Kiệu chờ… thương lái

Những năm trước, từ giữa tháng 10 âm lịch, thương lái đã đổ về các nơi trồng kiệu ở huyện Cam Lâm và TP. Cam Ranh (Khánh Hòa) để đặt mua. Tuy nhiên, đến thời điểm này, nhiều ruộng kiệu tại các địa phương này vẫn chưa có người mua khiến nông dân sốt ruột.

Người dân chăm sóc kiệu

Ông Phan Minh Dũng (thôn Tân Lập, xã Cam Thành Bắc, huyện Cam Lâm) cho biết: “Do nắng hạn kéo dài nên cuối tháng 7 âm lịch chúng tôi mới xuống giống (trễ khoảng 1 tháng so với mọi năm). Thiếu nước cộng thêm sâu bệnh khiến kiệu không đẹp, củ nhỏ, năng suất ước 1,1 - 1,2 tấn/sào (năm ngoái đạt 1,5 tấn/sào). Thời điểm này mọi năm, thương lái đã đặt cọc trước 1/2 số tiền, sau đó chờ đến khi nhổ kiệu thì giao đủ, còn năm nay, đến giờ vẫn chưa thấy rục rịch. Với chi phí 16 triệu đồng/sào, tôi e sẽ lỗ”. Theo ông Trần Văn Châu - Trưởng thôn Tân Lập, đây là năm khó khăn với người trồng kiệu. Vụ này, thôn có 15 hộ trồng khoảng 1,5ha. Không khí tại hầu hết ruộng kiệu ở đây đều đìu hiu, trái ngược với năm ngoái, nhiều thương lái đã rộn ràng đến các ruộng kiệu để mua…

Nông dân trồng kiệu tại xã Cam Hiệp Bắc, thị trấn Cam Đức… (Cam Lâm) cũng đang thấp thỏm lo. Nhà bà Phan Thị Thanh Tâm (thôn Trung Hiệp 1, xã Cam Hiệp Bắc) trồng hơn 5 sào kiệu. Để có nước tưới, bà phải đào 3 cái ao. “Bình thường, kiệu đạt năng suất từ 1,4 - 1,5 tấn/sào, nhưng năm nay ước chỉ đạt 1 - 1,1 tấn/sào. Cứ 3 - 4 ngày, vợ chồng tôi xịt thuốc 1 lần để trị bệnh sâu dòi và nấm nhớt. Năm nay, chi phí phân bón, vật tư, bơm tưới… đều cao hơn, trong khi năng suất giảm khoảng 30% nên người trồng kiệu khó có lãi” - bà Tâm nói. Theo bà Phan Thị Tường Vy - khuyến nông viên xã Cam Hiệp Bắc, vụ này, toàn xã có 15ha kiệu. Hiện nay, trên địa bàn xã chỉ có khoảng 1ha kiệu được thương lái mua với giá 20 triệu đồng/sào, còn lại chưa có người để ý tới…

Xã Cam Thành Nam (TP. Cam Ranh) là vùng trồng kiệu lớn tại Khánh Hòa. Kiệu Cam Thành Nam nổi tiếng, trở thành thương hiệu để nhiều thương lái tìm đến, nhưng năm nay, tình hình cũng không mấy khả quan. Ông Ngô Văn Nhẹ - Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết: “Hiện nay chỉ lác đác vài đám kiệu phát triển khá tốt mới được thương lái đặt mua”. Các hộ trồng kiệu ở phường Cam Nghĩa (TP. Cam Ranh) cũng không nằm ngoài tình trạng trên.

Diện tích giảm mạnh

Theo nhiều nông dân, một vụ kiệu kéo dài 5 - 6 tháng. Đa phần các ruộng kiệu đều dùng giống từ miền Tây. Đối với cây kiệu tại Khánh Hòa, mùa vụ trồng xê dịch từ đầu tháng 6 đến đầu tháng 7 âm lịch; nếu kéo dài hơn, cây kiệu sẽ kém phát triển, thu hoạch không kịp Tết.

Từ lâu, cây kiệu là “đặc sản” của vùng đất Cam Lâm và Cam Ranh. Thế nhưng, thời tiết bất lợi, cộng thêm vụ kiệu Tết năm ngoái giá thấp, nhiều nông dân lỗ hoặc huề vốn nên không mặn mà trồng. Ông Ngô Văn Nhẹ cho biết, do thời tiết nắng hạn gây thiếu nước nghiêm trọng, nhiều khu vực trồng kiệu không có nước để làm đất, xuống giống. Nhiều nông dân chuyển sang trồng các loại cây ngắn ngày khác hoặc bỏ đất trống.

Năm nay, toàn xã Cam Thành Nam chỉ xuống giống khoảng 25ha, trong khi diện tích kiệu hàng năm khoảng 70 - 80ha… Dự kiến, năng suất kiệu chỉ đạt 700kg - 1 tấn/sào (năm ngoái từ 1,2 - 1,5 tấn/sào). Theo ông Lê Xuân Hoàng - Chủ tịch Hội Nông dân TP. Cam Ranh, toàn thành phố trồng khoảng 50ha kiệu (giảm hơn 50% so với năm trước), chủ yếu ở Cam Thành Nam và Cam Nghĩa. Dự đoán, mùa kiệu năm nay không được như ý do năng suất giảm, sản lượng thấp.

Khảo sát các vùng trồng kiệu ở Cam Lâm cho thấy, diện tích trồng kiệu năm nay cũng giảm nhiều. Theo thông tin từ Hội Nông dân thị trấn Cam Đức, năm nay, diện tích trồng kiệu trên địa bàn khoảng 7 - 8ha, giảm 1/3 so với năm trước. Được biết, năm ngoái, toàn huyện Cam Lâm có hơn 127ha kiệu, nhưng năm nay chỉ còn 86,5ha.

Thông thường, cuối tháng 11 âm lịch, đầu tháng Chạp, mùa thu hoạch kiệu Tết bắt đầu, tập trung nhất từ giữa đến cuối tháng Chạp. Dự kiến, năm nay tiến độ thu hoạch kiệu chậm hơn do điều kiện về thời tiết, thị trường đang gây nhiều bất lợi cho nông dân. Dù vậy, chưa thể dự báo được điều gì khi mùa thu hoạch kiệu Tết chưa đến.

N. KIM