Về diễn biến tình hình dịch, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, ngày 28-3 dịch được phát hiện ở nhiều xã thuộc tỉnh Hà Tĩnh; sau đó cuối tháng 3, đầu tháng 4, dịch xuất hiện tiếp ở ba tỉnh Thanh Hóa, Quảng Nam và Nghệ An, trên địa bàn 253 xã thuộc 20 huyện của bốn tỉnh. Ðây là đợt dịch tai xanh thứ ba bùng phát và gây thiệt hại nặng nề nhất cho ngành chăn nuôi nước ta (kể từ tháng 3-2007), với tổng số lợn mắc bệnh là 77.247 con, số lợn chết và phải tiêu hủy là 62.903 con. Trong đó, hai tỉnh Thanh Hóa và Hà Tĩnh bị thiệt hại nặng; riêng Thanh Hóa, số lợn nhiễm bệnh là hơn 69 nghìn con, tiêu hủy hơn 64 nghìn con; tỉnh Hà Tĩnh có 11.332 con lợn nhiễm bệnh, tiêu hủy hơn 10 nghìn con.
Dịch lợn tai xanh lan nhanh như vậy, ngoài nguyên nhân khách quan: là một bệnh mới, do virus độc lực cao gây nên, đại diện lãnh đạo các địa phương cho rằng, còn do hệ thống giám sát dịch ở cơ sở chưa hiệu quả, phát hiện bệnh chậm; chính quyền và thú y cơ sở một số nơi còn chủ quan, lơ là, xử lý các ổ dịch thiếu kiên quyết; mức hỗ trợ người chăn nuôi phải tiêu hủy thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường, nên đã xảy ra tình trạng người dân giấu dịch, không khai báo, bán chạy, bán tháo lợn bị nhiễm bệnh, giết mổ, vứt xác lợn chết bừa bãi, làm cho công tác quản lý vận chuyển, buôn bán gia súc càng khó thực hiện triệt để.
Nhằm khống chế dịch, các địa phương đã thực hiện nhiều biện pháp mạnh như tăng mức hỗ trợ tiêu hủy lên 20 nghìn đồng/kg lợn hơi; tạm dừng việc buôn bán, vận chuyển, tiêu thụ thịt lợn trên địa bàn toàn tỉnh hay tại vùng có dịch, siết chặt việc kiểm soát vận chuyển gia súc tại các trạm chốt kiểm dịch, liên tục tuyên truyền về mức độ nguy hiểm của bệnh và thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng, chống dịch theo công điện của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, trong quá trình chỉ đạo, các địa phương còn lúng túng trong việc xử lý triệt để các ổ dịch do khó khăn về kinh phí, lực lượng, phương tiện tiêu hủy, hóa chất tiêu độc khử môi trường...
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: Trong bối cảnh đất nước đang gặp nhiều khó khăn, cả nước tập trung chống lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, lo an sinh xã hội, thì bộ phận nông nghiệp, nông thôn, nông dân đóng vai trò hết sức quan trọng. Dịch lợn tai xanh lan rộng tại bốn tỉnh miền trung sẽ gây thiệt hại nặng nề cho ngành chăn nuôi, ảnh hưởng tốc độ tăng trưởng kinh tế và đời sống nông dân.
Trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện nay, các địa phương cần thực hiện các giải pháp kiên quyết, mạnh mẽ hơn và có tính đồng thuận cao để nhanh chóng khống chế, ngăn chặn dịch lan rộng. Do đó, cần tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền và người dân; củng cố, tăng cường năng lực cho hệ thống thú ý cơ sở. Ðây cũng là giải pháp chống dịch lâu dài trong tương lai, nhằm thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ trồng trọt sang chăn nuôi. Các địa phương cần nghiêm túc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo các công điện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng đã quyết định nâng mức hỗ trợ cho các hộ chăn nuôi phải tiêu hủy lên 25.000 đồng/kg lợn hơi (mức cũ là 10.000 đồng/kg); tạm ứng ngay kinh phí chống dịch cho các tỉnh Thanh Hóa: 70 tỷ đồng, Hà Tĩnh: 25 tỷ đồng; Nghệ An: 15 tỷ đồng và Quảng Nam: 10 tỷ đồng, giúp các địa phương chủ động, nhanh chóng dập dịch; giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng đề án khôi phục đàn giống và đồng ý nhập khẩu vắc-xin thí điểm phòng bệnh tai xanh (sử dụng ngay cho các đàn lợn nái). Về lâu dài, Phó Thủ tướng cũng gợi ý Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu đề án xây dựng hệ thống bảo đảm kiểm tra thường xuyên việc vận chuyển, buôn bán động vật, sản phẩm động vật nhằm ngăn chặn kịp thời dịch bệnh.
* Chiều 9-4, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Ðức Phát đã đi kiểm tra, chỉ đạo chống dịch lợn tai xanh ở Thanh Hóa. Sau khi đi kiểm tra thực tế ở xã Dân Lực, huyện Triệu Sơn, Bộ trưởng đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa. Theo báo cáo, đến ngày 8-4, dịch lợn tai xanh xuất hiện ở 222 xã thuộc 13 huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh với 69.181 con lợn ốm, chết, chiếm gần 40% tổng đàn. Cùng với việc thực thi nhiều biện pháp phù hợp, huy động toàn bộ hệ thống chính trị cùng tham gia chống dịch, đến nay các địa phương đã tiến hành tiêu hủy 64.806 con lợn bệnh. Bước đầu Thanh Hóa đã kiềm chế được dịch, tiếp tục tiêu hủy hết số lợn nhiễm bệnh mới phát sinh.
Bộ trưởng Cao Ðức Phát lưu ý tỉnh cần quyết liệt hơn nữa trong công tác chống dịch theo tinh thần phát hiện sớm, xử lý triệt để; nêu cao tinh thần trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền từ huyện xuống cơ sở trong chỉ đạo, điều hành, thực hiện các biện pháp dập dịch. Bộ trưởng đề nghị Thanh Hóa quan tâm củng cố mạng lưới thú y cơ sở và sớm thực thi chính sách kèm theo nhằm chủ động phòng bệnh, kiểm soát dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm.
