Câu hỏi: Ruộng ngô non mới mọc ở chỗ chúng tôi thời gian gần đây thường có hiện tượng sáng sớm ra thấy cây con bị cắn đứt ngang thân cây (gần với gốc) chúng tôi nói như vậy vì vào buổi chiều tối cây ngô vẫn xanh tốt bình thường. Nghe người ta chỉ cách, chúng tôi đã bơi, moi đất ở xung quanh gốc những cây bị cắn thì bắt được những con sâu nhỏ cỡ chân nhang cho tới cỡ đầu nhỏ của cây đũa ăn cơm, có con lớn dài đến bốn, năm phân, mầu xám hoặc xám đen. Xin cho biết có phải những con sâu này đã cắn đứt cây ngô? Nếu đúng xin được hướng dẫn cách phòng trị?
Nguyễn Phước Dưỡng
Và một vài bà con ở Long Thành, Đồng Nai

Trả lời: Qua mô tả chúng tôi cho rằng hiện tượng cây ngô ỡ chỗ các bạn bị cắn đứt ngang thân vào ban đêm đúng là do con sâu mà các bạn đã moi đất bắt được ở xung quanh gốc cây ngô bị cắn đứt gây ra. Lọai sâu này người ta gọi là sâu Xám chúng có tên khoa học là Agrotis ypsilon), thuộc họ Ngài đêm (Noctuidae), Bộ cánh vẩy (Lepidoptera). Qua ghi nhận của các nhà chuyên môn thì ở đâu có trồng ngô (bắp) là ở đó có mặt lọai sâu này. Ngòai cây ngô chúng còn gây hại trên nhiều lọai cây trồng khác như đậu đỗ, cà chua, khoai tây, thuốc lá, bầu bí, ớt, kê, cao lương, các lọai rau mầu...và hàng trăm cây trồng và cây dại khác.
Chúng thuộc dạng biến thái hòan tòan, tức là trong vòng đời của chúng có đủ 4 giai đọan, đó là trưởng thành, trứng, sâu non và nhộng.
Con trưởng thành dài khỏang 16-23 ly, sải cánh rộng khỏang 42-54 ly, thân có mầu nâu tối. Chúng họat động về ban đêm. Con cái đẻ trứng rải rác hoặc thành từng cụm 2-3 qủa trên những lá nằm gần với mặt đất hay trong các kẽ nẻ của đất, một con cái có thể đẻ hàng trăm trứng. Cá biệt có con đẻ cả ngàn trứng.
Trứng hình bán cầu, đường kính khỏang nửa ly, lúc mới đẻ có mầu sữa, sau chuyển dần sang mầu hồng, khi sắp nở có mầu tím thẫm.
Sâu non có 5 tuổi (cá biệt có con 7-8 tuổi). Sau khi nở sâu non tuổi 1 sống trên cây, gặm lá ngô non làm cho lá ngô bị thủng từng chỗ, hoặc bị khuyết mép lá. Từ tuổi 2 trở đi ban ngày sống ở dưới đất, gần xung quanh gốc cây ngô (ảnh II-16), ban đêm chui lên cắn hại cây bằng cách gặm quanh thân cây hoặc cắn ngang phiến lá. Từ tuổi 4 trở đi sâu cắn đứt ngang thân cây (mỗi con một đêm có thể cắn đứt 3-4 cây ngô non). Sâu gây hại cho ngô chủ yếu ở giai đọan cây con (từ lúc mọc đến 4-5 lá). Khi cây ngô đã lớn sâu thường đục vào thân cây chui vào bên trong ăn phần non, phầàn mềm của ruột cây làm cho cây bị héo lá đọt và chết.
Lòai sâu này thường phá hại nghiêm trọng ở các vùng chuyên canh cây rau mầu, nhiều khi thành dịch rất nặng, làm mất cây trên ruộng, phải trồng dặm nhiều đợt, khiến cho ruộng ngô phát triển không đồng đều, gây thất thu năng suất.
Đẫy sức (sâu dài khỏang 37-47 ly, mầu xám đất hoặc đen bóng) sâu chui xuống đất sâu khỏang 2-5 phân để làm nhộng. Nhộng dài khỏang 18-24 ly, mầu cánh gián, cuối bụng có một đôi gai ngắn.
Để hạn chế tác hại của sâu bạn cần áp dụng một số biện pháp sau đây:
-Vệ sinh sạch sẽ cỏ dại trong ruộng và xung quanh bờ. Cày bừa, xới ruộng, phơi đất để diệt bớt sâu nhộng trong đất trước khi xuống giống.
-Nếu điều kiện cho phép cứ một vài vụ trồng ngô bạn nên luân canh một vụ với cây lúa nước hoặc những lọai rau ưa nước khác, để diệt sâu nhộng đang sống trong đất và cắt đứt nguồn thức ăn phù hợp cho sâu.
-Có thể sử dụng một số lọai thuốc trừ sâu dạng hột như Basudin 10G; Vibasu 10 H; Furadan 3G; Vibaba 5H; Regent 0,2/0,3G; Vifuran 3G; Padan 4G; Vicarp 4H...rải xuống hàng hoặc hốc gieo hột để diệt sâu theo liều lượng khuyến cáo.
-Để diệt sâu bạn có thể sử dụng một trong các lọai thuốc trừ sâu như: Sumithion 50EC; Sherpa 10EC/25EC; Visher 25ND; Cyperan 5EC/10EC/25EC; Fastocid 5EC; Bi58 40EC; Bian 40EC/50EC; Ofatox 400EC/400WP; Karate 2,5EC...để phun xịt. Nên xịt vào buổi chiều mát để đến đêm sâu bò ra gây hại dễ bị trúng độc hơn.
-Nếu điều kiện chỗ bạn cho phép bạn có thể vận động nhiều chủ ruộng tổ chức dùng đèn soi bắt sâu bằng tay vào ban đêm hoặc lúc sáng sớm khi sâu chưa kịp chui xuống đất.