Chưa đầy một tháng, gần 6 vạn hécta lúa và mạ xuân tại phần lớn các tỉnh vùng núi cao chết vì rét lạnh và thiệt hại như Bộ NNPTNT khẳng định, chưa thể dừng lại.Nông dân xã Vĩnh Ninh, huyện Vĩnh Lộc (Thanh Hoá) đang tập trung phòng, chống rét cho cây mạ mới được gieo trồng.
Tan tành vụ xuân
Đợt rét đậm kéo dài nhất từ trước đến nay còn hẳn một tuần nữa mới kết thúc, song theo thống kê sơ bộ của Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT), diện tích lúa và mạ xuân bị chết tại 16 tỉnh đến nay đã lên tới gần 60 nghìn hécta.
Thiệt hại đậm nhất, theo Phó Cục trưởng - Phạm Huy Thông đổ vào diện tích lúa xuân cấy trước Tết và mạ xuân muộn thuộc các tỉnh Bắc Trung Bộ và miền núi phía bắc. Trong số này Thanh Hoá có gần 10,4 nghìn hécta, Nghệ An có 10,5 nghìn hécta, Phú Thọ khoảng 7.400ha và Bắc Giang ít nhất cũng có đến 1.500ha lúa.
Sự tàn phá của đợt rét đậm lan rộng sang diện tích lúa xuân sớm và mạ muộn tại Đồng bằng sông Hồng khiến hơn 31,7 nghìn hécta lúa và mạ chết vì rét. Vựa lúa Thái Bình cay đắng mất đi 10ha lúa xuân, Hải Dương và Hải Phòng cộng chung thiệt hại 14.000ha lúa trong lúc Hà Tây dù thiệt hại ít nhất cũng cắn răng trồng lại 5.000ha lúa.
Phân tích kỹ thuật của Cục Trồng trọt cho thấy, diện tích lúa cấy và mạ gieo vào 10 ngày trước Tết âm lịch rơi đúng những ngày rét đậm chịu thiệt hại nặng nề nhất. Thiệt hại càng lớn hơn trên các diện tích lúa thuần chịu rét kém, các chân ruộng không đủ nước và các diện tích mạ không được che phủ nylon đúng kỹ thuật. Bên cạnh diện tích lúa bị thiệt hại,
Phó Cục trưởng - Phạm Huy Thông cũng thông báo một diện tích lớn hoa màu tại các địa phương gồm lạc, đậu tương bị rét đậm làm thối hạt hoặc thui mầm. "Cùng với diện tích này và trong lúc thời tiết còn tiếp tục rét đậm, diện tích lúa và hoa màu bị chết rét sẽ còn tiếp tục tăng trong những ngày tới" - ông Thông nói.Nông dân Bảo Thắng (Lào Cai) phòng, chống rét cho mạ xuân.
Phập phồng chờ rét qua
Những ngày rét cuối cùng càng gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp bởi miền Bắc đang bước vào giai đoạn gieo trồng tập trung các giống cây vụ đông xuân. Thay vì gieo trồng lại ngay trên diện tích lúa bị thiệt hại, Cục Trồng trọt khuyến cáo các địa phương tiến hành thống kê nhanh và phân loại những diện tích lúa, mạ bị thiệt hại theo tỉ lệ trên 50% và dưới 50% để có biện pháp xử lý.
"Theo cách phân loại này, diện tích lúa bị chết trên 50% số khóm sẽ được gieo bổ sung ngay bằng các giống lúa lai ngắn ngày và dồn, dặm đối với diện tích lúa chết dưới 50% nhằm đảm bảo mật độ khi thời tiết ấm trên 20 độ C" - song cũng theo ông Phạm Huy Thông, nếu thời tiết tiếp tục rét đậm và nhiệt độ xuống dưới 15 độ C, việc gieo cấy bắt buộc phải dừng lại.
Nhưng trong lúc chờ đợi cái rét đi qua, nhiều ý kiến cho rằng, khó khăn về nguồn giống sẽ đè nặng lên các địa phương. Bộ NNPTNT đưa ra giải pháp huy động tổng lực các nguồn giống từ nguồn giống của các Cty trên địa bàn hoặc nhập khẩu thêm lúa lai ngắn ngày.
Trường hợp bi đát hơn khi các Cty không đủ giống cung ứng, nguồn giống do người dân tự để nếu đủ chất lượng sẽ được huy động.
"Chúng tôi đề nghị các địa phương trên cơ sở khảo sát diện tích lúa thiệt hại thực tế có thể hỗ trợ một phần nguồn giống cho bà con nông dân nhằm phục vụ cho đợt gieo mạ và cấy tổng lực sắp tới" - Thứ trưởng Bộ NNPTNT - ông Bùi Bá Bổng nêu ý kiến.
Có lẽ là quá sớm để đưa ra một con số về suy giảm sản lượng hay thiệt hại cụ thể do rét đậm gây ra đối với sản xuất nông nghiệp nhưng chắc chắn, như Cục Trồng trọt thừa nhận, thời vụ gieo cấy vụ đông xuân năm nay sẽ kéo dài hơn các vụ trước.
Cụ thể việc gieo cấy trên diện tích lúa đông xuân tại các tỉnh Bắc Trung Bộ phải đến cuối tháng 2.2008 mới kết thúc và kéo dài đến hết ngày 5.3 tại Đồng bằng sông Hồng. Giai đoạn gieo cấy tổng lực tại các tỉnh Đồng bằng sông Hồng (từ ngày 25.2 đến 5.3) cũng chỉ thành công nếu công tác chuẩn bị hoàn tất.
Dẫu vậy theo Thứ trưởng Bùi Bá Bổng, Bộ NNPTNT chủ trương không để bất kỳ địa phương nào vì khó khăn thời tiết mà phải bỏ hoang diện tích.
Rét đậm làm chết hơn 8.200 trâu bò Chiều ngày 13.2, trời vẫn rét cắt da cắt thịt, PV Báo Lao Động đã đi xe máy về huyện Hoằng Hoá, Vĩnh Lộc, đâu đâu bà con nông dân cũng đang tập trung chăm sóc, bảo vệ những ruộng lúa mới cấy, ruộng mạ mới gieo. Nhưng trước đợt lạnh kéo dài lịch sử nhiều năm qua thì hàng trăm cánh đồng cò bay thẳng cánh đang trở nên xơ xác bởi lúa chết.
|