Phương pháp thụ tinh nhân tạo (TTNT) trong chăn nuôi heo nái là một nghề được phát triển rộng rãi từ thành thị đến nông thôn . Nó đã giúp cho các hộ chăn nuôi giảm được quá trình lây lan bệnh, hạn chế khả năng sự đồng huyết của con đực từng vùng, đồng thời đáp ứng nhu cầu lai tạo con giống theo mục tiêu chăn nuôi sản xuất cho từng hộ với giá thành sản xuất con giống thấp, nâng tỉ lệ đậu thai/ lứa đẻ cao góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế chăn nuôi ở nông hộ.
Tuy nhiên, để đạt được kết quả cao trong phương pháp TTNT, cần tuân thủ một số nguyên tắc chủ yếu sau:
1 / Đối với con nái:
- Chủ hộ phải phát hiện được thời điểm heo nái động dục và những triệu chứng lâm sàng trong quá trình động dục để người dẫn tinh viên kịp thời xử lý các tình trạng xấu ảnh hưởng đến tỉ lệ thụ thai .
- Đưa con nái vào chuồng nái khô, vệ sinh sạch sẽ, tránh sự ồn ào làm nái hoảng sợ.
- Chăm sóc theo quy trình nái khô về định lượng thức ăn .
- Phải báo ngay với nhân viên GTNT để phối giống đúng thời điểm, phù hợp với quá trình sinh lý diễn tiến trong cơ thể heo nái để đạt tỉ lệ đậu thai cao .
2 / Đối với dẫn tinh viên:
- Cần có kinh nghiệm tay nghề và ít nhất thông qua lớp đào tạo chuyên môn kỹ thuật gieo tinh nhân tạo.
- Phải đảm bảo vô trùng hoàn toàn từ dụng cụ và cả người dẫn tinh .
- Chất lượng tinh trùng phải đảm bảo đáp ứng nhu cầu từng loài giống . Một lần gieo 50 – 60 ml, trong đó 1,5 – 2 tỉ tinh trùng tiến thẳng . Với heo nái ngoại thực hiện gieo tinh kép (2 lần) trong cùng một ngày, cách nhau 10 – 12 giờ .
- Sự bảo toàn và vận chuyển tinh dịch phải đảm bảo quy định Ngành chuyên môn .
- Động tác gieo tinh phải cần được đòi hỏi sự nhanh nhẹ, chuẩn đoán, đúng kỹ thuật, đúng thời gian phối mới đạt kết quả cao nhất .
Tuy nhiên, một số trường hợp những con nái chậm động dục, gieo tinh nhân tạo ba lần không đậu thai, ngừơi ta có thể chuyển lại phương pháp giao phối trực tiếp để cho con nái cảm giác hứng thú tự nhiên về sinh lý bản năng do quá trình thụ tinh nhân tạo không đáp ứng được.