Câu hỏi: Vài năm gần đây, bưởi ở vùng chúng tôi thường hay bị bệnh thối gốc chảy mủ (nhất là vào mùa mưa), những cây bị nặng vùng bị bệnh có thể lan ra bao kín cả gốc làm cho cây bị chết dần. Xin cho biét cách phòng ngừa và chữa trị loại bệnh này.
Đoàn Văn Tính
(Vĩnh Tân, Vĩnh Cửu, Đồng Nai)
Và một số bạn ở Bình Long, Quận 9, Tp.HCM.

Trả lời: Bệnh thối gốc chảy mủ trên cây có múi do nấm Phytophthora sp. gây ra là một bệnh rất nguy hiểm và khá phổ biến trên cây có múi trong đó có cây bưởi. Theo kết quả điều tra của các nhà chuyên môn cách đây vài năm thì ở một vùng chuyên canh có múi của tỉnh Đồng Tháp có đến trên 80% vườn cây có múi ở đây nhiễm loại bệnh này, gây thất thu nghiêm trọng cho nhà vườn.
Ban đầu vết bệnh làm cho vỏ của thân cây ở vùng gốc bị úng nước, thối nâu thành những vùng bất dạng, sau đó khô, nứt dọc và chảy mu,û vỏ cây bong ra, phần gỗ nằm bên dưới chỗ bị bệnh bị thối nâu, vết bệnh cứ lan rộng dần ra xung quanh, lan xuống đến cả bộ rễ, bộ rễ ít rễ tơ, rễ ngắn với phần vo ûbị thối rất dễ bị tuột ra khỏi rễ (nhất là rễ con). Do không hút được nước và dinh dưỡng để nuôi cây nên đã làm cho bộ lá của cây bị vàng và rụng dần, trong khi các lá non không ra được, các cành tược và cả cành lớn bị chết dần, cây bị bệnh xơ xác, nếu kéo dài sẽ làm cho cả cây bị chết. Ngoài gốc, rễ, bệnh còn làm cho trái bị thối nhất là những trái ở dưới thấp gần mặt đất.
Muốn hạn chế tác hại của bệnh, các bạn phải áp dụng kết hợp nhiều biện pháp một cách tổng hợp. Sau đây là một số biện pháp chính:
-Ở những vùng đất thấp dễ bị ngập úng trong mùa mưa cần lên liếp cao, nếu thấy vẫn chưa đạt yêu cầu phải đắp mô để trồng, để cây không bị ngập úng. Lên liếp hình mai rùa để dễ thoát nước mỗi khi có mưa. Nên có hệ thống bờ bao xung quanh vườn để kịp thời bơm nước ra khỏi vườn khi cần thiết.
-Trồng với mật độ hợp lý, không nên trồng quá dầy. Tăng cường bón thêm phân hữu cơ hoai mục và bón cân đối giữa Đạm, Lân và Kali, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng và phát triển khỏe có sức chống đỡ với bệnh, đồng thời tạo cho vườn cây luôn thông thoáng khô ráo, hạn chế ẩm độ trong đất và trong vườn cây từ đó hạn chế bệnh phát triển và lây lan.
-Nếu là cây ghép thì vị trí ghép phải cách mặt đất khoảng 3-4 tấc để hạn chế nấm bệnh xâm nhập vào cây thông qua các vết ghép.
-Vệ sinh sạch sẽ vùng gốc cây, không nên tủ cỏ rác rơm rạ xung quanh gốc để gốc cây luôn được khô ráo. Trong khi chăm sóc, tránh gây vết thương cơ giớùi cho vùng rễ và vùng thân gần gốc.
-Khi phát hiện cây chớm bị bệnh có thể dùng một trong các loại thuốc như: Aliette 80WP; Ridomil MZ 72WP/BHN; Curzate-M8 72WP để phun xịt lên vùng gốc của cây.
-Đối với những cây đã bị thối vỏ ở thân, gốc và rễ cái cần phải cào hết đất xung quanh gốc cây cho thông tháo. Dùng dao cạo sạch hết vết bệnh rồi quét dung dịch thuốc Aliette 80WP pha nồng độ 10-15% hoặc hỗn hợp Boóc-đô 1%. Sau một thời gian vết bệnh sẽ lành, vỏ cây sẽ tái sinh.
-Ngoài ra cũng có thể dùng nấm đối kháng vối nấm Phytophthora sp. là nấm Trichoderma hazianum để phòng trị bằng cách cứ một kg nấm T. hazianum trộn điều với 40 kg phân chuồng hoai mục giải xung quanh gốc cây với lượng 3-5 kg cho một cây (tùy theo cây đã lớn hay còn nhỏ).