Câu hỏi:
Hàng năm cứ vào đầu các vụ lúa (khi lúa mọc được khỏang 2-3 lá) là chúng tôi phải xịt một đợt thuốc để trừ Bù lạch, thậm chí có những nhà chưa thấy có con Bù lạch nào nhưng cũng cứ xịt ngừa một đợt thuốc cho chắc ăn. Gần đây nghe người ta nói không cần phải xịt, vì Bù lạch không làm giảm năng xuất lúa. Xin cho biết nói như vậy có đúng không? vì mỗi lần xịt thường rất tốn kém về tiên mua thuốc, công phun xịt và đặc biệt là rất mệt mỏi do phải tiếp xúc với thuốc.
(Võ Tấn Tòan, và một vài bà con ở Long Thành (Đồng Nai))
Trả lời: Đã từ lâu Bù lạch (còn gọi là Bọ trĩ )õ được bà con nông dân ở Nam Bộ coi là một loài sâu hại quan trọng, nhất là vào đầu vụ lúa Hè thu và lúa Mùa. Do vậy hễ cứ thấy có Bù lạch là bà con mang thuốc đi xịt với mong muốn là tiêu diệt thật sạch loại sâu hại này. Làm mãi rồi thành quen, nên đã có rất nhiều trường hợp cứ xuống giống được khoảng một tuần lễ là bà con vác thuốc đi xịt, đôi khi chẳng cần biết ruộng có Bù lạch hay không, gọi là xịt ngừa cho chắc ăn.
Khoa học ngày nay đã chứng minh được rằng làm như vậy là hết sức tai hại, vì không những tốn tiền của, công sức, gây độc hại cho người đi phun xịt, gây ô nhiễm môi trường...mà thuốc còn tiêu diệt cả thiên địch (nhửng con côn trùng có ich ngày đêm săn lùng và tiêu diệt sâu rầy giúp bà con nông dân) vừa từ nơi khác di chuyển đến ruộng lúa ơ giai đoạn đầu vụ tạo nguồn vốn qúy ban đầu để từ đó nhân dần mật số lên đảm bảo có đủ sức khống chế các loài sâu hại trong suốt vụ lúa sau này, đặc biệt là Rầy nâu. Đấy là chưa kể Bù lạch còn là nguồn thức ăn ban đầu dụ cho các loài thiên địch đến với ruộng lúa khi trên ruộng lúa chưa có một loài sâu rầy nào khác làm mồi dụ thiên địch di chuyển tới .
Từ khoảng chục năm trở lại đây được sự tài trợ của tổ chức lương nông quốc tế (FAO) và Viện nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) hàng ngàn lớp Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) đã được thực hiện ở nước ta và hàng ngàn ruộng “Nông dân tham gia thí nghiệm (FPR) không phun thuốc trừ sâu sớm đã được thực hiện rộng khắp ở nhiều tỉnh. Những lớp và những ruộng thí nghiệm này đã thu hút hàng vạn hộ nông dân tham gia, dưới sự hướng dẫn của cán bộ kĩ thuật.Sau khi thí nghiệm trên chính mảnh ruộng của gia đình mình họ đã khảng định rằng mặc dù ở đầu vụ có xuất hiện Bù lạch trên ruộng lúa (thậm chí có ruộng có mật số khá cao), nhưng nếu kịp thời áp dụng một số biện pháp kĩ thuật canh tác như bơm đủ nước, bón thêm phân...thì dù không xịt thuốc sau đó cây lúa cũng sẽ dần dần được hồi phục và cho năng suầt tương đương với ruộng có xịt thuốc. Đã thế những ruộng không xịt thuốc lại thường ít bị các loại hại (nhất là Rầy nâu) phá hại nặng ở các giai đoạn sau này, vì ở những ruộng không xịt thuốc đã bảo tồn được các loài thiên địch ngay từ đầu vụ. Qua những phân tích trên đây có thể nói những điều mà các bạn nghe nói là đúng đấy. Vì thế các bạn không nên xịt thuốc trừ Bù lạch ở giai đoạn đầu vụ, nhất là xịt ngừa như tập quán mà bà con ta ở vùng sâu vùng xa vẫn thường làm từ trứơc đến nay./.