Tham quan và khảo sát hiệu quả mô hình trồng hành tím rải vụ ở thị xã Vĩnh Châu.

Hành tím là cây sợ ngập úng nên được trồng khi vừa dứt mưa để tránh bị thối củ. Thị xã Vĩnh Châu có hơn 6.500 ha chuyên trồng hành tím, tuy nhiên trên cùng diện tích đất, bà con 1 năm chỉ trồng được 2 vụ hành tím thương phẩm và 1 vụ hành giống, bắt đầu từ tháng 10 âm lịch năm trước đến tháng 4 âm lịch năm sau. Trồng hành tím thuận mùa cho năng suất cao, ít bị sâu bệnh, nhưng lại thu hoạch rộ vào cùng một thời điểm khiến bị giảm giá. Theo nông dân tính toán, chi phí trồng 1 công hành tím gồm: giống, phân bón, thuốc BVTV, nhân công… khoảng 15 triệu đồng, thu hoạch được khoảng 2 tấn hành củ. Nếu bán 5.000 đ/kg như vụ hành vừa rồi thì cầm chắc bị lỗ. Theo thống kê của Ngành Nông nghiệp thị xã, mỗi năm sản lượng hành tím Vĩnh Châu khoảng 90.000 tấn, trong đó khoảng 20.000 tấn bà con giữ lại làm giống, số còn lại tiêu thụ ra thị trường. Việc tập trung thu hoạch và tiêu thụ trong thời gian ngắn khiến cung vượt cầu, nên rớt giá là điều dễ hiểu. Cộng thêm hành tím chỉ trữ được khoảng 4 tháng, chưa kể điều kiện bảo quản cần kho chứa, máy móc đạt chuẩn mà không phải nông dân nào cũng đáp ứng được.

Nhiều bà con nghĩ đến việc trồng hành tím trong mùa mưa, nhưng khó thành công vì hành gặp mưa nhiều bị úng, sâu bệnh phát sinh và năng suất không bằng phân nửa so với trồng trong mùa nắng. Do đó trong năm nay, Chi Cục BVTV tỉnh triển khai mô hình trồng hành tím rải vụ trên 1.000 m2 tại phường 2, thị xã Vĩnh Châu, mô hình gồm 3 nghiệm thức: trồng hành trên luống có màng phủ nông nghiệp, luống có phủ rơm và nghiệm thức đối chứng. Thời điểm xuống giống vào tháng 9 và tháng 10 dương lịch, thời điểm còn mưa và xung quanh chưa có hộ nào trồng hành tím. Đến nay kết quả thu được rất khả quan, đặc biệt nghiệm thức trồng hành tím có màng phủ nông nghiệp được đánh giá là cho năng suất tương đương khi trồng thuận mùa. Ông Nguyễn Hữu Thành – Trưởng Trạm BVTV thị xã Vĩnh Châu cho biết: “ Hy vọng mô hình trồng hành tím rải vụ, đầu ra sản phẩm sẽ ổn định và người trồng hành sẽ có lời cao. Như hiện nay hành tím khoảng 30.000 đ/kg cũng không có để bán. Ngoài ra mô hình này còn giúp bà con hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và cây trồng ít sâu bệnh, rất có lợi cho bà con”.

Hộ ông Thạch Phết được thực hiện mô hình này, ông tính toán trồng hành tím có phủ bạt, 1 công sẽ tăng chi phí lên từ 1 – 1,2 triệu đồng, nhưng bán được giá nông dân vẫn có lời. Cộng thêm tiết kiệm được công tưới nước và phân, thuốc BVTV, chi phí nhân công. Bởi ưu điểm của màng phủ nông nghiệp là giữ lại độ ẩm cho đất, hạn chế cỏ dại và sâu bệnh, ông Thạch Phết cho biết: “Rẫy hành của tôi năm nay trồng rải vụ nên xuống giống từ đầu tháng 9 dương lịch đến giờ đã được thu hoạch. Hiện giá bán từ 28.000 đến 30.000 đ/kg. Sau vụ hành này tôi sẽ trồng đậu phộng”.

Nhiều diện tích hành tím ở Vĩnh Châu được bà con thực hiện trồng theo mô hình rải vụ

Ông Sơn Minh Thành – Giám đốc HTX hành tím Vĩnh Châu cho biết, HTX có 32 thành viên với gần 50 ha, nhưng trước nay chưa ký được hợp đồng bao tiêu nông sản vì chưa thể cung cấp hàng thường xuyên cho đối tác. Tuy HTX có kho chứa và máy sấy hành mini nhưng hiệu quả chưa cao, mô hình này thành công sẽ mở ra hướng đi mới cho HTX, giúp xã viên sản xuất và thu nhập ổn định hơn. Ông Sơn Minh Thành cho biết: “HTX liên kết với công ty ViFon và họ đặt hàng năm nay là 360 tấn, bình quân mỗi tháng HTX giao 30 tấn hành. Cái khó trong liên kết này là phía công ty buộc HTX phải cung ứng hàng mỗi tháng, nhưng lượng hàng sản phẩm của HTX thì đến tháng 8 là đã hết hàng. Nếu mô hình trồng hành tím rải vụ thuận lợi thì HTX không còn sợ thiếu hàng để giao và có thể sẽ ký hợp đồng lâu dài với công ty ViFon”.

Trước mắt, Phòng Kinh tế thị xã Vĩnh Châu khuyến khích nông dân trồng hành tím rải ụ, và quy hoạch diện tích trồng hành tím toàn thị xã khoảng 5.000 ha trong năm 2016. Bên cạnh đó Ngành Nông nghiệp Vĩnh Châu thường xuyên hỗ trợ nông dân về kỹ thuật trồng hành tím rải vụ, phát triển các mô hình hành tím VietGAP, thành lập các HTX, THT hành tím để tạo khối lượng hành hóa lớn tập trung, tạo điều kiện thu hút các doanh nghiệp thu mua hành tím thông qua các hợp đồng lâu dài và bền vững./.

Ngọc Khuê