Tuy nhiên, thuỷ sản vẫn có khả năng cạnh tranh, có tiềm năng phát triển...

Cung - cầu vẫn chưa "bắt tay"

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Huỳnh Thế Năng đã làm hội nghị "nóng" lên khi cho rằng, giá cá tra tăng mấy ngày qua không phải là động thái tích cực của thị trường, có thể là "động tác giả" tạo tác động tâm lý để nông dân đổ xô nuôi lại. Các địa phương trong vùng cần làm cho nông dân biết rằng, chỉ khi có hợp đồng tiêu thụ mới nên nuôi lại. Hiện nay, vùng ĐBSCL nên làm gì với con cá tra? Nên hãy khoan nói nông dân khôi phục lại sản xuất.

"Ngoài diện tích riêng của DN, các DN cần phải ký kết hợp đồng tiêu thụ với người nuôi. Thực tế ký hợp đồng như thế nào, gần như hầu hết các DN không để ý tới" - ông Huỳnh Thế Năng nói. Ông Dương Tấn Lộc - Phó Chủ tịch Hiệp hội Thuỷ sản Cần Thơ - cho rằng: Lẽ ra, DN đặt hàng người nuôi cá tra, thực tế thì ngược lại, dù vấn đề gắn kết giữa cung - cầu, sản xuất - tiêu thụ đã nói nhiều...

Theo Cục Nuôi trồng thuỷ sản, diện tích bỏ hầm nuôi cá tra từ 30 - 50% - tập trung ở các hộ nuôi nhỏ lẻ. Mối liên kết chuỗi trong sản xuất - tiêu thụ tuy có được thiết lập ở một số nơi, nhưng mức độ ràng buộc còn rất lỏng lẻo; việc tổ chức sản xuất theo mô hình tổ, đội, HTX chưa thực sự được cải thiện. Thực tế cho thấy, năm 2008 tình hình phát triển cá tra quá "nóng", không kiểm soát được quy hoạch, giữa sản xuất - tiêu thụ chưa gắn kết...

Xác lập vị trí của con cá tra

Vẫn theo ông Huỳnh Thế Năng, năm 2008 dù rất khó khăn, thuỷ sản nói chung, cá tra nói riêng vẫn tăng trưởng ngoạn mục, trong đó nỗ lực của nông dân và DN là chính. Tuy nhiên, các chính sách cụ thể đầu tư cho sản xuất - xuất khẩu cá tra vẫn chưa được chú trọng; phải coi cá tra là một trong những sản phẩm xuất khẩu chiến lược của quốc gia để có sự quan tâm đúng mức, được điều hành như sản xuất - xuất khẩu lúa, gạo.

Xác lập vị trí con cá tra chính là để đầu tư sản xuất theo hướng nâng cao giá trị, gắn với chiến lược thị trường. Theo ông Huỳnh Thế Năng, để củng cố tổ chức sản xuất, các địa phương vùng ĐBSCL cần đồng thuận về định hướng phát triển; Bộ NNPTNT hỗ trợ, phối hợp cùng các địa phương trong vùng triển khai dự án thống kê thông tin thị trường thuỷ sản...

Theo Cục Chế biến biến nông - lâm - thuỷ sản & nghề muối, năm 2009 dự báo thương mại thuỷ sản vẫn bị tác động mạnh của suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, con cá tra có lợi thế riêng, do giá hấp dẫn, thơm ngon, bổ dưỡng. Ngoài việc có khả năng cạnh tranh với các loại cá thịt trắng khác tại Châu Âu, một số nước, cá tra có khả năng mở rộng thị trường mới (Bắc Phi, Trung Đông, Trung và Nam Mỹ...).

Vấn đề đặt ra là, ngoài việc triển khai hiệu quả các biện pháp mở rộng thị trường, phải khắc phục được các tồn tại, yếu kém trong sản xuất - tiêu thụ nguyên liệu như: Mất cân đối cung - cầu nguyên liệu thường xuyên xảy ra; thống kê thông tin không đầy đủ, kịp thời, thiếu chính xác; liên kết giữa DN - người nuôi còn ít...