Vào thời “đại hạ giá” 2007, một con gà đi lạc, người mất gà còn tất tả kiếm tìm chứ một con dê hay cừu không về chuồng, người ta cũng chẳng màng…


Rớt giá do cung vượt cầu


Cao điểm, giá dê cái giống Bách Thảo lên tới 12 triệu đồng/con, trung bình cũng 7 triệu đồng/con. Giá cừu giống 6,5 đến 7 triệu đồng/con. Trong khi thịt dê giá 30.000 đồng/ kg hơi, thịt cừu 25.000 đồng/kg hơi.


Đây là thời kỳ mà dân nhậu món nầm dê nướng bị “lừa đảo” nặng nhất vì dê cái dành để sinh sản, chẳng ai dại bán dê cái để thịt thì làm gì có món khoái khẩu này bán đại trà trong quán nhậu?


Theo một chủ quán chuyên các món dê thì lớp thịt sụn trên gáy heo thái mỏng, nướng lên sẽ nhai giòn giòn khiến thực khách không sao phát hiện sự thật là “treo đầu dê bán thịt heo”.


Người chăn nuôi các tỉnh miền Đông và miền Tây Nam Bộ đổ về Ninh Thuận lùng sục mua dê và cừu tạo nên giá ảo: Con giống đắt gấp 6 đến 10 lần con thịt.


Khi nhà nhà đã nuôi dê và cừu, trong khi thịt hai con gia súc này mọi người không có thói quen dùng mà chỉ tiêu thụ trong nhà hàng, quán nhậu; tình trạng cung vượt cầu dẫn đến rớt giá và bắt đầu khó tiêu thụ từ năm 2005.


Ngoài tiêu thụ tại địa phương, mỗi tháng Chi cục thú y tỉnh Ninh Thuận kiểm nghiệm cấp giấy xuất ra ngoài tỉnh trên dưới một ngàn con dê, cừu; chẳng thấm tháp gì so với đàn gia súc khoảng 200.000 con.


Đầu năm 2007, giá con dê cái tơ giống chỉ 300.000 - 400.000 đồng /con, nếu mua cả đàn bình quân chỉ 100.000 đồng/ con. Giá cừu giống còn thấp hơn vì cừu thịt khó tiêu thụ, thương lái không mua.


Lúc này, “dương” trở nên “thịnh”: dê đực bán thịt được 23.000 đồng/kg hơi, trong khi dê cái tơ 16.000 đồng/kg hơi, dê cái già chỉ 8.000 đồng/kg hơi.


Dê đực bán cao giá nhờ có hai tinh hoàn và “của quý” mà theo giới nhậu nhẹt thì những thứ đó ngâm rượu “ông uống bà khen” nên riêng hai thứ đó đã có giá từ 100.000 - 200.000 đồng.


Người chăn nuôi tiến thoái lưỡng nan: Công chăn dắt, thuốc ngừa và trị bệnh tăng cao, đồng cỏ bị thu hẹp … Một số người bán tháo bầy dê, cừu nhưng thương lái chỉ mua loại tơ, mập để giết thịt nên mới có tin đồn là dê, cừu bán không ai mua.


Giá trị bầy dê, cừu có thể hạ thấp mười, mười lăm lần dẫn đến người nuôi có tâm lý bỏ mặc, thiếu chăm sóc khiến vật nuôi suy dinh dưỡng và dễ nhiễm bệnh.


Người chăn nuôi cần gì?


Theo ông Phan Đức Toàn, một người có kinh nghiệm nuôi dê ở Phan Rang từng cung cấp giống dê lai Pháp và Bách Thảo cho các nơi, thì nuôi dê vẫn sinh lợi vì dê sinh sản nhanh nhưng cần đẩy mạnh khâu cung cấp thịt cho thị trường ngoài tỉnh.


Muốn vậy, người chăn nuôi ở Ninh Thuận cần có một đầu mối thu mua lớn chứ không lệ thuộc vào số ít thương lái mua nhỏ lẻ như hiện nay. Cũng theo ông Toàn, hiện nay giá thịt dê ở Hà Nội là 45.000 đồng/kg hơi, ở Bình Phước là 30.000 đồng/kg hơi; giá con giống ở Bình Phuớc, Đắc Nông là 50.000 đồng/kg hơi…


Tính ra, vẫn khá cao so với Ninh Thuận. Còn theo ông Hồ Quang Thông, những người chăn nuôi kỳ cựu vẫn tiếp tục chăm sóc đàn dê, cừu chờ giá cả ổn định.


Tâm lý bỏ mặc vật nuôi chỉ có đối với người đã đầu tư con giống quá đắt, chứ nếu như giá con giống hiện nay từ 400.000-500.000 đồng thì nuôi dê vẫn sinh lợi. Tuy nhiên, cả hai ông đều thừa nhận là cừu thịt và cừu giống hiện nay rất khó bán, có lẽ vì chỉ có quán lẩu dê chứ không có quán lẩu cừu.


Năm 2007 được dự báo là năm khô hạn, người chăn nuôi ở Ninh Thuận lại chuẩn bị đối đầu với vấn nạn mới …