Tấp nập ở bìa rừng

Xuân Thọ được mệnh danh là “xã thông” của thành phố Đà Lạt, bởi trên 80% trong số 6.000 ha diện tích đất tự nhiên của xã là rừng thông bao phủ. Chính rừng thông ở các xã Xuân Thọ, Xuân Trường, Tà Nung… đã làm nên thương hiệu xanh của thành phố Đà Lạt.

Trong tổng số 1.300 ha thông đã quy hoạch cần được bảo vệ và chăm sóc đặc biệt để nhân giống thông ở Lâm Đồng thì rừng thông ở Xuân Thọ chiến tới 1.000 ha. Tuy nhiên, những cánh rừng thông quý nơi đây vẫn đang bị đe dọa từ những người làm nương rẫy mà trực tiếp là những người làm vườn ngoài bìa rừng.

Từ ga Trại Mát, chạy xe máy khoảng 20 km chúng tôi vào đến bìa rừng Phụng Sơn (xã Xuân Thọ). Không khí làm việc tại bìa rừng của cả trăm người dân nơi đây đang diễn ra khá tấp nập.

Những đồi thông khu vực này không còn giữ được nguyên vẹn hiện trạng vốn có của nó nữa, thay vào đó là những vết thương cũ, mới nham nhở xẻ ngang những quả đồi. Không biết từ bao giờ, nhiều cây thông lớn ở đây đã bị chặt tỉa chỉ còn trơ lại gốc bị đốt cháy đem. Theo đó, những vườn rau, hoa ngày càng lấn sâu vào trong rừng. Đặc biệt, tại tiểu khu 153, những quả đồi bị vạt sâu cả 5 đến 7m, đất vẫn còn đỏ tươi, nhiều nơi còn có cả những vết múc đất của xe cơ giới.

Những vườn rau được chia thành các thửa nhỏ rộng hàng hecta tít tắp chạy theo hướng thung lũng kéo vào sâu rừng cấm. Một người dân đang trồng rau tại đây chia sẻ: “Đất ở đây của gia đình tôi đã được chính quyền công nhận vì tôi làm ở đây lâu năm rồi!...”. Tuy nhiên, khi hỏi về Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất thì người này lắc đầu: “Không có!...”.

Những ngôi nhà tạm vẫn được người dân nơi đây xây dựng ngày một nhiều, cùng với đó là sự cơi nới diện tích đất nông nghiệp từ việc khai phá, lấn chiến đất rừng thông vẫn đang âm thầm diễn ra.

Không có chuyện “xẻo” đất?!

Hiện tại, xã Xuân Thọ đã chuyển giao 4.246 ha rừng thông cho 204 hộ dân địa phương trực tiếp quản lý. Theo ông Trần Phương – Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Thọ, so với năm 2009, tình trạng đục vào thân cây, chất củi đốt và đổ hóa chất vào gốc thông đã giảm tới 90%, các trường hợp được phát hiện đều chuyển cho Hạt kiểm lâm thành phố Đà Lạt xử lý đúng quy định của pháp luật. Nếu như 6 tháng đầu năm 2009, toàn xã phát hiện ra 107 trường hợp vi phạm Lâm luật thì trong 6 tháng đầu năm nay, xã chỉ mới phát hiện và xử lý vi phạm 14 vụ.

Ông Trần Phương cũng cho biết: “Tất cả những trường hợp xây dựng nhà trong rừng đều là trái phép và sẽ kiên quyết tiến hành giải tỏa trong năm 2010. Những hộ gia đình đã làm nhà trong rừng cấm từ năm 2007, 2008 trở về trước thì cho người dân làm Giấy cam kết tự giải tỏa và không được đền bù, còn xây nhà kiên cố thì dứt khoát không chấp nhận”.

Tuy nhiên, cả ông Trần Phương và ông Nguyễn Hữu Tâm, Phó Ban Lâm nghiệp xã Xuân Thọ lại phủ nhận hoàn toàn tình trạng người dân sống ở bìa rừng đang “âm thầm” cơi nới diện tích đất rừng. Ông Tâm cho rằng: “Những diện tích đất mà người dân địa phương đang canh tác chẳng qua là việc cải tạo đất cũ bằng cách đổ lên đó một lớp đất mới chứ không hề có tình trạng người dân “xẻo” đất rừng làm nương rẫy”.