Câu hỏi: Trên cây bưởi long ở chỗ chúng tôi gần đây cứ vào mùa mưa thường mắc một chứng bệnh như sau: trên lá xuất hiện những đốm nhỏ sần sùi, mầu nâu nhạt, mọc nhô cao lên khỏi bề mặt của la,ù xung quanh những đốm này có quầng mầu vàng, nếu bị nặng có thể làm cho lá bị khô, rụng sớm. Trên cành (chủ yếu là cành bánh tẻ, cành già ít bị hơn) cũng bị các vết đốm làm cho cành sần sùi, nếu bị nặng cành đó có thể bị chết khô. Có người nói tại tôi trồng giống bưởi long nên mới bị như vậy có đúng không? Xin cho biết đó là chứng bệnh gì? Và cách phòng trị chúng?
Huỳnh Văn Thôn
và một vài nhà vườn ở Châu thành (Bến Tre)



Trả lời: Qua mô tả của các bạn, chúng tôi cho rằng có lẽ cây bưởi ở chỗ các bạn đã bị bệnh Lóet, bệnh này do Vi khuẩn Xanthomonas campestric pv. citri gây ra. Ngòai cây bưởi bệnh còn gây hại cho những cây thuộc nhóm cây có múi như cam, chanh, quýt, nhất là trên cây chanh. Nếu nói rằng tại trồng giống bưởi long nên mới bị mắc bệnh này thì không đúng đâu. Đúng như bạn đã nói trong thư, vào các tháng mùa mưa do thời tiết có ẩm độ cao phù hợp với bệnh nên bệnh thường phát triển và gây hại nhiều hơn. Bệnh thường tấn công gây hại trên các bộ phận non của cây như lá non, cành non và cả trên vỏ của trái. Vi khuẩn xâm nhập vào trong cây qua các khí khổng hoặc những vết thương cơ giới do cắt tỉa hoặc do côn trùng chích hút (nhất là những đường gặm do sâu vẽ bùa trên lá gây ra). Khi đã xâm nhập được vào bên trong cây vi khuẩn sinh sản rất nhanh trong các tổ chức mô cây, lúc đầu vết bệnh chỉ là những chấm nhỏ sũng nước, mầu xanh tối, rồi chuyển dần sang mầu vàng nâu, sau đó do tác động sinh hóa làm cho tế bào của cây bưởi phân chia rối lọan tạo thành các vết lóet sần sùi mầu nâu nhạt, mọc nhô lên khỏi mặt lá, cành non ... (như các bạn đã quan sát thấy), xung quanh vết bệnh có quầng vàng (). Nếu bị hại nặng bệnh có thể làm cho lá bị vàng, rụng sớm khiến cho cây còi cọc, suy yếu. Cành có thể bị khô và chết (từ chỗ bị bệnh trở lên). Đây là một bệnh nguy hiểm trên cây có múi, nên nhiều nước đã coi đây là một đối tượng thuộc diện kiểm dịch thực vật trong việc nhập giống và trái thương phẩm.
Khi cây đã bị bệnh thì rất khó chữa trị, vì thế để hạn chế tác hại của bệnh các bạn cần phải chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa sớm. Sau đây là một số biện pháp chính:
-Không trồng cây con đã bị nhiễm bệnh.
-Thiết kế liếp trồng hình mai rùa, cao ráo thóat nước tốt trong mùa mưa để hạn chế ẩm độ trong vườn.
-Không nên trồng bưởi qúa dầy, để vườn luôn được thông thóang.
-Bón phân cân đối giữa đạm, lân và kali, nên bón thêm phân hữu cơ đã hoai mục để tăng cường sức chống đỡ bệnh cho cây. Khi cây đã bị bệnh nên bón thêm phân kali.
-Thường xuyên vệ sinh vườn bưởi bằng cách cắt bỏ và thu gom những cành lá trái đã bị bệnh còn ở trên cây (hoặc đã rụng xuống đất) đem tiêu hủy. Nếu làm tốt biện pháp này sẽ có hiệu qủa phòng ngừa rất cao.
-Aùp dụng những biện pháp thích hợp để phòng trị sâu vẽ bùa, vì vi khuẩn gây bệnh thường xâm nhập vào lá thông qua các vết cắn phá của lọai sâu này (chú ý các đợt cây ra đọt, lá non).
-Khi cây đã bị bệnh tránh tưới nước theo kiểu phun mưa để hạn chế bệnh lây lan từ tầng trên xuống tầng dưới của cây.
-Ở những vườn thường bị bệnh gây hại cần dùng một trong những lọai thuốc như: Copper-B 75WP, Copper-zinc 85WP, Tilt super 300EC, Champion 77WP, Vidoc 80BTN, Starner 20WP, COC 85WP, Kocide 61,4DF, Kasuran 47WP... để phun xịt vào lúc cây đang phát triển lá non. Đến khi cây đậu trái thì định kì 2 tuần phun một lần cho đến khi trái già chín. Với những vườn đang bị hại nhiều có thể dùng một trong vài lọai thuốc như: Kasuran 47WP, Kasumin 2L...để phun trị bệnh. Liều lượng và cách sử dụng thuốc các bạn có thể đọc hướng dẫn có in trên vỏ bao bì./.