Sáng 13-10, tại Hà Nội, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Diễn đàn Nông dân quốc gia lần thứ 5, chủ đề: “Vốn và công nghệ trong liên kết sáu nhà”. Chủ đề vốn và công nghệ trong liên kết 6 nhà (Nhà nông - Nhà nước - Nhà đầu tư - Nhà băng - Nhà khoa học - Nhà phân phối) là 2 vấn đề nông dân cả nước hết sức quan tâm.

Theo Chủ tịch BCH Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Thào Xuân Sùng, liên kết theo chuỗi trong sản xuất nông nghiệp, gắn kết sản xuất với tiêu thụ nông sản có vai trò rất quan trọng trong phát triển nông nghiệp. Để phát triển một nền nông nghiệp đạt được cả "3 cao" (năng suất cao, chất lượng cao, giá trị cao) theo hướng nông nghiệp y học và nông nghiệp sinh học theo yêu cầu phát triển của nền kinh tế nông nghiệp tuần hoàn thân thiện với môi trường, cần thiết phải giải quyết 3 vấn đề: Vốn đầu tư; vai trò của nhà khoa học công nghệ đối với sản xuất nông nghiệp và mối liên kết 6. Việc sản xuất theo chuỗi giúp các hộ nông dân vượt qua những hạn chế và rủi ro về vốn, công nghệ, có đầu ra nông sản, giảm bớt tình trạng tự phát và trồng - chặt, “giải cứu” do được mùa rớt giá; đồng thời, giúp cho doanh nghiệp có nguồn cung ổn định “đầu vào”, phát triển hiệu quả công nghiệp chế biến, xây dựng thương hiệu và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ ổn định, loại bỏ được tình trạng thương lái can thiệp phá vỡ hợp đồng kế hoạch sản xuất.

Diễn đàn được tổ chức thành sáu phiên đối thoại, có hơn 50 tham luận và ý kiến phát biểu trực tiếp, tập trung làm rõ vai trò, thực trạng nhu cầu và năng lực ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất và kinh doanh nông sản, cũng như đề xuất nhiều mô hình và giải pháp cải thiện việc cung cấp, quản lý hiệu quả vốn, công nghệ trong liên kết sáu nhà.

Theo Chuyên gia kinh tế Vũ Thị Minh đến từ ĐH Kinh tế Quốc dân, cùng với sự hình thành các vùng chuyên canh sản xuất nông sản hàng hóa tập trung quy mô lớn để khai thác lợi thế địa phương, việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp đã ngày càng được chú trọng hơn, từ đó tăng giá trị cho sản xuất nông nghiệp. Tuy vậy, thực trạng ứng dụng KHCN trong nông nghiệp vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ. Ông Nguyễn Đăng Cường, Giám đốc Công ty TNHH Lucavi, cho rằng: vai trò định hướng của Nhà nước, nhà khoa học để KHCN phù hợp với trình độ chuyên môn và phù hợp với nhận thức, phù hợp với mô hình, loại hình nông nghiệp - nghĩa là phù hợp trong điều kiện thực tế sản xuất cho bà con nông dân rất quan trọng.

Để đẩy nhanh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, cần có đột phá trong đầu tư nâng cao năng lực một số viện, trung tâm nghiên cứu và chuyển giao khoa học - công nghệ ở các vùng, nhằm hỗ trợ ứng dụng các thành tựu khoa học - công nghệ, nhất là giống, công nghệ sinh học, công nghệ bảo quản, chế biến, công nghệ thông tin, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ, hướng vào các sản phẩm bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, có chất lượng, có giá trị cao về kinh tế, đối tượng chính là rau, hoa, quả, chăn nuôi, thủy sản,...Hơn nữa, các cơ quan chức năng cần tiếp tục hoàn thiện các hệ thống các văn bản, tiêu chí, thẩm quyền, trình tự, thủ tục công nhận doanh nghiệp, dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và hỗ trợ xây dựng hạ tầng phục vụ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; tập trung chỉ đạo, phát triển các vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao cho các đối tượng vật nuôi, cây trồng chủ lực, có năng suất, chất lượng cao phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành riêng một quyết định chỉ đạo các Ngân hàng thương mại dành khoảng 100.000 tỷ đồng để cho vay với lãi suất thấp hơn lãi suất cho vay thông thường từ 1-1,5%/năm đối với các tổ chức, cá nhân đáp ứng tiêu chí nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Với hợp tác xã, doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chính sách hiện hành quy định vay không có tài sản bảo đảm tối đa từ 100 triệu đồng đến 3 tỷ đồng, từ 70% đến 80% giá trị dự án. Đặc biệt, từ đầu năm 2020 tới nay, Ngân hàng Nhà nước đã 3 lần giảm trần lãi suất cho vay ngắn hạn đối với các lĩnh vực ưu tiên. Hiện nay, lãi suất cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tối đa chỉ có 4,5%/năm – thấp hơn nhiều so với các lĩnh vực khác và là mức thấp nhất từ trước tới nay.

Tại Diễn đàn, ông Phạm Toàn Vượng – Phó Tổng giám đốc Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam (Agribank) thông tin: ngân hàng Agribank đang có chương trình cho vay ưu đãi 100.000 tỷ đồng đối với lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. Các ngân hàng thương mại khác cũng đang dư thừa vốn cho vay và rất mong muốn tháo gỡ đến cùng việc thế chấp tài sản để tạo điều kiện cho nông dân, doanh tiếp cận nguồn vốn tín dụng. Tuy nhiên, vướng mắc nhất hiện nay là mặc dù NHNN đã ban hành quy định tháo gỡ vướng mắc, quy chế thế chấp tài sản đảm bảo, nhưng vẫn chưa cụ thể và còn nhiều bất cập khi thực hiện.

Các nhà khoa học, doanh nghiệp cũng trao đổi kinh nghiệm làm thế nào để tiếp cận các dự án ứng dụng khoa học của địa phương. Cùng với sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, Nhà nước sẽ làm gì để giúp "kết nối" giữa doanh nghiệp và nông dân cũng như việc làm thế nào để người nông dân, doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao tiếp cận được với các chương trình ưu đãi về nguồn vốn từ các ngân hàng.

Linh Chi