Câu hỏi: Trên trái quất của vườn kiểng của gia đình tôi thỉng thỏang lại có những trái bị một lọai sâu đục vào gây hại ở lớp dưới vỏ của trái (phần cùi mầu trắng) làm cho những chỗ đó bị nổi u, nhất là khi trái còn nhỏ dễ làm cho trái bị rụng. Nếu không bị rụng thì sau này cục u cứ lớn dần lên làm cho trái bị biến dạng, méo mó, xấu. Xin cho biết đó là sâu gì? Làm cách nào để phòng trị chúng?
Nguyễn Xuân Thăng (Bến Lức, Long An)
Trả lời: Qua mô tả của các bạn theo chúng tôi có lẽ đây là con sâu đục vỏ trái (Prays citri), lòai sâu này thuộc Họ Yoponomeutidae, Bộ Lepidoptera. gần đây chúng xuất hiện và gây hại ngày một nhiều hơn trên cây có múi (chủ yếu là bưởi, cam, chanh) ở các tỉnh Phía Nam. Cây quất kiểng cũng có thể bị lòai sâu này gây hại nhưng thường ít gặp hơn.
Con trưởng thành của chúng là một lọai bướm có kích thước rất nhỏ, mầu xám hơi nâu, dài khỏang 4-5 ly, sải cánh rộng khỏang 7-8 ly. Trên cánh có những vết mầu xám nâu hơi đậm, xen kẽ mầu xám không đều nhau, mép cánh có nhiều lông. Trứng dẹp mầu xanh trong, được đẻ rải rác trên vỏ trái.
Sâu non rất nhỏ, dài khỏang 3-5 ly, lúc mới nở có mầu vàng nhạt, sau chuyển dần thành mầu lục. Khi sắp hóa nhộng trên mình sâu có những sọc nâu, đỏ xen kẽ nhau. Sau khi nở sâu non đục vào vỏ trái ăn phần vỏ xốp trắng phân cách giữa lớp vỏ xanh bên ngòai và phần múi bên trong, làm cho vỏ trái bị nổi lên các khối u.
Sâu có thể gây hại từ khi trái còn non cho đến khi lớn. Nếu bị hại sớm và nặng trái có thể bị rụng, nếu bị hại trễ hơn thì trái vẫn có thể phát triển bình thường nhưng sẽ bị biến dạng do những khối u đã phát triển lớn, làm trái xấu xí. Khi đẫy sức sâu chui ra ngòai rồi kéo một lớp tơ mỏng làm thành một cái kén có màu nâu nhạt hay xám trắng ngay trên vỏ trái, cuống trái, cành hoặc phiến lá rồi hóa nhộng bên trong.
Để hạn chế tác hại của sâu bạn có thể áp dụng một số biện pháp chính sau đây.
-Thường xuyên thu gom những trái bị nhiễm sâu (kể cả những trái đã rụng) đem chôn hoặc tiêu hủy để diệt sâu bên trong.
-Hàng ngày khi tưới nước, cắt tỉa cành, lá, chăm sóc... vườn quất kiểng nếu phát hiện thấy nhộng thì thu gom diệt ngay.
-Khi cây có trái nên kiểm tra vườn thường xuyên, nếu thấy có nhiều nhộng thì khỏang một tuần sau phun xịt thuốc để diệt sâu non khi chúng chưa kịp đục vỏ trái chui vào bên trong.
-Khi có trái non, nếu phát hiện thấy trái bắt đầu có triệu chứng bị hại (vỏ trái có u nhỏ) thì tiến hành xịt một đợt thuốc trừ sâu.
-Nếu vườn của bạn thường bị sâu gây hại, thì khi cây vừa tượng trái non tiến hành xịt 2-3 đợt thuốc, mỗi đợt cách nhau 7-10 ngày. Về thuốc, bạn có thể sử dụng luân phiên bằng một trong những lọai thuốc như: Decis 2,5EC, Sherpa 10EC hoặc 25EC, Bian 40EC, Visca 5EC, Alphago 5EC, Sumicidin 10EC...Về liều lượng và cách sử dụng bạn có thể đọc hướng dẫn có in trên nhãn thuốc