Bộ Công Thương dự báo, năm nay kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam có thể không đạt chỉ tiêu 600 - 700 triệu USD, mặc dù nhu cầu nhập khẩu mặt hàng này của thế giới đối với rau quả Việt Nam không giảm.

Theo báo cáo của Vụ Xuất - Nhập khẩu, Bộ Công Thương, dự kiến năm 2011 kim ngạch xuất khẩu rau quả của cả nước sẽ chỉ đạt khoảng 500 triệu USD, tăng 10% so với năm ngoái. Mặt hàng xuất khẩu chủ lực vẫn gồm các loại quả nhiệt đới như thanh long, dứa, xoài, bơ, đu đủ, mít; các loại rau quả đóng hộp và chế biến. Cho đến nay, ngoài vấn đề chưa đảm bảo được yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm, còn phải kể đến doanh nghiệp xuất khẩu nông sản nói chung và xuất khẩu rau quả nói riêng đang gặp nhiều khó khăn do tất cả các chi phí đầu vào tăng mạnh, giá thành sản phẩm tăng cao hơn tốc độ tăng giá xuất khẩu. Sức cạnh tranh của mặt hàng rau quả và doanh nghiệp thấp gây tâm lý bất an cho khách hàng nước ngoài, khiến đối tác "ngại" ký hợp đồng.

Ông Đinh Văn Hương, Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Công ty rau quản, nông sản nêu ý kiến: “Hiện chi phí tăng cao nên khi bán hàng ra nước ngoài năng lực cạnh tranh bị giảm sút. Thí dụ như bao bì hộp sắt giá cũng tăng cho nên khi bán mà tính đủ giá thành vào thì lại quá cao. Chi phí đầu vào tăng, các doanh nghiệp nâng giá lên thêm 50% thì khách hàng không chấp nhận. Hiện hầu hết doanh nghiệp ký kết những đơn hàng mới còn ít đơn vị dám ký đơn hàng cả năm vì giá cả biến động. Chúng tôi đề xuất hiện nay là giảm thuế giá trị gia tăng cho rau quả chế biến từ 10% xuống còn 5%. Điều này rất quan trọng để khả năng tăng thu mua nông sản cho dân. Muốn làm được việc này, doanh nghiệp phải tăng cường thêm năng lực về khâu chế biến”.

Hiện tại, cả nước có khoảng 60 nhà máy chế biến rau quả có công nghệ, thiết bị hiện đại, sản phẩm đa dạng với chất lượng sản phẩm đáp ứng được yêu cầu của các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, công suất thực tế của phần lớn các nhà máy chỉ đạt 20% đến 30% do phần lớn là thiếu vùng nguyên liệu tập trung, vùng nguyên liệu xa nhà máy, tổn thất chuyên chở lớn.

Theo Bộ Công Thương, sản xuất rau quả của Việt Nam còn những điểm yếu như: Phân tán, năng suất thấp, chưa giải quyết dứt điểm được khâu tạo giống, thu hoạch, bảo quản và chế biến rau quả xuất khẩu cũng như khâu kiểm dịch, công nhận lẫn nhau giữa ta và các thị trường nhập khẩu. Bộ Công Thương cũng đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát quy hoạch tại mỗi địa phương theo hướng mỗi tỉnh chỉ tập trung phát triển 1 đến 2 loại cây chủ lực. Các vùng trồng rau quả cần thực hiện tốt quy trình sản xuất theo hướng sản xuất nông nghiệp sạch - GAP, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm với mục tiêu sản xuất để xuất khẩu.