Na là một loại cây ăn quả khá phổ biến và được ưa chuộng tại các tỉnh phía Bắc. Trồng na mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân, vì vậy những năm gần đây cây na được trồng ở nhiều tỉnh thành phố trên cả nước; đẻ cây na sinh trưởng phát triển tốt cho năng suất cao chất lượng quả ngon cần cắt tỉa, tạo hình cho cây na là bước chăm sóc rất quan trọng.

Cắt tỉa, tạo tán giúp cho vườn na lâu già cỗi, giảm sâu bệnh. vườn na khỏe mạnh, xanh tốt, sai quả và quả to chất lượng quả ngon.

1. Đặc tính cây na

Cây có tính thích ứng tốt, chịu được mùa khô khắc nghiệt, thích hợp nhiều loại đất khác nhau; cây không chịu ngập úng, nhưng chống hạn tốt.

Na chịu rét. Mùa đông cây rụng lá, ngừng sinh trưởng, mùa xuân ấm áp mọc trở lại.

2. Chuẩn bị dụng cụ

Dụng cụ cắt tỉa cây na cần có cưa cắt cành, kéo cắt tỉa.

3. Thời vụ 

Công việc cắt tỉa được tiến hành ngay sau vụ thu hoạch, kết hợp  bón phân năm cho cây.

4. Kỹ thuật đốn tỉa

Những cây già, cỗi nhiều sâu bệnh, cây mọc quá cao… dùng cưa cắt cách gốc từ 90 - 100cm phía trên các chạc 2, chạc 3 khoảng 30cm, vết cắt nghiêng 45^o, sắc gọn, không bị xước.

Cắt xong dùng bôi keo liền sẹo lên vết cắt vừa để hạn chế cây bốc hơi nước, vừa để chống nhiễm khuẩn cho cây nhanh liền sẹo.

Đối với cây na đang thời kỳ sung sức phát triển quá rậm rạp, ít quả tiến hành cắt bỏ những cành nhỏ mọc trong tán, cành sâu, để lại những cành to có đường kính từ 0,5 cm trở lên. Trên những cành để lại tiếp tục cắt bỏ ngọn non.

Sau khi cắt, tỉa, cây na có bộ tán trụi lá, toàn cành hữu hiệu, vườn cây thông thoáng.

5. Bón phân, chăm sóc

Ngay sau khi cắt tỉa, Cuốc xới đất, bón 10kg phân hữu cơ + 2 kg NPK 16-16-8 + 0,3 kg vôi bột/cây, vun đất tủ gốc, tưới nước giữ ẩm cho cây để chuẩn bị phân hóa mầm hoa và ra hoa. sau khi cắt tỉa khoảng từ 8 - 10 ngày, trên cành sẽ mọc ra nhiều chồi, tiến hành tỉa bớt để lại từ 4 - 6 chồi khỏe mạnh được phân đều về các hướng. Phun thuốc kích thích ra hoa 2 lần  cách nhau 5 ngày để kích thích cho hoa ra và nở đều.

 Muốn cho na ra hoa sớm hoặc rải vụ pha 800g urê với bình 8 lít nước phun ướt đẫm toàn bộ cây làm rụng lá già, số lá còn lại dùng tay tuốt bỏ.

 Khi quả đường kính từ 2 – 3 cm, cắt tỉa bỏ bớt quả nhỏ, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh gây hại. Sau đó 2 ngày dùng túi bao kín quả để bảo vệ quả an toàn, mã quả đẹp, chất lượng tốt, không bị sâu bệnh phá hoại.

Trong điều kiện thuận lợi cần tưới đủ nước cho cây nhất là thời kỳ cây ra hoa đậu quả và thời kỳ quả phát triển mạnh. Ngừng tưới cây trước 20 ngày khi thu hoạch quả để tăng độ ngọt.

Lê Văn Khôi