1. Đặc điểm cây hoa lily trồng chậu

Hoa lily đã được nghiên cứu và thuần hoá gần 100 năm nay từ các loài hoang dại phân bố ở hầu hết các châu lục từ 10⁰ -  60⁰ vĩ bắc, châu á có 50- 60 loài, Bắc Mỹ có 24 loài và Châu Âu có 12 loài. Theo các nhà trồng trọt Hà Lan các giống lily trồng hiện nay được chia thành nhiều nhóm dựa trên nguồn gốc phát sinh và quá trình lai tạo giống gồm: Longiflorum, Asiatic, Oriental, L/A, OT, LO. Ở nước ta hiện nay sản xuất hoa lily chậu phát triển rất tốt đặc biệt vào dịp Tết nguyên đán. Tuy nhiên đa số đang sử dụng củ giống hoa cắt cành để trồng vào chậu, tỷ lệ trồng giống chuyên cho trồng chậu còn rất ít và mới bắt đầu phát triển.

2. Thời vụ trồng hoa lily chậu

- Vùng khí hậu ấm: Các tỉnh đồng bằng Sông hồng và Bắc trung bộ

- Vùng khí hậu mát: các vùng như Đà Lạt (Lâm Đồng), Mộc Châu (Sơn La),  Sa Pa ( Lào Cai) và một số vùng có độ cao trên 1000m so với mực nước biển, các vùng này có thể trồng hoa lily quanh năm.

3. Giá thể trồng hoa lily chậu

- Công thức giá thể trồng:  2/5 Đất + 2/5 Xơ dừa (mùn cưa gỗ tạp) + 1/5 Phân chuồng (hoai mục).

- Xử lý giá thể trước khi trồng bằng Actara 25WG, Aliete 800WG pha với nồng độ 1/500, phun hoặc tưới vào giá thể, trộn đều, phủ kín nilon ủ từ 10-15 ngày, mở bỏ nilon sau 1-2 ngày rồi tiến hành trồng.

4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc hoa lily chậu

- Chậu trồng: dùng chậu nhựa có kích thước, kiểu dáng khác nhau. Chậu có đường kính 26cm trồng 3 củ/chậu; đường kính 35cm trồng 5 củ/chậu; chiều cao chậu tối thiểu là 30cm.

- Cách trồng: 

+ Cho giá thể vào chậu (dày tối thiểu 5cm), đặt củ sau đó phủ giá thể dày 8-10cm (tính từ đỉnh củ). Khi trồng xong phải tưới nước đảm bảo độ ẩm cho củ và giá thể.

+ Mật độ để chậu: 500 chậu trồng 5/100m²

Tưới nước giữ ẩm thường xuyên giữ độ ẩm giá thể giai đoạn cây con 70-75%, cây trưởng thành 60-65%

Trước khi trồng 2 tuần tiến hành che lưới cắt nắng 70%, che cách mặt đất từ 2,0-3,0m. Khi cây bắt đầu xuất hiện nụ hoa thì mở lưới ra, chỉ che vào buổi trưa khi trời nắng to. Từ khi nụ hoa xuất hiện đến khi thu hoạch hoa luôn theo dõi và kiểm tra cường độ ánh sáng nhà trồng lily để có chế độ che hợp lý.       

* Bón lót: Sử dụng các loại phân đã được ủ hoai mục như phân gà, phân chuồng, phân gia súc... trộn vào giá thể trồng với tỷ chiếm 1/5-1/4.

* Bón thúc: Sau trồng 3 tuần

+ Biện pháp bón phân qua gốc: loại phân bón thúc chính thường dùng là NPK tỷ lệ 1:1:1, ở mỗi giai đoạn sinh trưởng của cây có bổ sung thêm phân đạm, lân, kali, canxi khác nhau, nên hòa phân với nước để tưới.

- Lần 1: sau trồng 3 tuần: Lượng bón cho 200 chậu trồng 5 cây (hoặc 300 chậu trồng 3) NPK 1kg+0,2kg đạm Urê.

