Heo chạy theo chợ
Cách đây 2 tuần, tại nhiều chợ huyện, chợ tỉnh ở Đồng Tháp thiếu thịt heo bán ở chợ. Giá heo hơi ở địa phương này phục hồi mức 2,8-2,9 triệu đồng/tạ (100kg/con) nên lập tức xảy ra chuyện “heo chạy theo chợ”. Heo từ Tiền Giang, Bến Tre theo đường sông ngược lên Đồng Tháp. Nhiều tỉnh, thành trong vùng tăng cường lập chốt kiểm soát, đội tuần tra lưu động, thương lái bán heo phải có giấy chứng nhận kiểm dịch từ cơ quan thú y địa phương. Từ đó, việc buôn bán heo sạch bệnh lưu thông giữa các tỉnh thuận lợi.
Nhờ tháo “chốt” vướng mắc này, nhiều tỉnh thành đang hụt nguồn cung heo hơi như Cà Mau, Bạc Liêu, Cần Thơ... có thêm nguồn heo về tiêu thụ. Ông La Phước Lợi, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Thương mại tổng hợp Cần Thơ (CTC), cho biết: Tại lò giết mổ tập trung lớn nhất của hai quận Ninh Kiều và Bình Thủy (tại phường An Khánh, quận Ninh Kiều, công suất 1.500 con/ngày đêm), lúc có dịch heo tai xanh lượng heo giết mổ cầm chừng 300 con heo/ngày. Hiện nay, mức tiêu thụ thịt heo đã tăng lên 450-500 con heo/ngày, gần bằng mức tiêu thụ bình thường hồi chưa phát dịch. Tuy nhiên, hiện đàn heo ở Cần Thơ không còn bao nhiêu, chủ yếu thương lái đưa về từ Vĩnh Long, Trà Vinh.
Trong khi đó ở Sóc Trăng có 150 trang trại nuôi heo có qui mô lớn. Sau đợt “dịch heo tai xanh quét” vừa qua, cán bộ thú y Sóc Trăng cho biết, đa số những trang trại qui mô lớn hiện vẫn an toàn. Hồi lúc chống dịch cao điểm, giá heo hơi Sóc Trăng sụt giảm còn 24.000-25.000 đồng/kg, xấp xỉ mức giá hỗ trợ của Nhà nước cho heo bệnh. Thế nhưng hiện thời giá heo “phất cờ” trở lại, bán cho thương lái 2,8-2,9 triệu đồng/tạ. Các trang trại Sóc Trăng hiện còn hơn 7.000 con heo sạch bệnh đang tới đợt xuất chuồng.
Phải kiểm soát chặt từ lò mổ...
Thực hiện cùng lúc nhiều biện pháp kiểm soát chống dịch, nhưng kiểm soát chặt từ lò giết mổ tập trung là phương cách hữu hiệu. Đầu tiên là cách làm của Chi cục Thú y tỉnh An Giang bằng biện pháp đẩy mạnh tuyên truyền; xây dựng quầy sạp bán thịt heo an toàn; lò mổ tập trung thương lái lại và yêu cầu cung cấp heo thịt cho các sạp và cấp giấy kiểm dịch từng ngày...Vì vậy, dù trong tình thế dịch đang xảy ra, người tiêu dùng sớm được trấn an. Thịt heo nhờ đó giữ mức tiêu thụ bình thường, heo hơi sạch bệnh bán ra vẫn giữ mức 26.000-29.000 đồng/kg.
Tại TP Cần Thơ nhờ có hệ thống lò giết mổ tập trung làm mạnh từ năm 1998, đến nay hơn 95% gia súc, gia cầm đều tập trung giết mổ, có kiểm soát chặt nên đây cũng là biện pháp khống chế dịch không lây lan. Một cán bộ Chi cục Thú y TP Cần Thơ nhìn nhận: Thói quen buôn bán cần hình thành bắt đầu từ thương lái, nếu họ muốn đưa heo vào tiêu thụ tại các chợ ở TP Cần Thơ. Hơn nữa, bạn hàng bán thịt heo tại các chợ cũng “cạnh trạnh” bán heo sạch bệnh, vì nếu bạn hàng nào đưa thịt heo “trắng” không có dấu kiểm dịch họ sẽ báo ngay cho thanh tra thú y. Do đó, với việc kiểm soát vòng ngoài từ các trạm, chốt kiểm dịch cho tới vòng trong là lò mổ rồi ra chợ sẽ giảm đáng kể tình trạng “núp, lén” tuồn heo bệnh ra thị trường làm lây lan dịch.
Ông Nguyễn Hữu Minh, Chi cục phó Chi cục Thú y tỉnh Sóc Trăng, cho rằng: Muốn bà con tin dùng heo sạch phải kiểm soát chặt khâu giết mổ. Hồi giữa lúc đang có dịch, Chi cục Thú y đã kết hợp với Sở Y tế tỉnh Sóc Trăng đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông, hướng dẫn người dân cách chọn thịt heo an toàn, dùng heo sạch, có đóng dấu giết mổ... Nhờ vậy, hiện nay thịt heo trên địa bàn tỉnh đã tiêu thụ mạnh trở lại từ 400-450 con heo/ngày. Nhưng phải nói rằng, từ năm 1999, Sóc Trăng đã sớm hình thành hơn 80% lò giết mổ tập trung ở các huyện xã. Lúc chống dịch, bên cạnh biện pháp ngăn chặn heo ngoại tỉnh đưa vào tiêu thụ, lực lượng thú y, thanh tra thú y phải thường xuyên kiểm tra tại các lò giết mổ tập trung, lò giết mổ nhỏ lẻ ở các xã vùng hẻo lánh...