Chọn cá để nuôi làm cá bố mẹ phải chọn cá đực và cá cái khác đàn, càng xa càng tốt. Chọn những con khỏe mạnh, phát triển cân đối. Khi đã chọn được cá bố mẹ phù hợp thì bạn sẽ tiếp tục nuôi vỗ chúng trong diện tích ao 500-1000m2, độ sâu từ 1,2-1,5m. Tỉ lệ đực: cái khi nuôi vỗ là 1:2 hay 1:3.
1. Thức ăn và chế độ cho ăn
Thức ăn cho cá koi nuôi vỗ gồm: cám có 35 - 40% đạm, Lượng thức ăn từ 5-7% tổng trọng lượng đàn, có thể thay đổi tùy vào điều kiện khí hậu môi trường có thuận lợi hay không hoặc tùy vào sức khỏe đàn cá. Dùng phân chuồng đã ủ hoai để bón làm tăng vi sinh vật có lợi trong môi trường ao nuôi vỗ.
Cần kiểm tra độ thành thục của cá bố mẹ để chọn cá cho sinh sản. Cách chọn cá sẽ được thực hiện như sau:
Cá cái: Chọn những con bụng to, da bụng mềm đều, lỗ sinh dục sưng và có màu ửng hồng, vuốt nhẹ bụng cá từ ngực trở xuống, cá sẽ tiết ra vài trứng.
Cá đực: Chọn những con to, khỏe, nhanh nhẹn, kiểm tra bằng cách vuốt nhẹ phần bụng gần lỗ sinh dục có tinh dịch màu trắng sữa.
Bể đẻ cho cá koi xây bể xi măng, đáy bằng phẳng và không có vật nhọn. kích thước rộng 2,5m x dài 5m x cao 1,2m, giăng lưới xung quanh bên trong để thu gom cá bố mẹ sau khi sinh sản. Mực nước cấp vào bể đẻ ban đầu khoảng 0.5m và phải lấy trước 2 ngày.
Giá thể dùng bèo lục bình, cắt bớt phần lá để thân 20cm và rễ cắt bớt, để dài 30cm, ngâm vào nước muối 5% sát trùng, loại bỏ ký sinh trùng.
Phối màu: Không phối hợp một cách tùy tiện, không phối sinh sản với các màu sắc khác. Chỉ cho cá bố mẹ phối giống có màu giống nhau.
Mật độ, tỉ lệ đực cái sinh sản:
Trung bình khoảng 2 cá cái/m2 bể đẻ.
Tỉ lệ đực: cái tham gia sinh sản 2/1 để đảm bảo chất lượng trứng thụ tinh. Lựa chọn cá bố mẹ tiến hành vào buổi sáng từ 8 - 9 giờ, khi cá bố mẹ được lựa chọn phù hợp đem lên bể đẻ, tiến hành tiêm kích dục tố. Các loại thuốc dùng để kích dục cá: LH-RHa (Lutenizing Hormon- Releasing Hormon analog) + hoạt chất domperidon (DOM) hoặc não thùy thể (tuyến yên của các loài cá mè trắng, chép, trôi).
Liều lượng cá cái 60 - 70 mg LH - RHa + 10 viên DOM/kg cá cái, hoặc 5 - 6 mg não thùy/kg cá cái. Cá đực tiêm với liều bằng 1/3 liều cá cái. Sau khi tiêm xong cho cá vào bể đẻ và cho giá thể vào và tạo dòng nước chảy nhẹ vào hồ, bố trí hệ thống sục khí để tăng cường oxy.
Từ 16-17 giờ cho giá thể vào bể và tạo dòng nước chảy nhẹ vào bể. Bố trí hệ thống sục khí để tăng cường oxy.
5. Hoạt động sinh sản của cá
Cá được đưa lên bể như trên sẽ đẻ trứng.Trước khi sinh sản cá đực rượt đuổi cá cái, cá vờn đuổi nhau từ bên ngoài và chui rúc vào ổ đẻ, tốc độ vờn đuổi càng lúc càng tăng thì cá đẻ dễ dàng.
Cá cái quẫy mạnh phun trứng, cá đực sẽ tiến hành thụ tinh nơi trứng vừa được tiết ra. cá đực luôn bám sát cá cái để hoàn tất quá trình sinh sản.
6. Ấp trứng
Vớt trứng cho vào thau để ấp, Thau trứng luôn được sục khí, tránh sự chiếu sáng trực tiếp của ánh sáng mặt trời.
Trứng thụ tinh sau khoảng 24 giờ sẽ thấy 2 mắt đen li ti. Quá trình phát triển phôi cần lượng oxy rất cao, nhất là thời điểm trước và sau khi trứng nở, nếu thiếu ô xy trứng nở kém, tỷ lệ nở thấp.
7. Ương cá bột
Cá mới nở tự dưỡng bằng noãn hoàng trong vòng 3 ngày. Sau 3 ngày tuổi cá ăn phiêu sinh, bột đậu nành pha loãng trong nước. Sau 10 ngày có thể thả cá ra ao. Ao đã được chuẩn bị sẵn đảm bảo các chỉ tiêu về nước và dinh dưỡng. Sau khi thả ra ao cho cá tập ăn cám hỗn hợp, tăng dần lượng thức ăn. Việc chăm sóc trong giai đoạn ương quan trọng nhất là theo dõi và quản lý môi trường nước ao và luôn đảm bảo đủ dinh dưỡng cho cá mau lớn, khỏe mạnh.
P.Loan