- Lần 2: Sau lần 1 một tuần, lượng bón như lần 1

- Lần 3: Sau lần 2 một tuần, lượng bón cho 200 chậu trồng 5 (300 chậu trồng 3) NPK 1,5Kg

- Lần 4: Khi đang xuất hiện nụ hoa. Lượng bón cho 200 chậu trồng 5 cây ( hoặc 300 chậu trồng 3) NPK 2kg

- Lần 5: Trước thu hoạch 3 tuần. Lượng bón cho 200 chậu trồng 5 cây (hoặc 300 chậu trồng 3) NPK 1-2kg + 1-2Kg K₂S0₄

+ Sử dụng một số loại chế phẩm dinh dưỡng qua lá như: Atonik 1.8SL 40ml/ 30 lít/300 chậu, Đầu trâu (502, 901, 902) 30g/30 lít/300 chậu. Phun sau trồng 15-20 ngày, phun định kỳ 5-7 ngày/lần.

5 . Phòng và trị sâu, bệnh hại

Trong quá trình trồng, cây thường bị:

Rệp hại

- Phòng trừ: Sử dụng Karate 2,5 EC liều lượng 10-15 ml/bình 10lít, hoặc Supracide 40ND liều lượng 10-15 ml/bình 10 lít, Actara 25WG liều lượng 25-30g/ha...

Bệnh virus

- Phòng trừ:

+ Chọn củ giống sạch bệnh để trồng ( cơ bản bệnh virus đã được các nhà sản xuất giống Hà Lan kiểm soát tuy nhiên vẫn có tỷ lệ rất nhỏ cây bị nhiễm)

+ Làm cỏ,vệ sinh môi trường nhà trồng sạch sẽ.

+ Phòng trừ các đối tượng truyền nhiễm.

+ Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên, nhổ bỏ ngay những cây bị nhiễm virus.

Bệnh thối thân

- Phòng trừ:

+ Khử trùng giá thể trước khi trồng: dùng Alietle 800WG 100g/30 lít, Ridomil Gold  68WP 90G/30 lít để xử lý 1 tấn giá thể

+ Đảm bảo giá thể thoát nước tốt

+ Duy trì nhiệt độ thấp nhất có thể trong những giai đoạn nóng của mùa vụ trồng

+ Nhổ bỏ những cây bị bệnh nặng.

+ Luân canh với cây trồng khác ( tốt nhất nên luân canh với lúa nước)

+ Sử dụng thuốc Alietle 800WG 50g/16 lít, Ridomil Gold  68WP 80-90G/16lítđể phun phòng trừ bệnh. Định kỳ 7-10 ngày/lần.

Bệnh héo rễ

- Phòng trừ:

+ Xử lý giá thể trước khi trồng ( phân hữu cơ phải ủ hoai mục)

+ Dùng giá thể có kết cấu tơi xốp, đất có nồng độ muối thấp ( EC≤ 1mS/cm) để trồng lily

+ Duy trì nhiệt độ đất thấp trong suốt thời vụ trồng lily

+ Sử dụng thuốc Alietle 800WG 50g/16 lít để phòng trừ nấm Pythium. Định kỳ 7-10 ngày/lần.

Bệnh teo, rụng nụ

- Phòng trừ: chiếu sáng  đầy đủ, bổ sung dinh dưỡng Bortrac 10,9% liều lượng 20ml/16 lít. Phun sau trồng 35 ngày, định kỳ 7-10 ngày/lần.

6. Thu hoạch

Khi nụ hoa lily trong chậu dưới cùng phình to và bắt đầu có màu (nếu cành có trên 6 nụ thì thu khi 2 nụ ở dưới phình to và có màu) có thể thu hoạch vận chuyển đến nơi bán.

7. Bảo quản

Nếu vận chuyển đi xa dùng dây buộc các cây trong chậu lại để tránh ảnh hưởng đến chất lượng hoa. Có thể dùng bao hoa bao những nụ hoa to lại trước khi bao gói, vận chuyển.Bọc giấy báo xung quanh, xếp các chậu khít nhau để giảm va đập khi vận chuyển.

 8. Hình ảnh các nhóm giống hoa lily hiện nay

Thạc sĩ: Ngô Văn Kỳ