Thiết bị do Trung tâm tư vấn và chuyển giao công nghệ nước sạch và môi trường (CTC) nghiên cứu thiết kế, mới đây đã được lắp đặt thành công tại đảo Bạch Long Vĩ. Với dây chuyền có công suất 11 m3/giờ này, nước ngọt sản xuất ra có giá khoảng 20.000 đồng/m3, chỉ bằng 1/5 giá nước ngọt đang bán tại đảo.
"Công nghệ xử lý nước biển thành nước ngọt đã được các nước phát triển nghiên cứu thành công từ hàng chục năm nay. Chìa khóa của công nghệ này là khâu tách các tinh thể muối rất nhỏ ra khỏi nước biển", tiến sĩ Đào Đình Kim, một trong những thành viên chính của dự án nghiên cứu, cho biết. Có nhiều cách để làm được điều này nhưng kỹ thuật thẩm thấu ngược có sử dụng màng lọc RO là phổ biến nhất. "Kỹ thuật cho phép tách muối trong khi vẫn giữ được một số chất khoáng cần thiết để bảo đảm sức khỏe cho con người. Hơn nữa, nó cho phép thực hiện xử lý nước biển ở quy mô công nghiệp".
Trên cơ sở lý thuyết đó, sau gần một năm ông Kim cùng đồng nghiệp đã chế tạo được một dây chuyền gồm 5 thiết bị xử lý nước biển qua 5 công đoạn khác nhau, với tỷ lệ nội địa hóa 70%. Đầu tiên, nước biển được lọc rong, rêu, tảo bằng một màng lọc có kích thước lỗ 50 micromét. Tiếp đó, thiết bị lọc "vạn năng" (Multimedia) sẽ lọc sạch các chất có kích thước lớn hơn 20 micromét. Thiết bị thứ ba sẽ loại các ion Ca, Mg, Br... dưới dạng muối carbonat bằng phương pháp trao đổi cation. Thiết bị thứ tư tiếp tục loại các chất có kích thước lớn hơn 5 micromét. Cuối cùng là thiết bị sử dụng màng lọc RO có kết cấu đặc biệt. Quá trình thẩm thấu ngược diễn ra ở đây, khi nước biển (sau khi đã qua các công đoạn tiền xử lý) được bơm áp suất cao tới 70 asmosphere qua hệ thống màng lọc này. Kết thúc quá trình, người ta sẽ thu được một lượng nước ngọt bằng 36% lượng nước biển lọc qua dây chuyền.
Theo ông Kim, khó khăn lớn nhất khi chế tạo dây chuyền là chọn được vật liệu phù hợp. Vật liệu này phải chịu được sự ăn mòn của nước biển, chịu được áp suất cao. "Các loại thép không rỉ bình thường không đáp ứng được yêu cầu này. Sợi thủy tinh hay chất dẻo chịu áp lực của nước ngoài đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật nhưng hoặc là khó mua hoặc là giá quá cao", ông Kim cho biết. Tuy nhiên, cuối cùng ông cũng chọn được một loại thép không rỉ đặc biệt cho dây chuyền của mình.
Kết quả phân tích hóa học cho thấy, nước đạt độ tinh khiết cao, có thể dùng uống trực tiếp. Trong khi đó giá thành dây chuyền rẻ chỉ bằng 1/2 so với loại cùng công suất nhập ngoại. Theo ông Kim, giá thành nước hiện nay có thể giảm xuống đáng kể nếu dây chuyền được lắp đặt để xử lý nước lợ hay được chế tạo với công suất lớn hơn để xử lý nước mặn ở các vùng ven biển...