Câu hỏi:
Lúa ở vùng chúng tôi ngòai bệnh đốm vằn thường xuyên gây hại, thì vào vụ lúa Đông Xuân Bệnh đạo ôn cũng thường phát sinh và gây hại khá nặng ( nhất là những ruộng lúa được quan tâm chăm bón nhiều dẫn đến quá xanh tốt). Xin được nói rõ thêm về căn bệnh này và biện pháp phòng trừ chúng sao cho có hiệu quả?
( Nguyễn Như Thanh và một vài bà con trồng lúa ở Long Thành (Đồng )Nai)


Trả lởi:
Bệnh Đạo ôn (cháy lá) (ảnh I-16) là một trong vài bệnh hại nguy hiểm cho cây lúa ở các tỉnh Phía Nam. Bệnh sẵn sàng gây hại trầm trọng nếu cây lúa qúa tốt lốp lại gặp điều kiện thời tiết thuận lợi mà trên đồng ruộng đang có sẵn giống nhiễm. Theo quy luật chung về thời tiết thì trong vụ ĐX thường sẽ có nhiều đợt sương mù xẩy ra, đây là điều kiện thời tiết rất thuận lợi cho bệnh, mặt khác đa số các giống lúa được gieo trồng phổ biến hiện nay ớ các tỉnh Phía Nam lại là giống nhiễm bệnh đạo ôn, vì thế nếu gặp gặp một vài điều kiện thuận lợi khác như cây lúa quá xanh tốt, giai đọan cuối đẻ nhánh làm đòng, trước đến sau trỗ... thì bệnh sẽ phát sinh gây hại mạnh.
Để hạn chế tác hại của bệnh Đạo ôn một cách chủ động, các bạn cần áp dụng kết hợp nhiều biện pháp trong quy trình qủan lí dịch hại tổng hợp ngay từ đầu vụ. Cụ thể là :
-Tuỳ theo chất đất ruộng của từng nơi tốt hay xấu, tỷ lệ nẩy mầm của giống cao hay thấp...mà gieo sạ khoảng 100-120 kg lúa giống cho một ha là vừa, nếu dùng máy sạ hàng chỉ nên dùng khoảng 70-80 kg.
-Không nên bón qúa nhiều phân Đạm, tuyệt đối không bón Đạm tập trung vào trước thời kì cuối đẻ nhánh, làm đòng và trước sau trỗ, vì đây là hai thời kì cây lúa dễ bị nhiễm bệnh nhất. Cần bón cân đối giữa Đạm, Lân và Kali. Nếu đã có kinh nghiệm thì nên “nhìn trời, nhìn đất, nhìn cây“ để bón sao cho phù hợp, nếu chưa có kinh nghiệm thì nên bón theo bảng so mầu lá lúa, tạo cho cây lúa chắc khỏe, đừng để cho cây lúa qúa tốt lốp. Khi bệnh chớm xuất hiện mà thời tiết lại đang phù hợp cho bệnh (thời tiết mát mẻ, ban đêm lạnh, ban ngày trời nhiều mây âm u ít nắng...) thì phải ngưng bón Đạm và không được để cho ruộng bị khô nước.
-Tùy theo tình hình đất đai, tập quán canh tác mà chọn giống lúa có khả năng kháng bệnh phù hợp (việc chọn giống lúa nào các bạn nên tham khảo ý kiến của cán bộ BVTV hoặc Khuyến nông ở địa phương )
-Không nên lấy lúa ở những ruộng đã bị bệnh Đạo ôn ở vụ Hè Thu vừa thu họach để làm giống cho vụ Đông Xuân sau. Trước khi ngâm ủ nên ngâm giống trong nước nóng 54 độ C trong 10 phutù. Cũng có thể sử lý giống bằng cách sau khi ngâm vớt giống lên để ráo nước rồi cứ mỗi gịa lúa giống trộn khoảng ba muỗng canh vun thuốc Rovral 50 WP hoặc Copper B-WP, sau đó đem ngâm ủ giống bình thường.
-Phải kiểm tra ruộng lúa thường xuyên, chú ý những ruộng trồng giống nhiễm, những ruộng lúa tốt lốp, những ruộng đang ở thời kì cuối đẻ nhánh làm đòng và trước sau trỗ. Khi thấy bệnh chớm xuất hiện mà thời tiết lại đang phù hợp cho bệnh phát sinh, phát triển và có khả năng gây hại nặng thì phải phun xịt thuốc kịp thời. Nên dùng bằng một trong các loại thuốc như: Fuji-one 40EC; Fuan 40EC; Beam 75WP; Trizol 20WP hoặc 75WP; Rabcide 30WP; Kasai 21,2WP; New Hinosan 30 EC...Ởû giai đoạn sắp trỗ nếu thấy thời tiết thuận lợi cho bệnh thì phun ngừa một đợt thuốc vào lúc lúa sắp trỗ đến trỗ lẹt xẹt bằng các lọai thuốc như : Fuji-one 40EC; Fuan 40EC; Beam 75WP; Trizol 20WP và thêm một lần nữa sau đó khoảng 10-15 ngày (tùy theo lần trước phun sớm hay trễ) để phòng ngừa bệnh tấn công trên cổ bông, bông và hạt lúa bằng các lọai thuốc như: Rabcide 30WP; Kasai 21,2WP./.