chất dinh dưỡng cho hải sâm phát triển nhanh, rút ngắn thời gian nuôi, cần bổ sung thêm thức ăn là bột rong khô dạng mịn, định kỳ 1g/m2/tuần. Đồng thời, thay nước nhiều giúp tăng lượng thức ăn tự nhiên trong ao và tạo môi trường trong sạch...