Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, thời gian qua, với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự đồng lòng quyết tâm của nhân dân các dân tộc địa phương luôn nỗ lực, đoàn kết, sáng tạo chủ động vươn lên thoát nghèo, tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội.
Do điều kiện vị trí bất lợi là tỉnh vùng sâu, vùng giáp biên nên điều kiện tự nhiên không thuận lợi, giao thông đi lại khó khăn, địa hình chủ yếu là đồi núi, dân cư sống rải rác, ít tập trung, tỷ lệ người dân tộc thiểu số cao trong khi trình độ dân trí trung bình lại thấp hơn so với các tỉnh lân cận và trong khu vực, vì vậy cuộc sống của đồng bào các dân tộc ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh còn rất nhiều khó khăn.
Giảm nghèo, xóa nghèo phải thực hiện theo từng bước. Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho đồng bào là một chủ trương đúng, kịp thời của tỉnh Cao Bằng, góp phần tạo niềm tin, động lực để đồng bào vươn lên thoát nghèo, làm giàu cho bản thân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Trong chuyến công tác và làm việc với lãnh đạo tỉnh Cao Bằng ngày 15/11/2021 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đồng ý lựa chọn tỉnh Cao Bằng để thí điểm chỉ đạo thực hiện xóa nhà ở tạm, nhà dột nát cho các hộ gia đình chính sách, hộ nghèo, nhất là tại các huyện nghèo theo tiêu chí giai đoạn 2021-2025 từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu sổ và miền núi giai đoạn 2021-2030, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025”.
Triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Cao Bằng đã lồng ghép, huy động nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, ngân sách địa phương và nguồn lực xã hội hóa, quyết tâm vượt qua các khó khăn về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2021-2025.
Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 15/7/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIX về lãnh đạo thực hiện hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bản tỉnh giai đoạn 2021-2025, Cao Bằng dự kiến toàn tỉnh có 16.049 hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách được hỗ trợ về nhà ở, với tổng số kinh phí cần huy động là hơn 588 tỷ đồng. Giai đoạn 2021-2023, tỉnh tập trung hỗ trợ nhà ở cho 6.602 hộ là “lõi nghèo” (gồm: các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách không có nhà hoặc nhà ở đã xuống cấp nghiêm trọng, không đảm bảo điều kiện sinh sống).
Bằng nhiều cách làm hay với mục đích nhanh chóng triển khai thực hiện nhiệm vụ, đạt mục tiêu Nghị quyết đã đề ra như: giao lực lượng Công an làm nòng cốt bám sát địa bàn, hỗ trợ trực tiếp đến từng hộ dân; vận động, huy động thêm kinh phí, nguyên vật liệu, ngày công lao động hỗ trợ các gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; hướng dẫn, vận động các hộ gia đình xây dựng nhà ở kết hợp thực hiện nhà tắm, nhà tiêu hợp vệ sinh, di dời gia súc ra khỏi sàn nhà... Tính từ tháng 4/2021 đến nay, tỉnh đã hỗ trợ về nhà ở cho 3.656/16.049 hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách với tổng số tiền trên 153 tỷ đồng, trong đó huy động xã hội hoá gần 50 tỷ đồng, nguồn hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững gần 99 tỷ đồng.
Là tỉnh nghèo miền núi, ngân sách phụ thuộc chủ yếu vào nguồn cung của trung ương, vấn đề xã hội hóa còn hạn chế, người dân, địa phương cũng không có kinh phí đối ứng trong việc xóa nhà tạm, nhà dột nát… Do đó, việc lồng ghép vốn, quy trình, cách thức thực hiện từ nhiều chương trình hỗ trợ nhà ở dẫn đến khó khăn, lúng túng nhất định trong thực hiện tại một số địa phương; công tác rà soát đối tượng, xác định nhu cầu hỗ trợ tại một số xã thiếu chính xác, phải điều chỉnh, phê duyệt nhiều lần hoặc bỏ sót đối tượng hỗ trợ.
Để tiếp tục triển khai thực hiện tốt mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh, Cao Bằng kiến nghị Trung ương tiếp tục bố trí hơn 450 tỷ đồng để hỗ trợ gần 12.600 hộ nghèo xóa nhà tạm, nhà dột nát; bổ sung kinh phí hỗ trợ nhà ở Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cho tỉnh Cao Bằng. Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Cao Bằng tiếp tục huy động các nguồn lực, vận động các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, nhà hảo tâm quan tâm ủng hộ chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát.
Ánh Dương