Người dân đồng thuận tham gia làm đường giao thông

Kỳ Sơn nằm về phía Tây Nam của tỉnh Nghệ An, cách thành phố Vinh 250 km. Cả 3 mặt Tây, Bắc và Nam đều tiếp giáp nước bạn Lào với chiều dài đường biên giới trên 203km. Toàn huyện có diện tích trên 209.000 ha, chủ yếu là đồi núi cao với độ dốc lớn, quỹ đất có độ dốc ít không đáng kể. Kỳ Sơn là một trong 7 huyện của Nghệ An được xếp vào nhóm các huyện nghèo của cả nước, đồng bào các dân tộc thiểu số chiếm hơn 95%, năm 2003, Kỳ Sơn còn 45% hộ thuộc diện nghèo đói.

Thực hiện công cuộc cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới, huyện nghèo như Kỳ Sơn gặp vô vàn khó khăn.  Địa bàn phân bố rộng, hệ thống khe, suối dày đặc, hạ tầng giao thông còn yếu, không thuận lợi cho quá trình đi lại và lưu thông hàng hóa với 21 xã, thị trấn, 11 trong số đó là xã biên giới, có 172 bản thuộc diện đặc biệt khó khăn. Là địa phương thường xuyên bị thiên tai hoành hành, rõ nhất là trận lũ quét, lũ ống kinh hoàng cuối năm 2022 gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng. So với các địa phương khác trên cả nước, khó khăn trên hầu như mọi lĩnh vực khiến nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới bởi thế cũng gian nan gấp bội. Tính đến thời điểm hiện tại, Hữu Kiệm là xã duy nhất của huyện Kỳ Sơn hoàn thành 19 tiêu chí nông thôn mới, con số khiêm tốn đã khắc họa rõ nét thực trạng tại địa phương này.

Điển hình như xã Nậm Cắn hiện toàn xã mới đạt 15/19 tiêu chí, 4 tiêu chí chưa đạt gồm nhà ở; thu nhập; hộ nghèo; môi trường và an toàn thực phẩm. Xã Hữu Lập còn đến 7 tiêu chí chưa hoàn thành là giao thông; nhà ở; thu nhập; hộ nghèo; hệ thống tổ chức sản xuất; môi trường và an toàn thực phẩm. Nhìn sang Tà Cạ, tâm điểm của đợt thiên tai năm 2022 cũng chẳng khá khẩm hơn, hiện xã này còn “nợ” 7/19 tiêu chí…

Sự quan tâm vào cuộc của Đảng, chính quyền địa phương cùng sự đồng lòng chung sức của nhân dân trong toàn huyện phấn đấu hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới chỉ là điều kiện cần. Điều kiện đủ đòi hỏi sự tập trung nhiều nguồn lực (nhà ở dân cư, giao thông, thu nhập, hộ nghèo, môi trường...), nhưng nguồn tài chính đóng góp trong dân rất hạn chế, trong khi UBND huyện hầu như không có kinh phí để hỗ trợ, nếu có thì cũng rất ít.

Với hàng loạt những khó khăn như vậy, Kỳ Sơn đặt ra mục tiêu hoàn thành các chỉ tiêu nông thôn mới khá “khiêm tốn”: phấn đấu đến cuối năm 2023 nâng tiêu chí đạt được của toàn huyện từ 225 đến 230 tiêu chí. Trong đó 1 xã đạt 19 tiêu chí, 1 xã đạt 16 tiêu chí, 1 xã đạt 15 tiêu chí, 2 xã đạt 14 tiêu chí, 10 xã đạt 10 - 13 tiêu chí, 5 xã đạt 8 - 9 tiêu chí. Huyện sẽ tập trung chỉ đạo, phấn đấu hết năm 2023 có thêm 2 bản Piêng Pô (xã Phà Đánh), Xiêng Tắm (xã Mỹ Lý) đạt chuẩn nông thôn mới. Đồng thời tập trung nguồn lực, ưu tiên cho xã Nậm Cắn để đủ tiêu chuẩn đăng ký về đích trong năm 2024.

Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, không riêng gì Kỳ Sơn mà các huyện miền núi ở Nghệ An đều chịu áp lực lớn do “bị cắt các chính sách phát triển” sau khi về đích. Từ bất cập đó, lãnh đạo Nghệ An đề xuất Bộ NN-PTNT nghiên cứu, tham mưu phương án phù hợp, cần tách biệt rõ ràng giữa chính sách xây dựng nông thôn mới và chương trình mục tiêu quốc gia nhằm tạo đà thúc đẩy.

Đồng cảm, chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong công cuộc xây dựng nông thôn mới với chính quyền và nhân dân các huyện phía Tây Nghệ An nói chung cũng như huyện Kỳ Sơn nói riêng, Bộ trưởng Lê Minh Hoan gửi thông điệp, nhắn nhủ đội ngũ lãnh đạo, cán bộ huyện Kỳ Sơn duy trì khát vọng, động lực nhằm tìm kiếm những điều mới mẻ. Phải huy động sức mạnh nội lực, biến khó khăn thành thuận lợi, đồng thời tận dụng lợi thế, tài nguyên sẵn có tạo ra những điểm nhấn. Kỳ Sơn cần đẩy mạnh mô hình du lịch sinh thái, phát triển trồng dược liệu, tạo dựng thương hiệu cây, con bản địa, người dân từng bước phải làm chủ, làm kinh tế bền vững dưới tán rừng. “Bộ NN&PTNT sẽ có chương trình hợp tác với huyện Kỳ Sơn để nghiên cứu, hỗ trợ, xây dựng mô hình phù hợp nhằm phát huy được sức mạnh nội lực, tiến tới phát triển bền vững, từ đó nhân rộng cách làm hay, sáng tạo cho các huyện miền núi khắp cả nước”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan kết luận.

Ánh Dương