Không còn lo lúa mộng
Theo ông Trần Văn Tuấn ở xã An Phong, huyện Thanh Bình, nông dân Đồng Tháp đã không còn lạ với các mẫu lò sấy lúa, nhưng máy sấy kiểu "chạy lũ", đảo chiều lại là một sản phẩm mới. Gia đình ông cũng sử dụng lò sấy loại này và nhận thấy có nhiều ưu điểm. Trước tiên là sự thuận tiện của lò đối với đặc điểm của vùng đất thường bị ngập lũ hằng năm; không cần nhiều nhân công vận hành lò như các lò đã có trước đây.
Vừa chỉ cho chúng tôi cách vận hành, ông Tuấn vừa nói: "Nông dân có cái lò này là sướng lắm! Cứ đổ lúa vào lò sấy là yên chí đợi tới khô, rồi mở cửa xả cho lúa chạy ra bao, khỏi trộn, đảo gì ráo. Khỏe re". Có lẽ nhờ tính năng này mà lò sấy đảo chiều được bà con nông dân đặt cho cái tên là "lò sấy chạy lũ".
Ông Nguyễn Văn Út ở ấp Hòa Dân, xã Nhị Mỹ, huyện Cao Lãnh, vừa mua một lò sấy loại 4 tấn một mẻ, giờ đang đặt mua thêm một lò sấy khác loại 2 tấn để vừa sấy lúa nhà vừa làm thuê cho bà con trong xóm. Ông tính toán như sau: "Nếu so với phơi thủ công thì sấy lời hơn, vì không bị hao hụt, ít tốn công, bảo quản được nông sản tốt, bán lúa giá cũng cao hơn".
Ông Út cho biết thêm, sau khi cánh đồng lúa ở huyện Cao Lãnh thu hoạch xong là ông chở lò sấy đi làm thuê ở vùng lúa khác. Ông sẽ đến sấy thuê tận nhà thay vì nông dân phải chở lúa tới lò cố định như trước đây. Hết mùa, ông tháo lò lau chùi sạch sẽ và cất vào kho.
Còn Thạc sĩ Nguyễn Minh Phước - Phó Giám đốc Trung tâm giống Đồng Tháp, cho biết: "Với một trung tâm chuyên sản xuất giống số lượng lớn, gặp những ngày mưa dầm chỉ có nước "bó tay". Có các lò sấy loại này, không cần phải xây bể chứa lúa, không cần nhiều diện tích mặt bằng. Toàn bộ lò được thiết kế theo kiểu lắp ráp cơ động".
Góp phần giảm thất thoát
Kỹ sư Phan Tấn Bện - người sáng chế ra chiếc máy sấy lúa đảo chiều - giải thích: "Tôi đã áp dụng cải tiến quan trọng vào lò sấy là bộ phận quạt hướng trục hai tầng có cánh dùng động cơ diesel 12 ngựa hoặc moteur điện có công suất 7,5kW. Nguyên tắc hoạt động của quạt là hút gió và hơi nóng từ lò đốt thổi vào túi simili có nhiều ống gió được phân bố đều khắp bên dưới vỉ sấy. Hơi gió nóng được thổi từ dưới lên trên hoặc từ bên trên xuống tùy theo cách lắp túi gió khi sấy. Gió sẽ luồn qua lớp nông sản có độ dày gần 6 tấc, mang hơi ẩm thoát ra ngoài. Theo tính toán thì một giờ đồng hồ máy sấy sẽ làm giảm được 1% ẩm độ". Một lò sấy loại 2-4 tấn giá từ 8 - 8,5 triệu đồng, chỉ bằng phân nửa giá so với các loại khác. Do vậy, để sử dụng trong gia đình, nông dân có thể mua loại 2 tấn, còn làm dịch vụ nên mua loại 4 tấn. Tuy nhiên, thực tế có rất nhiều người mua cùng lúc cả 2 loại vừa sấy lúa nhà, vừa làm dịch vụ. Một số nông dân làm dịch vụ sấy lúa cho biết, với lò 4 tấn, tiền công sấy được tính là 50.000 đồng/giờ, bình quân 8 giờ đồng hồ sẽ có một mẻ lúa ra lò, nên chi phí sấy mỗi ký lúa chỉ vỏn vẹn 100 đồng.
Kỹ sư Bện cho biết thêm: "Ở vùng lũ, rất khó làm mặt bằng cố định, vì phải tôn nên xây lò sấy nền giá thành cao. Còn loại máy sấy này chỉ cần ráp vào là sấy, nước ngập cũng không ăn thua, bởi lò được ráp trên giàn chân chống cao hơn một thước".
Giờ đây, lò sấy chạy lũ của Kỹ sư Bện sản xuất đã vươn ra các tỉnh An Giang, Kiên Giang, Tiền Giang... và hiện sản xuất không kịp với đơn đặt hàng. Trong khi nhiều loại lò sấy lúa cố định phải trùm mền vì không cơ động, choán mặt bằng, thường bị ngập nước trong mùa lũ và dễ hư hỏng, có thể xem lò sấy lúa "chạy lũ" made in Đồng Tháp của Kỹ sư Bện là một sản phẩm giúp ích nhiều cho nông dân ĐBSCL trong nỗ lực hạn chế thất thoát của lúa sau thu hoạch, nhất là trong mùa lũ.
