1/. Bệnh biên trùng (Anaplasmosis):
- Nguyên nhân và cách gây bệnh: Bệnh biên trùng gây ra bởi lồi đơn bào ký sinh trùng đường máu (Anaplasma ovis). Mầm bệnh thường được lan truyền qua ve, ruồi hút máu, kim tiêm và các dụng cụ phẫu thuật… Con vật nhiễm bệnh ít khi biểu hiện triệu chứng ra ngồi và thường ở dạng nung bệnh. Bệnh thường xảy ra ở những vùng mà trâu bị đã mắc bệnh này. Có thể chẩn đốn bệnh chính xác bằng phương pháp kiểm tra máu tìm mầm bệnh.
- Triệu chứng: Thiếu máu là triệu chứng phổ biến làm cho dê ốm yếu, tăng trọng kém, lượng sữa giảm và chất lượng kém. Bệnh thường tạo điều kiện cho các bệnh nhiễm trùng kế phát…
- Điều trị: Dùng Tetracyline để điều trị và phịng bệnh với liều 4 mg/kg thể trọng, tiêm bắp trong 3 ngày liền. Hoặc dùng oxytetracyline tiêm hay cho uống với liều 20 – 30g/con/ngày.
- Phòng bệnh: Phòng bệnh bằng cách tiêu diệt ruồi nhặng và các loại ve hút máu. Sát trùng dụng cụ khi tiêm, thiến hay phẫu thuật… Hạn chế các yếu tố ngoại cảnh bất lợi tác động đến con vật.
2/. Bệnh tiêm mao trùng (Trypanosomiasis):
- Nguyên nhân và cách lan truyền: Bệnh gây ra do một số lồi đơn bào ký sinh trùng đường máu (Trypanosoma brucei, T. congolense, T. vivax). Bệnh được lan truyền qua lồi ruồi nhặng hút máu. Tiêm mao trùng sinh ra độc tố Trypanotoxin tác động lên hệ thần kinh trung ương làm rối loạn trung khu điều nhiệt gây sốt cao, kèm với những rối loạn về hệ thần kinh như lảo đảo, quay cuồng…. Độc tố vừa phá hủy nhiều hồng cầu vừa ức chế các cơ quan tạo máu làm con vật thiếu máu trầm trọng.
- Triệu chứng: Khi nhiễm nặng Tiêm mao trùng sẽ sốt cao 40 – 41độ C, các cơn sốt gián đoạn không theo một qui luật nào. Khi lên cơn sốt kèm theo hội chứng thần kinh, quay cuồng, đi vịng trịn, rung rẩy từng cơn. Nếu bệnh nặng gây thiếu máu, viêm giác mạc mắt, tiêu chảy kéo dài và có thể sảy thai… con vật suy yếu dần giảm thể trọng và sản lượng sữa. Nếu không điều trị sớm thì khoảng 10 – 15% số dê mắc bệnh sẽ bị chết.
- Điều trị: Dùng một số loại thuốc để điều trị có hiệu quả: Berenyl 7% tiêm bắp liều 3,5 – 7mg/1kgtrọng lượng cơ thể; Tripamidium 1 – 2% tiêm bắp hoặc tiêm dưới da với liều 0,2 – 0,5mg/1kg trọng lượng cơ thể; Suramin (Naganol) 10% tiêm tĩnh mạch liều 2,5 – 5mg/1kg trọng lượng cơ thể…
- Phòng bệnh: Cần có biện pháp phòng trừ tổng hợp để tiêu diệt các loại côn trùng hút máu và truyền bệnh, phát quang bờ bụi, khai thơng cống rãnh quanh chuồng trại để cơn trùng không có nơi cư trú. Có chế độ chăm sóc nuơi dưỡng cho tốt để tăng sức đề kháng cho gia súc. Bệnh hay xảy ra ở đàn dê con, được lai tạo từ các giống cao sản.