Đặt thùng nuôi ong


Thùng nuôi ong làm bằng gỗ xoan, vải, nhãn, mít... và phải đóng theo loại thùng đỡ cải tiến để có thể thường xuyên kiểm tra, vừa để dễ lấy mật, dễ sang đàn...


Thùng được đặt theo hướng đông nam, mùa đông chống lạnh, mùa hè có bóng cây che mát. Tránh để gần nơi có máy xay xát, nơi quay mật mía, kho đường, kho chứa thuốc trừ sâu...


Một đàn ong tốt phải có chúa tốt, không quá già. Tuổi thọ ong chúa khoảng 2- 3 năm.


Nuôi ong vào tháng 3, 4 và cuối tháng 5 thì quay mật, từ tháng 6, 7, 8, 9 (là những tháng hiếm hoa) có thể cho ong ăn bổ sung bằng đường.


Xử lý khi ong bốc bay, chia đàn


Ong bốc bay (suy thoái, tan vỡ) là do trong tổ thiếu thức ăn (không mật, không phấn và không con). Bánh tổ quá cũ, bị các kẻ thù phá hoại như ong rừng, thạch sùng, nắc nẻ... vào tổ quấy rối, hoặc tổ đặt không thích hợp (quá nóng, quá lạnh, bị chấn động, khói bếp...). Để giữ được ong không bốc bay hãy cho ong ăn thêm đường, hoặc lấy một tầng có mật, có nhộng ở tổ khác bổ sung cho các tầng cũ.


Khi ong bốc bay, hãy té nước, tung cát, nón, áo vào giữa đàn, buộc vải vào cây nứa làm cờ quay vào giữa đàn gạt cho ong xuống thấp, buộc ong hạ thấp dần và tìm cây để đậu. Khi bắt ong bốc bay thường có hai người, một người làm như trên, còn một người có khả năng nhanh tay, tinh mắt, ngồi cạnh cửa, thấy ong chúa bò ra cửa là tóm lấy ngay. Ong chúa bao giờ cũng bò ra sau, thường khi đàn ong ra hết 3/4 ong chúa mới bò ra. Khi bắt được ong chúa, cho vào lồng rồi buộc vào tổ cũ. Ong thợ ra không tìm thấy ong chúa lập tức cả đàn lại bay về tổ cũ. Cho ong ăn đều trong hai đến ba đêm, thấy ong thợ đi làm rồi mới thả ong chúa ra.


Ong chia đàn là những đàn ong tốt, đông quân, đầy nhộng, mật, ong thợ đi làm về tấp nập, vui mắt. Nhưng cũng có những lý do khách quan hoặc chủ quan mà buộc ong phải chia đàn như: thùng, đõ hẹp, quân đông, nhiệt độ trong đó quá cao (trên 36 độ C), hoặc bị thường xuyên đến quấy rối... cũng làm cho ong chia đàn. Khi chia đàn chúa già đi, còn chúa non và ong thợ non ở lại. Trước khi đi, chúa và ong thợ già bao giờ cũng chuẩn bị lương thực đầy đủ cho đàn ở lại ăn.


Hàng tuần mở nắp kiểm tra, thấy có mũ chúa, chủ động chia đàn bằng cách để đõ mới vào vị trí đõ cũ, nhích đõ cũ sang một bên khoảng 13cm rồi lấy tầng có mật, có nhộng, có mũ chúa của đõ cũ đưa sang đõ mới. Trong một hoặc hai ngày cả hai đàn đi về có mật, phấn hoa, tách đõ mới ra xa dần, khoảng cách độ 2m hoặc hơn. Cách chia đàn như trên là chủ động nhất, dễ làm nhất, chỉ cần một người cũng có thể làm được.


Thời gian quay mật


Hãy tiến hành quay mật vào buổi sáng. Dụng cụ lấy mật gồm có: Máy quay mật (máy ly tâm), dao cắt nắp, mâm, thùng chứa mật, lưới che mặt, thau nước, dây buộc... Khi quay cần hai người, một người mở nắp, nhắc cầu, rũ hết ong xuống thùng, rồi chuyển cho người quay. Người quay dùng dao sắc, hớt nhẹ nắp vít mật ở tầng, rồi đặt các cầu đã cắt nắp vào khung của máy ly tâm, quay đều tay với tốc độ tăng dần. Các cầu mật quay xong trả về đó và tiếp tục lấy hết các tầng ở trong tổ ra quay.


Sáng tháng thứ 6 đến tháng 9, 10, không lấy mật và cần cho ong ăn bổ sung (một đường một nước) giữ cho đàn ong không bốc bay.