Câu hỏi: Ruộng bắp của gia đình tôi gần đây thường hay bị một lọai bọ xít mầu xanh gây hại, nhất là khi cây ngô trỗ cờ trở đi, làm cho lá ngô xuống mầu khá rõ (tức bị vàng dần) khiến cho cây mất sức nhiều. Đề nghị qúy Báo nói rõ thêm về chúng và hướng dẫn giúp cách phòng trị lọai bọ xít này?

Nguyễn Phú Vĩnh (Chợ Mới, An Giang)
Và một vài bạn ở Tân Phú, Đồng Nai
Trả lời: Qua thực tế đồng ruộng và những gì chúng tôi hiểu biết được thì chúng tôi cho rằng con bọ xít đang gây hại trên ruộng bắp (ngô)â nhà các bạn có lẽ là con bọ xít xanh (Nezera viridula) chúng thuộc Bộ cánh nửa (Hemiptera) qua quan sát thực tế trên ruộng ngô cho thấy lòai bọ xít này tuy không xuất hiện một cách thường xuyên và gây hại mạnh như một số đối tương sâu bệnh hại khác như: sâu xám, sâu cắn lá, bệnh đốm lá, bệnh rỉ sắt...nhưng đôi khi cũng gây hại đáng kể cho cây ngô, nhất là những ruộng ngô trồng xen với một số lọai cây trồng thường hay bị lòai bọ xít này gây hại như một số lọai đậu đỗ, làm cho cây ngô sinh trưởng và phát triển kém, từ đó ảnh hưởng đến năng xuất và phẩm chất hạt,
Tuy nó không phải là một lọai sâu hại nguy hiểm đối với cây ngô, nhưng do ngòai cây ngô chúng còn gây hại cho khá nhiều lọai cây rau mầu, cây ăn trái, cây công nghiệp... khác như nhiều lọai đậu đỗ, mía, cam quýt, thuốc lá, đậu phộng, cao lương, kê, mè, bông vải, cà phê...do thức ăn tương đối đa dạng và phong phú nên việc phòng trừ chúng đôi khi cũng gặp không ít khó khăn.
Con trưởng thành cái của lòai bọ xít này thường đẻ trứng thành từng ổ, ổ trứng được xếp thành những hàng ở mặt dưới của lá ngô, mỗi ổ khỏang 8, 10 hoặc 12 qủa, trứng có dạng hình cầu, kích thước khỏang 1 mm, mầu trắng sữa, và chuyển dần thành mầu thâm đen khi gần nở.
Sau khi đẻ khỏang một tuần thì trứng nở ra ấu trùng (bọ xít non), ấu trùng có mầu xanh lục, chân khá phát triển, nên di chuyển nhanh. Cũng giống như những lọai sâu đẻ trứng thành từng ổ khác, khi mới nở ấu trùng bọ xít xanh cũng sống tập trung thành đàn xung quanh ổ trứng, lớn lên chúng phân tán dần ra xung quanh và phát tán sang các cây khác.
Cả con trưởng thành và bọ xít non đều gây hại cho cây bằng cách chích hút chất dinh dưỡng trong cây, làm cho cây bị thiếu hụt dinh dưỡng, nếu nặng sẽ làm cho những bộ phận bị hại hoặc cả cây bị vàng úa (như bạn đã thấy), cây sinh trưởng và phát triển kém, từ đó gây thất thu năng xuất cho cây. Bọ xít xanh thường xuất hiện và gây hại từ khi cây ngô cao khỏang bốn năm tấc trở đi, nhưng thường gây hại nặng nhất khi cây ngô bắt đầu trỗ cờ trở đi, đúng như bạn đã quan sát và nhận xét.
Để phòng trị bọ xít xanh, các bạn có thể áp dụng một vài biện pháp sau đây:
-Kiểm tra ruộng ngôâ thường xuyên, nhất là từ khi cây ngô cao được khỏang ba, bốn tấc để phát hiện sớm các ổ trứng do con trưởng thành từ nơi khác mới đáp xuống đẻ trứng tạo thế hệ bọ xít non đầu tiên, quan sát kỹ mặt dưới của lá ngô tìm kiếm và ngắt bỏ ổ trứng đem tiêu hủy. Cách làm này tuy hơi tốn công lao động nhưng nếu bạn có điều kiện làm được thì đây là biện pháp diệt trừ bọ xít một cách chủ động, khi trứng chưa kịp nở ra bọ xít non gây hại cho ruộng ngô.
-Nếu phát hiện trên ruộng ngô có nhiều bọ xít, có thể dùng một trong những lọai thuốc sau đây để phun xịt: Ofatox 400EC; Padan 95 SP; Cyperan 5EC/10EC hoặc 25EC; Bassan 50EC; Sumicidin 10 hoặc 20EC... (trước khi phun xịt các bạn nhớ đọc kỹ hướng dẫn cách sử dụng của nhà sản xuất có in sẵn trên vỏ bao bì).