Hoa cúc vạn thọ (Tagetes spp.) thuộc họ Cúc (Asteraceae) có hai loài: loài cao lớn là Tagetes erecta L. và loài thấp lùn là Tagetes patula L. Cả hai loài đều là cây trồng làm cảnh ở các công viên và vườn gia đình.
Người phương Đông coi hoa cúc vạn thọ là hình ảnh trường sinh của cuộc sống và hạnh phúc vĩnh hằng của muôn người. Hoa thường được dùng vào mục đích thờ cúng, trang trí và làm đẹp môi trường. Vào ngày mồng một, ngày rằm, giỗ tết, hoa cúc vạn thọ luôn có mặt cùng với những loài hoa cúng khác trên bàn thờ gia đình. Trong lễ hội, những nhành hoa cúc vạn thọ uy nghi bên cạnh lư trầm nghi ngút khói hương.
Trong y học, chỉ có hoa cúc vạn thọ loài lớn được dùng làm thuốc. Người ta thu hái hoa khi vừa nở, đem phơi nắng nhẹ hoặc sấy nhỏ lửa cho khô để bảo đảm màu sắc, mùi thơm và phẩm chất. Dược liệu chứa tinh dầu, tagetiin, helenien, caroten, flavoxanthin. Thành phần của tinh dầu gồm piperiton, caryophylen, linalol, D-limonen, tageton, b - ocimen, a - pinen.
Hoa cúc vạn thọ đã được nghiên cứu dược lý thấy cao chiết với nước của hoa có hoạt tính kháng khuẩn đối với các vi khuẩn gram dương: Cao chiết với nước và cồn của hoa có tác dụng ức chế các chủng Bacillus subtilis, Micrococcusluteus, Staphylococcus aureus. Tinh dầu hoa cúc vạn thọ lại ức chế một số loài nấm.
Theo kinh nghiệm dân gian, hoa cúc vạn thọ 20g, giã nát, trộn với ít đường, hấp chín, rồi nghiền nát, chắt nước uống chữa kiết lỵ; phối hợp với húng chanh 10g, hoa đu đủ đực 10g, đường phèn 10g, hấp chín, chắt nước uống lại chữa ho gà, viêm khí quản. Để chữa hen, lấy hoa cúc vạn thọ, rau cần trôi, nhân trần, củ tầm sét, thài lài tía, rễ bạch đồng nữ, tinh tre mỡ, mỗi vị 10g, thái nhỏ, phơi khô, sắc với 400ml nước còn 100ml, uống làm hai lần trong ngày.
Dùng ngoài, hoa cúc vạn thọ 15g, lá lốt 10g, quả hoặc gai bồ kết 5g, phơi hoặc sấy khô, tán nhỏ, rây bột mịn, đắp chữa đau nhức răng.
Theo tài liệu nước ngoài, cả cây hoa cúc vạn thọ để tươi, cất kéo bằng hai nước sẽ cho tinh dầu có tên là dầu tagetes. Tinh dầu cất từ hoa có màu vàng đỏ, từ thân và lá có màu vàng lục, mùi thơm hắc bền, vị đắng cay, được dùng trong ngành hương liệu. Hoa cúc vạn thọ 15g sắc với nước lấy 100ml, thêm đường, uống nóng, chữa cảm, ho, ho gà, viêm khí quản. Hoa cúc vạn thọ nấu với gan gà là món ăn bổ dưỡng, tăng cường thị lực. Dùng ngoài, hoa và lá cúc vạn thọ, giã nát, đắp chữa bỏng hoặc ép lấy nước nhỏ tai chữa đau tai.