I. Sâu hại ngô.

1. Sâu xám

Gây hại chủ yếu ở thời kỳ từ lúc ngô mọc mầm đến khi 5-6 lá. Khi cây ngô có 7-8 lá, sâu xám thường đục qua gốc vào bên trong thân, ăn phần mềm ở giữa làm cây ngô héo và chết.

Biện pháp phòng trừ

Làm đất kỹ, làm tốt khâu vệ sinh đồng ruộng, dọn thật sạch cỏ dại. Gieo, trồng ngô đúng thời vụ và tập trung. Bắt sâu bằng tay vào buổi sáng sớm.

    Dùng thuốc trừ: Basudin 10H (1,0-1,5 kg) hoặc Diaphos (0,7kg) cho 1 sào Bắc bộ, trộn với đất bột để rắc theo hàng.

2. Sâu đục thân ngô

Gây hại trong suốt quá trình sinh trưởng phát triển của cây ngô và hại ở tất cả các bộ phận (thân, lá, bắp). Khi cây ngô còn nhỏ, sâu đục vào nõn làm chết điểm sinh trưởng. Khi cây ngô lớn hơn, sâu đục vào thân làm cản trở quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng, khi gặp gió bão cây ngô sẽ bị đổ gãy. Khi trỗ cờ, sâu đục vào cờ làm gãy cờ, đục vào bắp làm thối bắp, ảnh hưởng lớn đến năng suất, sản lượng ngô.

Biện pháp phòng trừ:

Dùng thuốc Padan 95SP hoặc thuốc Regent 800WG nước để phun khi sâu non mới nở. Có thể dùng thuốc dạng hạt như: Basudin, Diaphos 10H bằng cách rắc 4-5 hạt vào nõn cây ngô.

1.   Rệp cờ hại ngô

Thường gây hại từ khi cây ngô 8 - 9 lá đến khi thu hoạch. Rệp bám trên lá, trong nõn, bẹ lá, lá bi, hoa cờ… chích hút nhựa các bộ phận làm cho cây còi cọc, bắp nhỏ, năng suất và chất lượng ngô giảm. Rệp phát triển nhanh và gây hại mạnh khi nguồn thức ăn đầy đủ, nhất là những ruộng ngô gieo dày, ẩm độ không khí trong ruộng cao hoặc ruộng ngô bị hạn. Rệp ngô còn là môi giới truyền vi-rút gây bệnh khảm lá, đốm lá ngô.

Biện pháp phòng trừ:

Vệ sinh đồng ruộng, làm sạch cỏ trong ruộng và xung quanh bờ để không bị rệp bay sang phá hại từ các ký chủ phụ.Trồng ngô với mật độ hợp lý.

Khi mật độ rệp cao dùng các loại thuốc như Mospilan 3EC,   Sherzol 50EC, Sherpa 25EC, Reasgant 1.8EC Trebon 10EC, … phun theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

II. Bệnh hại ngô

1.    Bệnh khô vằn

Nấm bệnh gây hại cho ngô từ khi mới nảy mầm đến khi thu hoạch. Cây ngô bị nhiễm bệnh trong giai đoạn mầm thường còi cọc, gây hại nặng ở giai đoạn cây ngô trỗ cờ đến làm hạt.

Biện pháp phòng trừ:

    Không chọn những bắp bị bệnh để làm giống. Lựa chọn các giống có khả năng kháng bệnh để trồng. Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn sạch tàn dư cây bệnh. Cày ải hoặc ngâm dầm để diệt hạch nấm.

    Xử lý hạt giống bằng Rovral (2g/10kg hạt giống).

Ruộng ngô bị bệnh giai đoạn cây ngô đã lớn: làm sạch cỏ, bóc sạch bẹ và lá bị bệnh đem tiêu hủy.

Dùng chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma ủ với phân chuồng bón cho ngô với lượng 80-100 kg/ha (3-4 kg/sào Bắc bộ) để phòng bệnh.

Khi cây ngô bị bệnh dùng 1 trong những loại thuốc: Validacin 3% hoặc Anvil 5SC… theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

2.   Bệnh đốm lá lớn.

    Nấm bệnh xâm nhập vào lá qua các bộ phận còn non trên cây. Những ruộng ngô xấu, ít được chăm sóc hoặc những ruộng thường xuyên bị thiếu nước... làm cho cây ngô sinh trưởng kém, còi cọc, không phát triển được là điều kiện thuận lợi để bệnh phát sinh phát triển.

Biện pháp phòng trừ:

Sử dụng giống ngô có khả năng chống chịu bệnh. Dùng hạt giống sạch bệnh. Xử lý hạt giống bằng thuốc Rovral (2g/10kg hạt). Luân canh trồng ngô với lúa và cây họ đậu. Chăm sóc tốt làm cho cây khỏe tăng cường khả năng chống bệnh. Vệ sinh đồng ruộng, thu dọn sạch tàn dư cây bệnh để tiêu huỷ. Thường xuyên ngắt tỉa lá già, lá bệnh, tạo độ thông thoáng cho ruộng ngô.

Khi cây bị bệnh: Phun các loại thuốc Anvil 5SC, Tilt 250ND, Zinep 80WP, Carbenzim 500FL phun trừ bệnh. Phun theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

3.   Bệnh lùn sọc đen.

Bệnh do do vi-rút gây bệnh lùn sọc đen gây ra, vi-rút này thuộc nhóm Fijivirus-2, họ Reoviridae. Rầy lưng trắng (Sogatella furcifera) là môi giới truyền bệnh.

Cây ngô bị bệnh có biểu hiện cây thấp lùn, lá ngọn xoăn, lá xanh đậm hơn bình thường; phiến lá dày và giòn; một số cây gốc mọc thêm nhiều chồi phụ. Khi cây có 4-6 lá thì có u sáp sần xùi trên đốt thân, dọc gân ở mặt sau lá, cổ lá xếp xít nhau và xòe ngang. Cây bị bệnh có thể không ra bắp hoặc có thể có bắp nhưng hạt thưa và nhỏ.

Biện pháp phòng trừ:

Vệ sinh đồng ruộng trước khi gieo trồng để diệt trừ rầy lưng trắng. Đốt, dọn tàn dư hoặc cày vùi gốc rạ, dọn sạch cỏ dại nếu thấy dấu hiệu có rầy trong vụ lúa trước đó. Xử lý hạt giống trước khi gieo bằng thuốc Cruise plus theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

T. Khuyên