Ba ba thuộc lớp bò sát, họ Rùa. Ba ba có nhiều loài nhưng ở nước ta thường gặp 4 loài: hoa, gai, cua đinh và lẹp suối. Hiện nuôi ba ba đang được xem là hướng làm giàu của nhiều bà con nông dân. Xin giới thiệu kỹ thuật nuôi ba ba lớn nhanh của Trại giống ba ba HAI VâN (www.baba.com.vn) để bà con tham khảo.
Chuẩn bị ao nuôi
Môi trường đất, nước có vị trí quyết định quan trọng đến tốc độ lớn, bệnh tật của ba ba nuôi. Đất nước bạc màu, hàm lượng N, P, K trong đất, nước thấp rất thích hợp với việc nuôi ba ba. Vì vậy các tỉnh miền núi, trung du nuôi ba ba tốt hơn các tỉnh đồng bằng.
Muốn nuôi ba ba có kết quả tốt, điều quan trọng đầu tiên là phải xây dựng được ao nuôi phù hợp với điều kiện sống của ba ba và quản lý được đàn ba ba nuôi.
Xây dựng ao nuôi ba ba cần phải đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật chủ yếu sau:
- Nên xây dựng ao nuôi ở nơi yên tĩnh, kín đáo, không bị cớm rợp, dễ thoát nước, không bị úng ngập, có nguồn nước cấp độc lập để bảo đảm cấp nước sạch.
- Diện tích ao rộng hẹp vừa phải. Ao nuôi ba ba bố mẹ từ 100-200m2/ao, lớn nhất không nên quá 400m2. Ao nuôi ba ba thịt từ 100-200m2/ao, lớn nhất không quá 1.000m2.
- Độ sâu thích hợp (tính từ đáy ao lên đỉnh bờ): Ao nuôi ba ba bố mẹ 1,5-2m, có mức nước chứa thường xuyên từ 1,2-1,5m, thời gian nắng nóng và mùa rét cho nước sâu thêm 20-30cm. Ao nuôi ba ba thịt từ 1,5-2m, có mức nước chứa thường xuyên 1-1, 2m. Thời gian nắng nóng và mùa rét cho nước sâu thêm 20-30cm.
- Có chỗ cho ba ba nghỉ ngơi dưới nước và trên bờ; có chỗ cố định cho ba ba ăn để tiện theo dõi. Xung quanh phải xây bờ cao để tránh ba ba vượt ra ngoài.
Thời vụ nuôi
Thời vụ nuôi bắt đầu từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 12. Từ giữa tháng 12 đến hết tháng 2 thời tiết lạnh, nhiệt độ nước dưới 180C khiến ba ba không ăn và không lớn. Các tháng ba ba sinh trưởng nhanh nhất là từ tháng 5 đến tháng 10.
Ba ba hoa nuôi ở các tỉnh miền Trung và phía Nam: hầu như ăn mồi quanh năm, sinh trưởng liên tục và đẻ quanh năm do khí hậu ấm áp. Trong vùng này, nhiệt độ nước các ao nuôi dao động trong phạm vi 24-32oC. Những nơi có điều kiện cấp nước tốt có thể khống chế được nhiệt độ nước trong phạm vi thích hợp nhất từ 26-30oC.
Thức ăn
Ba ba ăn động vật, bắt mồi tĩnh, không phải động vật đuổi bắt mồi. Các loại cá, tôm băm thái cho ăn phải được rửa sạch nhớt, máu mới thả xuống bãi hoặc giàn cho ăn, tránh làm thối, nhiễm bẩn nước trong ao nuôi.
Tập trung cho ăn tích cực đối với ba ba bố mẹ từ tháng 6,7,8, 9 cho ba ba béo, hình thành trứng, qua đông vỗ tiếp để ba ba đẻ vào tháng 4, chất lượng sẽ tốt, tỷ lệ nở cao. Loại thức ăn tốt nhất hiện nay vẫn là cá biển tươi băm nhỏ, các loại cá tạp chất lượng kém hơn. Ngoài ra phải bổ sung trùn quế (giun), ốc. Riêng ba ba giống, thức ăn tốt nhất là trùn, cá mè luộc, cho ăn ngày 2 lần.
Kỹ THUậT SảN XUấT BA BA GIốNG
Sản xuất ba ba giống gồm 3 khâu kỹ thuật chủ yếu: nuôi vỗ ba ba bố mẹ sinh sản, thu trứng và ấp trứng, ương nuôi ba ba giống.
Nuôi vỗ ba ba bố mẹN: Chỉ tiêu chính đánh giá trình độ kỹ thuật của khâu này là năng suất đẻ trứng và tỷ lệ trứng thụ tinh cao. Muốn đạt các chỉ tiêu cao cần thực hiện tốt các vấn đề sau:
- Xây dựng ao nuôi phù hợp với các yêu cầu sinh sản của ba ba.
- Làm tốt công tác chuẩn bị ao nuôi. Ao, bể mới xây cần ngâm rửa nhiều lần, thử nước đảm bảo độ pH thích hợp (từ 7-8) mới thả ba ba vào. Ao nuôi sau một vụ, trước khi nuôi vụ mới cần tẩy dọn sạch để diệt mầm bệnh. Khi thấy cần thiết, phải thay lớp bùn cát đã bị thối bẩn nặng.
- Nuôi đúng thời vụ. Các tỉnh phía Bắc phải bắt đầu nuôi vỗ từ tháng 8, tháng 9 để đến khi bắt đầu rét, ba ba bố mẹ đã béo khoẻ, sang xuân chuyển hoá tuyến sinh dục nhanh, đẻ sớm. Sau khi đẻ xong lứa thứ nhất, tiếp tục nuôi vỗ để ba ba đẻ các lứa thứ 2, 3, 4...
Các tỉnh phía Nam có thể nuôi vỗ cho đẻ quanh năm, nhưng nên nuôi vỗ sớm để ba ba đẻ tập trung các tháng từ tháng 1 đến tháng 2.
- Chọn ba ba bố mẹ có các tiêu chuẩn tốt về hình dạng, sức khoẻ và quy, cỡ chọn nuôi nên từ 1kg trở lên với ba ba hoa, 2kg trở lên với ba ba gai. Số lượng nuôi 1 ao cần thả đủ 1 lần, không thả rải rác.
- Phối ghép tỷ lệ đực /cái thích hợp. Hiện nay nhiều người cho rằng tỷ lệ thích hợp nhất là 1/2,5-3 (một con đực ghép với 2, 5 đến 3 con cái)