I. Đặc điểm ba ba gai
Trong những năm trở lại đây, mô hình nuôi baba gai ngày càng được mở rộng do giá bán cao và ổn định cũng như lợi ích kinh tế mà nó mang lại. Ba ba gai phân bố tự nhiên chủ yếu ở sông, suối, đầm hồ, miền núi phía Bắc.
- Da bụng ba ba gai màu xám trắng, trên điểm rất nhiều chấm đen nhỏ, da bụng có màu xám đen lúc nhỏ và xám trắng lúc lớn.
- Ba ba gai lúc mới nở cỡ 6 - 18 g/con. Tốc độ lớn của ba ba phụ thuộc vào loài, kỹ thuật nuôi và điều kiện môi trường nuôi.
- Ba ba gai cỡ 2 kg trở lên mới bắt đầu đẻ trứng.
- Ba ba gai to hơn các loại ba ba bình thường khác. Thịt của chúng khi chế biến rất thơm và ngọt.
II. Kỹ thuật nuôi
1. Cách chọn ba ba bố mẹ
Việc chọn nuôi baba bố mẹ cũng rất quan trọng, baba bố mẹ phải khoẻ mạnh, không bị dị tật hoặc bị bệnh, ba ba bố mẹ thường có cân nặng khoảng 1- 3kg và thả ghép tỷ lệ đực: cái là 1:3 hoặc 1:4 với mật độ khoảng 25-40 con/100m2.
Ba ba bố mẹ tự ghép đôi và giao phối, mùa đẻ trứng thường rơi vào từ tháng 4 đến tháng 9, tập trung nhất là sau tiết thanh minh (từ tháng 5 đến tháng 7), và thường đẻ vào ban đêm. Vào thời điểm này, bà con cần theo dõi tránh chuột, rắn hoặc kiến đến phá trứng.
2. Chuẩn bị ao nuôi và thức ăn cho ba ba sinh sản
- Ao nuôi ba ba sinh sản có diện tích tuỳ thuộc vào từng điều kiện gia đình, trung bình từ 30 – 300m2, có mực nước sâu vừa phải, từ 1 – 1.5m.
Ngoài ra cạnh ao nuôi baba sinh sản còn cần có một bãi đẻ trứng diện tích phù hợp với số lượng baba nuôi trong ao. Ổ đẻ trứng của ba ba rộng từ 3-10m2, đổ đầy cát trộn xỉ than, ổ phải tơi xốp để ba ba dễ đào bới. Cần phải tạo đường thông từ ba ba lên bãi đẻ đẻ ba ba thuận tiện đi lại, bãi đẻ dốc về phía ao khoảng 30 – 45 độ, có mái che hoặc bóng râm để che phủ và có rãnh nước nhỏ để thu ba ba con sau khi nở.
- Thức ăn chủ yếu của ba ba là các loại cá cá nhỏ, một số phụ phẩm trong các lò mổ thực phẩm và giun đất với khẩu phần tùy thuộc vào trọng lượng mỗi con. Cách chăm sóc ba ba gai rất đơn giản, cứ 2 ngày cho ăn một lần, mỗi con có trọng lượng 5 kg cho ăn khoảng 1 g cá (hoặc mồi)/lần.
3. Cách ấp trứng baba an toàn
Hiện nay, có 02 phương pháp ấp trứng chủ yếu là ấp trứng tự nhiên và ấp trứng nhân tạo
3.1. Ấp trứng tự nhiên
Chúng ta để nguyên trứng tại bãi đẻ, chỉ cần canh các động vật không đến phá hoại trứng và giữ cho bãi đẻ trứng luôn ẩm. Trứng thường nở về đêm và việc nở nhanh hay chậm phụ thuộc vào nhiệt độ thời tiết, nếu ấm thì trứng sẽ nở trong khoảng 40 – 45 ngày còn nếu nhiệt độ thấp hơn thì thời gian trứng nở sẽ rơi vào khoảng 50 – 60 ngày.
3.2. Ấp trứng nhân tạo
Sau khi baba đẻ trứng vài ngày, bà con tiến hành thu gom trứng về ấp. Trứng đã được thụ tinh là những trứng nhìn rõ túi hơi. Lấy những trứng đã được thụ tinh này cho vào trong khay cát ẩm, hướng túi hơi lên phía trên để không bị hỏng trứng. Các quả trứng cách nhau chừng 2-3cm, sau đó phủ một lớp cát mỏng khoảng 5- 7cm lên trên, luôn giữ cho cát trong khay được ẩm, không quá khô cũng không quá nhão.
Nhiệt độ ấp từ 35-40 độ, thời gian ấp từ 30-40 ngày, vì đã lựa chọn trứng đã thụ tinh nên tỷ lệ nở của phương pháp này khá cao, từ 80-90%. Bà con cần chú ý, canh gần đến ngày trứng nở thì đặt chậu nước vào khay hoặc đặt khay lên trên chậu nước để baba con nở ra tự bò xuống.
* Bà con lưu ý: Để giúp nâng cao hiệu quả nuôi ba ba, cần phân biệt ba ba đực và cái để ghép đàn cho hiệu quả.
- Đầu tiên, bà con cần phân biệt được ba ba đực và ba ba cái:
+ Ba ba đực có cổ và đuôi dài hơn, thân hình mỏng hơn và trên mai của nó có nhiều hình ovan hơn.
+ Ba ba cái thì ngược lại, có cổ và đuôi ngắn hơn, thân dày và mai ít hình ovan hơn con đực.
- Về vệ sinh bãi đẻ cứ mỗi tháng lại xới lớp cát trong mỗi ô chuồng và thay nước trong ao cho đến khi hết những chất thải mà ba ba nuôi bài tiết ra.
Ths Phạm Văn Đức