Trước đây chưa có cây mai ghép, nông dân thường trồng cây mai năm cánh truyền thống. Cách trồng của nông dân là chọn mai cánh đều, hạt già đen đem trồng dưới đất phù sa tươi xốp, mặc dù vậy nhưng cây vẫn phát triển chậm, khoảng hơn 5 năm cây mới cho ra hoa chơi tết được. Nhược điểm của phương pháp này là hoa sáng nở tối rụng, hơn nữa cành nhánh tự nhiên rất xấu, không theo ý muốn được, thị trường cũng không ưa chuộng, giá cả rất thấp không đem lại hiệu quả kinh tế. Từ cây mai năm cánh kém hiệu quả, Nguyễn Văn Nghiêm ở tổ 40, thôn An Ninh, xã Diên An, huyện Diên Khánh, Khánh Hòa đã sáng chế giải pháp mới để cải tiến kỹ thuật trồng, chăm sóc, ghép cây mai. So với cây mai 5 cánh truyền thống, cây mai ghép có nhiều ưu điểm hơn, không tốn nhiều diện tích đất trồng, đa số nông dân chỉ trồng trong chậu, bông to hơn, nhiều cánh hơn, thời gian nở bông kéo dài từ 3 đến 4 ngày, cành nhánh tự tạo theo ý muốn; thời gian cấy ghép khoảng 2 năm là chơi được, thị trường rất ưa chuộng, giá cả tăng cao từ 5 đến 10 lần.
1.Tính mới của sáng chế: Cách trồng: Cây mai được mua lại từ những nhà vườn về, ông xử lý ban đầu bằng cách cho dọn nhánh, thân, rễ gọn gàng, cây có thế trực (suông từ gốc đến ngọn). Muốn đâm chồi theo ý của mình thì cưa sâu vào phần vỏ, mục đích để được ức chế nước lên mà đâm chồi ra chỗ đó.
- Chọn mai ghép: Chọn những mụt (mắt), đọt to, khỏe, không nhiễm bệnh, bông to, có nhiều cánh (từ 9 đến 12 cánh) màu sắc đẹp hơn. Hiện nay ông có nhiều giống mai như màu vàng, trắng, cam, tất cả đều ghép trên 1 thân cây được.
- Phương pháp ghép: Có 3 phương pháp được ông sử dụng:
+ Ghép mụt (còn gọi là ghép mắt): Phương pháp này rất công phu, tỉ mỉ, tỷ lệ đạt khoảng 80%. Sau khi đâm chồi, tỉ lệ nhánh gãy ít, không cần cố định bằng dây. Nhược điểm là ghép rất chậm.
+ Ghép đọt: Cây vào chậu nhánh ra bằng chiếc đũa, có màu như vỏ cây, không ghép cây khi nhánh còn xanh. Phương pháp này có tỷ lệ đạt hơn 80%, ghép rất nhanh nhưng tỉ lệ gãy nhánh rất nhiều, mỗi chồi ghép phải cố định bằng dây.
+ Phương pháp ghép trực tiếp vào thân chính của cây: Dùng để chữa cháy khi cây không ra nhánh theo ý mình, khi ghép phải cần keo liền vỏ bôi vào, nhược điểm là chậm phát triển và cũng cần cố định bằng dây.
2. Hiệu quả của giải pháp
- Hiệu quả kinh tế:So với cây mai tự nhiên, cây mai ghép chỉ cần đầu tư thời gian 2 năm, tốn ít diện tích đất, chi phí ít, hiệu quả kinh tế gấp 5 đến 10 lần cây; cây mai bán được 10 triệu thì chi phí khoảng 1 triệu. Hiện nhu cầu tiêu thụ của thị trường rất lớn, được bán trong và ngoài tỉnh.
- Hiệu quả xã hội:Cây mai ghép có giá trị kinh tế cao, tạo được công ăn việc làm giúp nông dân cải thiện được chất lượng cuộc sống, nhiều hộ khó khăn có cuộc sống khá, giàu lên, mà còn làm đẹp hơn cho mỗi gia đình, khi tết đến xuân về. Không ảnh hưởng xấu đến môi trường, đem lại bóng mát, tạo mỹ quan cho gia đình.
3. Khả năng áp dụng:Cây mai ghép rất dễ làm, có khả năng mọi người có thể tự ghép để gia đình chơi tết. Hiện nay một số hộ đang đầu tư để làm, với quy mô lớn như hộ ông Nguyễn Ngọc Ánh, Ngô Tấn Sự, Nguyễn Hoài Dũng và một số hộ dân có nghề trồng mai.
V.L