Sau nhiều năm nghiên cứu, chọn tạo, các nhà chọn tạo giống Viện Nghiên cứu Rau quả vừa giới thiệu giống xoài ăn xanh VRQ-XX1. TS. Bùi Quang Đãng, Phó trưởng bộ môn Cây ăn quả- Viện NC Rau quả, cho biết: Giống VRQ-XX1 có nguồn gốc từ Thái Lan, được nhập nội trồng khảo nghiệm để theo dõi và tuyển chọn từ năm 2001 tại một số vùng sinh thái khác nhau ở các tỉnh miền Bắc: Phủ Quỳ (Nghệ An) và Gia Lâm (Hà Nội).
Đây là giống xoài được tuyển chọn với mục đích ăn xanh nhằm đáp ứng nhu cầu ăn tươi, đồng thời góp phần rải vụ với các giống xoài chính vụ hiện có ở nước ta. Giống xoài VRQ-XX1 đã được Hội đồng KHCN (Bộ NN-PTNT) công nhận là giống tạm thời và cho phép trồng khu vực hoá ở các tỉnh phía Bắc từ năm 2006.
Từ năm 2007 đến nay nhóm nghiên cứu tiếp tục mở rộng diện tích và địa điểm xây dựng mô hình thử nghiệm nhằm nghiên cứu các đặc điểm sinh trưởng, ra hoa, đậu quả, năng suất, sản lượng, chất lượng, khả năng chống chịu sâu bệnh và khả năng thích nghi với điều kiện đất đai, thời tiết khí hậu của nhiều vùng sinh thái khác nhau của giống trước khi khuyến cáo các địa phương đưa vào cơ cấu giống trồng. Ngoài 2 điểm Gia Lâm và Phủ Quì nhóm tác giả bố trí thêm 2 điểm mô hình ghép cải tạo trên các vườn xoài giống địa phương già cỗi, kém ra hoa đậu quả ở Yên Châu (Sơn La), đại diện cho vùng núi và Vũ Thư (Thái Bình) đại diện cho vùng tiểu khí hậu đồng bằng ven biển.
Giống xoài VRQ-XX1 có lá thuôn dài, màu xanh vừa, phiến lá phẳng, mép lá lượn sóng. Khả năng sinh trưởng về chiều cao ít, phân cành nhiều nhưng tán thưa nên rất thuận tiện cho việc chăm sóc và thâm canh. Kết quả theo dõi ở tất cả các điểm khảo nghiệm cho thấy giống có khả năng sinh trưởng, phát triển tốt, tỏ ra thích hợp với các điều kiện đất đai, khí hậu, thời tiết của những vùng này. Sau trồng 3 năm cây cao trung bình 1,60-2,0m; đường kính tán đạt 1,80-2,20m. Sau 2 năm trồng có 60% số cây ra hoa, sau 3 năm trồng thì tất cả các cây đều ra hoa. Giống VRQ-XX1 ra hoa tập trung vào 2 đợt từ cuối tháng 2 đến cuối tháng 4.
Đây là đợt hoa nở muộn, nhiệt độ cao, ít mưa phùn, rất thuận tiện cho việc thụ phấn và đậu quả nên tỷ lệ đậu quả của giống rất cao (năng suất cây 3 tuổi đã đạt trên 10kg/cây). Quả khá to, hình thuôn dài, khối lượng trung bình 300-400g/quả. Tỷ lệ thịt quả đạt trên 70% là tỷ lệ khá cao, tương đương các giống xoài xanh khác như Đài Nông, Đài Loan 4 của Đài Loan mới được nhập nội và trồng thử nghiệm gần đây cũng ở các tỉnh phía Bắc. Với các mô hình ghép cải tạo bằng mắt giống xoài VRQ-XX1 được ghép trên gốc các giống xoài già cỗi khác ở Thái Bình, Sơn La và Hà Nội thì chỉ sau 16 tháng đã bắt đầu cho thu hoạch với năng suất bình quân 15kg/cây.
Thời gian từ khi ra hoa cho tới thu hoạch quả chín khoảng 3 tháng (khoảng tháng 7-8), trong đó nếu thu ăn xanh chỉ cần 60-70 ngày. Khi quả còn xanh vỏ quả màu xanh sáng, thịt trắng ngà, mịn, chắc, ăn ngọt và giòn. Lúc chín vỏ quả có màu vàng, thịt quả màu vàng đậm, ăn ngọt và thơm, ít xơ.
Nói về hiệu quả của giống xoài ăn xanh VRQ-XX1, TS. Bùi Quang Đãng nhấn mạnh: Mục tiêu của đề tài là chọn tạo được giống xoài ăn xanh nhằm rải vụ thu hoạch vừa tránh được hiện tượng xoài chín tập trung dẫn đến tình trạng được mùa rớt giá, vừa hạn chế được hư thối do bệnh thán thư hại quả trong các tháng mùa mưa. Xoài ăn xanh thu sớm, bán được giá cao, tiết kiệm được chi phí chăm sóc nên hiệu quả cao hơn so với xoài chín chính vụ. Hiện nay nhóm tác giả đang hoàn thiện hồ sơ, báo cáo Hội đồng KHCN Bộ NN-PTNT xin công nhận giống quốc gia để đưa ra phục vụ sản xuất.