Cá tra nuôi trong ao nước tĩnh, ít thay nước cho hệ số chuyển biến thức ăn (FCR) thấp, cá ít bệnh, tỉ lệ sống cao nhưng thịt bị vàng. Cá tra nuôi ao bãi bồi, thay nước thường xuyên cho hệ số chuyển biến thức ăn cao, tỉ lệ sống thấp nhưng thịt cá thường có màu trắng.
Cá tra xuất khẩu tại ĐBSCL ngày càng khẳng định thế mạnh. Tuy nhiên, nhu cầu về chất lượng, phẩm chất thịt cá cũng ngày một cao. Do đó người nuôi cá tra gặp không ít khó khăn trong việc tạo ra chất lượng tốt đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Hiện nay, cá tra thịt trắng có giá bán cao hơn cá tra thịt vàng từ 3.000 – 4.000 đồng/kg. Vì vậy, để giúp bà con nuôi cá tra có thể kiểm soát tốt hơn qui trình nuôi nhằm tạo ra sản phẩm cá tra thịt trắng, đáp ứng nhu cầu của thị trường xuất khẩu, chúng tôi xin chia sẻ với người nuôi cá một số kinh nghiệm sau đây.
Điều gì ảnh hưởng đến màu thịt cá tra?
Qua thực tiễn sản xuất cho thấy, có thể phân loại màu thịt cá tra từ cao đến thấp như sau: trắng, vàng chanh, vàng. Theo một số nhà khoa học, màu thịt cá tra có thể quyết định bởi 3 yếu tố: di chuyển, môi trường, thức ăn. Trong đó, thức ăn đóng vai trò rất lớn trong việc tạo màu thịt cá tra. Thực tế cho thấy nếu cùng một loại thức ăn như rau muống, cám, tấm nấu, cá tạp xay nhuyễn nhưng nếu ủ lên men bằng hèm rượu sau 24 giờ mới cho ăn thì thịt cá tra sẽ trắng đẹp do quá trình ủ lên men đã phân hủy một số diệp lục tố trong rau muống. Ngược lại, nếu không ủ lên men thì thịt cá sẽ bị vàng. Với thành phần thức ăn 45% cám, 40% cá biển, 15% bã hèm rượu, bổ sung thêm một ít Vitamine, Premix; trung bình cứ 5 giờ thay nước một lần (khoảng 15% nước ao), dù tảo có phát triển mạnh nhưng thịt cá vẫn không bị vàng. Điều này cho thấy, bã hèm rượu với một lượng vừa phải (10-15%) bổ sung vào thành phần thức ăn sẽ giúp cá hấp thụ tốt, ít bệnh và đạt tỉ lệ thịt trắng cao
Hiện nay, việc nuôi cá tra bằng thức ăn tự chế không còn phổ biến mà thay vào đó là thức ăn hỗn hợp giúp cho khẩu phần ăn của cá tra được hoàn thiện hơn, đáp ứng tốt nhu cầu dinh dưỡng của cá tra cũng như tạo nên sức kháng bệnh tốt và chỉ số phi lê cao. Trên thị trường có rất nhiều loại thức ăn hỗn hợp khác nhau nhưng bà con chăn nuôi nên lựa chọn những sản phẩm của các công ty lớn và các thương hiệu mạnh. Qua thăm dò từ thực tiễn thị trường, hiện nay chúng tôi thấy thức ăn cá tra của Cty Novafeed được bà con rất ưa chuộng, với chỉ số tiêu tốn thức ăn rất tốt: (FDR = 1.50 – 1.58), tỉ lệ hao hụt thấp và cho thịt trắng. Ngoài ra, bà con nuôi cá tra có thể bổ sung thêm các sản phẩm Hepatol, Novitol, Sorbimine của Công ty LD Anova để giúp cá có thịt trắng đẹp.
Giải quyết vấn đề môi trường thế nào?
Cá tra nuôi trong ao nước tĩnh, ít thay nước cho hệ số chuyển biến thức ăn (FCR) thấp, cá ít bệnh, tỉ lệ sống cao nhưng thịt bị vàng. Cá tra nuôi ao bãi bồi, thay nước thường xuyên cho hệ số chuyển biến thức ăn cao, tỉ lệ sống thấp nhưng thịt cá thường có màu trắng. Với cá nuôi bè, đăng quầng nước chảy cho hệ số chuyển biến thức ăn cao, tỉ lệ sống đạt 70-75 % (thấp nhất) nhưng thịt cá trắng đẹp. Tuy nhiên, mô hình này thì cá thường bị bệnh do môi trường nước thay đổi thường xuyên. Vì vậy bà con chăn nuôi cần chăm sóc chu đáo hơn. Như vậy, nếu giữ được môi trường nước trong sạch, không để tảo phát triển, chọn nơi nuôi gần nguồn nước sạch, tránh ô nhiễm và chọn những loại thức ăn thích hợp (nên dùng thức ăn hỗn hợp) đồng thời xử lý môi trường nuôi định kỳ (có thể dùng các sản phẩm xử lý môi trường như Zeofish, Sundine 57... của công ty LD Anova), chọn con giống những cơ sở tốt (nên bổ sung sản phẩm Antishock khi vận chuyển). Chúng tôi tin rằng quí bà con chăn nuôi sẽ đạt hiệu quả kinh tế cao.
Ngoài ra, bà con chăn nuôi cũng nên chú ý đến thời điểm nước xoáy (vào khoảng đầu tháng 5 AL). Lúc này nước có màu đỏ son khiến cá tra nuôi bè hoặc đăng quầng bị ảnh hưởng đến màu thịt cá. Vì vậy người nuôi hạn chế thu hoạch vào thời điểm này cũng như chọn thời điểm thả nuôi hợp lý để khi thu hoạch tránh được thời điểm này. Trong những ngày nắng, nóng kéo dài (nhiệt độ nuớc sông trên 29 độ C và nhiệt độ ao nuôi trên 38 độ) cũng có thể làm cho màu thịt cá kém chất lượng.