Theo Quyết định 115/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành thì lò gạch thủ công tự phát sẽ được xoá bỏ vào năm 2010. Nhưng trên thực tế, khắp địa bàn các tỉnh Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Hà Nam, Thái Bình..., đâu đâu cũng thấy lò gạch thủ công nhả khói đêm ngày. Và tình trạng mất an toàn lao động ở các lò gạch đã trở thành... chuyện thường ngày ở huyện.
Hiện, lao động ngành nông - lâm nghiệp chiếm 52,1% tổng số lao động cả nước. Trong khối doanh nghiệp, hàng năm chỉ có khoảng 15% doanh nghiệp tổ chức khám sức khoẻ cho 30% người lao động, 5 - 8% được khám bệnh nghề nghiệp, nhưng ở lĩnh vực nông - lâm nghiệp, tỷ lệ lao động được khám sức khoẻ chưa có thống kê cụ thể. Theo khảo sát, chỉ có khoảng 9,3% lao động được đào tạo nghề tại các trường chuyên nghiệp; có tới 28,4% nông dân không hiểu biết về sử dụng điện sinh hoạt; 89,89% không nắm được cách sử dụng máy nông nghiệp; 29,4% không biết cách phun thuốc bảo vệ thực vật an toàn... Trong khi đó, phần lớn các loại máy móc như máy bơm, máy xay xát, máy cày, tuốt lúa, máy nổ... và các máy tự chế đều không có sự kiểm soát của cơ quan chức năng, nhiều thiết bị không có cơ cấu an toàn. Một số máy nhập ngoại có chức năng dùng cho nhiều công việc nhưng lại không có tài liệu hướng dẫn vận hành an toàn, còn các máy tự chế có hướng dẫn chỉ chiếm 0,5%.
Có tới 89,89% nông dân không thành thạo cách sử dụng máy nông nghiệp. |
Có một thực tế là bà con sử dụng ngày càng nhiều loại hoá chất độc hại trong nông nghiệp nhưng chỉ có 10 - 50% nông dân hiểu đúng về biểu thị độ độc trên nhãn thuốc (tuỳ từng vùng); 10 - 40% không đọc cách hướng dẫn sử dụng ghi trên nhãn; sử dụng thuốc tuỳ tiện, nhiều lần trong một vụ, không bảo đảm thời gian cách ly... Điều này đã làm lượng thuốc bảo vệ thực vật tồn dư trong sản phẩm vượt quá mức cho phép. Cứ 100.000 lao động nông thôn thì có 799 người bị tai nạn về điện; 856 người bị tai nạn do sử dụng máy móc; 1.700 người bị ảnh hưởng sức khoẻ do thuốc bảo vệ thực vật... Rõ ràng, tình hình mất an toàn vệ sinh lao động trong nông nghiệp đã ở mức báo động.
Nâng cao nhận thức cho nông dân
Ông Hàn Anh Chi, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Hoài Trung (Ninh Phước - Ninh Thuận) cho rằng: “Để tránh rủi ro khi tham gia sản xuất, trước hết phải tăng cường tập huấn cho những nông dân có máy móc để họ có thể vận hành thành thạo. HTX cũng cần vận động bà con mua bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế vì lợi ích lâu dài”.
Mới đây, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Chính phủ Nhật Bản đã ký thoả thuận thực hiện 2 dự án: Hỗ trợ thực hiện hiệu quả chương trình quốc gia về bảo hộ lao động, an toàn lao động, vệ sinh lao động và Dự án Bảo vệ sức khoẻ người lao động nhằm tăng cường an toàn vệ sinh lao động tại nơi làm việc cho người lao động. Với kinh phí gần 1 triệu USD (17 tỷ đồng), dự án đang được hy vọng sẽ góp phần đảm bảo môi trường lao động trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ; xây dựng hệ thống bảo hộ lao động tại các ngành nghề nông thôn và nâng cao nhận thức cho nông dân...