Câu hỏi: Trồng hành thường cho lời khá cao, thế nhưng cũng thường hay bị sâu bệnh gây hại nhiều, đặc biệt là con sâu xanh, đã xịt nhiều thứ thuốc nhưng sâu chỉ chết rất ít, có người đã không dám trồng hành cũng vì lọai sâu này. Xin được nói rõ thêm về chúng và cách phòng trị sao cho có kết qủa cao?
Dương Văn Đông
Và một số bà con trồng rau ở Biên Hòa, Đồng Nai


Trả lời: Qua đồng nghiệp đang làm việc tại tỉnh các bạn chúng tôi được biết con sâu xanh thường hay hại hành ở chỗ các bạn là con sâu xanh da láng (Spodoptera exigua) chúng thuộc Họ ngài đêm (Noctuidae), Bộ cánh vẩy (Lepidoptera), thực tế đồng ruộng cho thấy không phải chỉ ở chỗ các bạn mà ở nhiều vùng trồng hành khác chúng cũng là một đối tượng nguy hiểm, đặc biệt là vào mùa khô. Gây thất thu rất lớn cho người trồng hành. Đây là một lòai sâu đa thực, vì ngòai cây hành ra chúng còn gây hại cho khá nhiều lọai cây trồng khác từ họ đậu đỗ, bầu bí, thập tự cho đến họ cà, bông vải rồi bắp, nho...vì thế việc phòng trị chúng vốn đã khó (vì lòai này kháng thuốc rất nhanh) lại càng khó hơn.
Con cái thường đẻ trứng thành từng ổ trên cọng hành, sau khi nở vài ngày sâu non đục lỗ nhỏ chui vào bên trong cọng hành ăn phần xanh của lá chỉ để lại một màng trắng bên ngoài. Khi sâu còn nhỏ trong một cọng hành có thể có đến cả chục con, khi lớn chúng phân tán dần sang các lá khác. Sâu tuổi lớn có mầu xanh lợt, dễ lẫn với mầu của cọng hành (ảnh ). Khi trời nắng nóng hoặc vào lúc ban trưa sâu thường chui xuống phía dưới. Lúc trời mát sâu bò lên phía ngọn để cắn phá. Theo lời kể của một vài bà con vùng chuyên canh rau của huyện Châu Thành, Tiền Giang thì ban đêm sâu thường chui ra bên ngoài để “hóng sương”. Nếu không phát hiện và diệt trừ kịp thời để sâu tích lũy với mật số cao chúng sẽ cắn phá rất mạnh, làm cho cọng hành bị khô héo, chết, gẫy gập, xơ xác, cả bụi hành trở nên vàng úa, còi cọc , cả ruộng hành bị trắng xoá, tàn lụi
Để phòng trị sâu lòai sau này các bạn phải áp dụng một cách hợp lý nhiều biện pháp trong quy trình quản lý dịch hại tổng hợp mới có hy vọng đem lại kết qủa cao. Sau đây là một số biện pháp chính:


-Tuyệt đối không lấy hành ở những ruộng đã bị sâu gây hại để làm giống cho vụ sau, nếu thiếu giống bắt buộc phải lấy thì chỉ lấy ở những ruộng bị hại nhẹ, và trước khi trồng nên nhúng hành vào dung dịch thuốc Mimic 20F (cứ 1 lít nước thì pha 1,5 cc thuốc ) sau đó vớt ra để ráo nước rồi đem trồng ( khi trồng nhớ đeo găng tay cao su để tránh bị nhiễm thuốc, và phải trồng riêng ra một khu vực để sau này dễ theo dõi, phòng trị.
-Các bạn phải kiểm tra ruộng hành thường xuyên để phát hiện sớm và thu gom các ổ trứng của sâu đem tiêu hủy.
-Sâu có khả năng kháng thuốc rất cao, vì vậy việc dùng thuốc hóa học phun xịt để diệt sâu thường cho kết qủa không cao. Càng dùng thuốc hóa học nhiều, và đặc biệt là dùng kéo dài, và dùng thuốc khi sâu đã lớn tuổi càng dễ làm cho sâu nhanh kháng thuốc và dễã gây bùng phát thành dịch do quần thể thiên địch tự nhiên trên đồng ruộng bị tiêu diệt. Vì thế chỉ nên dùng thuốc khi sâu vừa nở, muốn vậy các bạn phải kiểm tra ruộng hành thường xuyên để phát hiện sớm các ổ trứng sâu vừa nở để dùng thuốc kịp thời trước khi sâu non kịp chui vào bên trong cọng hành để gây hại thì sâu non dễ chết hơn. Để giảm bớt áp lực kháng thuốc của sâu nên dùng các lọai thuốc vi sinh và phải luân phiên sử dụng nhiều loại thuốc như: NPV; V-BT; BacterinBT WP hoặc Biocin 16WP; Biocin 8000SC; Delfin WG; Nomolt 5EC; Pegasus 500SC; Lannate 40SP; Atabron 5EC; Mimic 20F...(về cách dùng thuốc các bạn cần đọc kỹ hướng dẩn của nhà sản xuất có in sẵn trên bao bì), đặc biệt phải chú ý bảo đảm đúng thới gian cách ly của thuốc để không gây ngộ độc cho người sử dụng.
Nên phun xịt thuốc vào các buổi chiều mát để đến đêm sâu chui ra ngoài “hóng sương” dễ bị trúng thuốc hơn. Những ruộng đã bị sâu gây hại nhiều sau khi xịt thuôc nên bón bổ xung thêm phân để cây nhanh phục hồi. Những nơi thường xuyên bị sâu gây hại nặng, nên luân canh với cây trồng nước một vài vụ.