Ở cái tuổi 85, cái tuổi đáng được an hưởng tuổi già vui con, vui cháu, nhưng với ông Vũ Hữu Lê - giám đốc Công ty TNHH cơ khí và xây lắp Hồng Hà (phường Nam Cường, TP.Yên Bái, tỉnh Yên Bái) thì chua bao giờ là như vậy.
Ông sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuần nông ở huyện Hạ Hoà, tỉnh Phú Thọ. Năm 1958, sau khi học xong khóa đào tạo về thủy lợi, ông được phân công lên Yên Bái làm công tác thủy lợi, chống hạn cho sản xuất nông nghiệp. Năm 1964, lãnh đạo tỉnh Yên Bái đã cử ông tham gia khóa học về cơ khí chế tạo máy tại Liên Xô. Trở về nước năm 1971, ông được phân công làm Phó Giám đốc, rồi sau đó là Giám đốc Nhà máy cơ khí Hoàng Liên Sơn.
Về nghỉ chế độ từ năm 1990, ông không chọn cho mình con đường an hưởng tuổi già mà tiếp tục theo đuổi đam mê, theo đuổi cái duyên với cắt, xén, gò hàn.. như đã gắn chặt vào cuộc đời ông. Ông vui vẻ cho biết “Không biết tôi sẽ ra sao nếu không được làm việc, nếu không được mày mò, không được sản xuất hay lắp ráp những cái máy để phụ vụ cho bà con nông dân. Nông dân ta chịu thương chịu khó nhưng vẫn còn vất vả nhiều lắm”.
Ông Vũ Hữu Lê (phải) trao đổi với khách hàng vận hành máy băm cành quế
Có kiến thức chuyên môn, có đam mê, được tự do nghiên cứu, chế tạo những gì mình muốn, ông đã đi khắp nơi thu gom đồ thải được cho là đồng nát của các loại máy cơ khí rồi đem về mày mò lắp ráp, chế biến chúng thành những chiếc máy hoạt động tốt không kém gì những máy móc nhập khẩu hiện đại. Năm 2008, ông thành lập Công ty TNHH cơ khí và xây lắp Hồng Hà, tập trung vào việc nghiên cứu, chế tạo máy nông nghiệp. Xưởng của ông lúc nào cũng tạo công ăn việc làm ổn định cho cỡ 2 chục công nhân cơ khí lành nghề. Từ máy sao, vò chè các loại; máy làm miến; máy nghiền đóng phôi bịch nấm tự động; máy băm nghiền bột cành lá quế, phụ phẩm nông nghiệp đến hệ thống lò đốt rác thải… ông đều sản xuất được hết. Khách hàng của ông hầu hết là bà con nông dân, các cơ sở sản xuất trong và ngoài tỉnh. 85 tuổi rồi nhưng ông vẫn thường xuyên 1 mình lái xe đi khắp nơi gặp khách hàng, có nhiều khi qua tỉnh bạn cả mấy trăm cây số.
Được hỏi về doanh thu và lợi nhuận của công ty, ông cũng chẳng hề giấu giếm cho biết doanh thu trung bình 1 năm khoảng 6 tỷ đồng, riêng năm ngoái thì doanh thu đạt 10 tỷ, trong khi đó lợi nhuận chỉ đạt khoảng 3%. Thấy chúng tôi tỏ vẻ ngạc nhiên ông cươi vui vẻ “Tiêu chí của chúng tôi là: Rẻ, bền, dễ sử dụng, và điều quan trọng là tôi chấp nhận cho bà con trả chậm. Chỉ cần một vài trường hợp làm ăn thua lỗ mất thanh toán là kéo theo mình luôn. Nên lợi nhuận như vậy thì cũng không có già là ngạc nhiên đâu”. Chỉ tay vào cái ổ trục xoay của chiếc máy vò chè đang vận hành thử tại xưởng của ông : “Đấy, cái này tôi mua ở làng mổ xác ô tô Tề Lỗ, Vĩnh Phúc, có 1 triệu đồng. Nếu mà mua lắp mới có mà vài trục triệu, như vậy giá thành máy nó mới giảm chỉ bằng 20 - 30% máy mới chứ”.
20 năm tham gia hàng chục cuộc thi về chế tạo cơ khí, sản phẩm máy nông cụ thì năm nào cũng có giải; Quá nhiều giải thưởng, nhiều giấy khen của các ngành, các cấp ông cũng không thể nhớ nổi. Năm 2018 ông được nhận Huân chương lao động hạng ba do Chủ tịch nước trao tặng; danh hiệu nhà khoa học của nhà nông do TW Hội nông dân Việt Nam vinh danh. Và mới đây nhất, ông là 1 trong 6 cá nhân tiêu biểu được vinh danh trong chương trình Vinh quang Việt Nam 2021. Ông Vũ Hữu Lê cho biết ông sẽ vẫn tiếp tục cống hiến sức lực của mình cho xã hội với mong muốn người nông dân đẩy mạnh sản xuất, giải phóng sức lao động và nâng cao thu nhập
Chia tay ông, cái bắt tay thật chặt đầy xúc động. Tôi chúc ông có thật nhiều sức khỏe để tiếp tục có những đóng góp cho bà con nông dân, đóng góp xã hội những gì tốt đẹp như đang có. Chúc ông luôn xứng đáng với danh hiệu “Nhà khoa học của nhà nông”
Trường Giang