Thông tin về việc ký hợp đồng xuất khẩu gạo có thể sẽ được cho phép trở lại ngay sau 30-6-2008 được tiếp nhận với dấu hiệu tích cực. Tuy nhiên, cũng có người lo ngại sẽ có hiện tượng gom hàng khiến giá lúa gạo có thể tăng cao.

Giá gạo đang giảm

Theo ghi nhận của chúng tôi, thị trường lúa gạo ĐBSCL đang có dấu hiệu ngược lại: Doanh nghiệp xuất khẩu gạo “án binh” chưa mua vào, trong khi đó giới thương buôn đã trữ hàng lâu nay lại đang tìm cách bán gạo dự trữ ra thị trường.

Theo nhiều doanh nghiệp, các vựa gạo đang tìm cách bán tháo gạo dự trữ trong kho. Theo ông Khánh Lớn, một lái gạo ở Cái Răng – Cần Thơ, có hai nguyên nhân dẫn đến tình trạng bán tháo gạo: Các chủ vựa gạo phải trả lãi vốn vay ngân hàng; vụ thu hoạch lúa hè thu (nguồn lúa dồi dào, giá lúa sẽ giảm) đang đến gần. Tình trạng bán tháo cũng xảy ra ở các lái gạo loại nhỏ. “Trong một ngày có khoảng bốn lái gạo điện thoại đến hỏi tôi có mua gạo không. Kho đã đầy, tôi đều từ chối” – một chủ vựa gạo ở Thốt Nốt cho biết.

Giá gạo nguyên liệu loại tốt giao dịch ở các vựa gạo hiện chỉ còn 8.000 đồng/kg, gạo lỡ chỉ còn 7.500 đồng/kg; các doanh nghiệp xuất khẩu chỉ mua khoảng 7.300 đồng – 7.400 đồng/kg, thấp hơn vựa khoảng 300 đồng – 400 đồng/kg, tuy nhiên chỉ mua cầm chừng. Giá gạo bán tại các chợ cũng chỉ còn 9.300 đồng – 10.000 đồng/kg. Mặt bằng giá gạo đã giảm thêm 500 đồng/kg so với tuần rồi.

Gạo tồn kho còn rất nhiều

Hầu hết các công ty lương thực tại khu vực ĐBSCL đều tuyên bố là không thể xảy ra cơn sốt giá gạo thêm một lần nữa vì hiện nay lượng gạo tồn kho của các đơn vị này còn rất nhiều và sẵn sàng cung ứng ra thị trường bất cứ lúc nào với mức giá không cao.

Theo báo cáo mới nhất, lượng gạo tồn kho của ba công ty lương thực tỉnh Đồng Tháp là 86.000 tấn, Công ty Lương thực tỉnh Kiên Giang là 55.000 tấn, Công ty Lương thực tỉnh Long An là 67.000 tấn, Công ty Lương thực tỉnh Tiền Giang là 46.000 tấn... Ông Nguyễn Thanh Ngọc, Giám đốc Công ty Lương thực tỉnh Bạc Liêu, cho biết: Lượng gạo tồn kho rất lớn.

Hiện đang trong giai đoạn tạm ngưng xuất khẩu gạo nên các doanh nghiệp đều đẩy mạnh việc tiêu thụ gạo ở thị trường nội địa để giải quyết khâu kinh doanh và có tiền trả lãi ngân hàng nên lúa gạo trên thị trường sẽ không tăng. Ông Nguyễn Hữu Thành, Giám đốc Công ty Lương thực tỉnh Đồng Tháp, cho hay đầu tháng 6 là các tỉnh ĐBSCL sẽ vào mùa thu hoạch vụ hè thu, lúc này sẽ có giá lúa mới, dự báo rẻ hơn giá hiện nay.

Theo bà Nguyễn Thị Nguyệt, Tổng Thư ký Hiệp hội Lương thực VN: Dự báo, vụ hè thu sắp tới, các tỉnh ĐBSCL sẽ thu hoạch khoảng 1,5 triệu ha với sản lượng trên 7 triệu tấn lúa. Hiện giá gạo trên thế giới đang có chiều hướng giảm khá mạnh (khoảng 10% so với tháng trước) do nhiều nước đang bước vào mùa thu hoạch, trong đó có Thái Lan và Ấn Độ.

Mới đây, Thái Lan đã xuất khẩu 200.000 tấn gạo cho Malaysia với giá 950 USD/tấn (giảm trên 100 USD/tấn). Ấn Độ đang xem xét bãi bỏ lệnh cấm xuất gạo nên tình hình cung cấp gạo trên thế giới sẽ bớt căng thẳng và có thể giá gạo thế giới sẽ tiếp tục giảm... Hiệp hội Lương thực VN đã cảnh báo, nếu các doanh nghiệp thu mua gạo với giá cao sẽ có nguy cơ thua lỗ vì mùa thu hoạch vụ hè thu đang đến gần, chắc chắn giá gạo sẽ giảm xuống.