Toàn cảnh huyện miền núi Quan Hoa (Thanh Hoá) đổi mới

Quan Sơn là huyện vùng cao biên giới có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, cũng là địa phương hay gánh chịu nhiều hình thái thiên tai nguy hiểm như lũ ống, lũ quét, sạt lở đất… Bằng nguồn vốn của Trung ương, của tỉnh và kết hợp nguồn lực sẵn có của địa phương, những năm qua, huyện Quan Sơn đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng để xây dựng kết cấu hạ tầng, tạo tiền đề thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Nhiều bản làng của Quan Sơn đã thay đổi diện mạo nhờ những chính sách của Đảng, Nhà nước.

Trong XDNTM, ngoài mong đợi những nguồn lực hỗ trợ từ Trung ương và cấp tỉnh, huyện có những cách làm và bước tiến đó là xác định phát triển các mô hình kinh tế, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân. Huyện đã có những đường hướng cụ thể xác định kinh tế lâm nghiệp chính là nền tảng, hướng thoát nghèo quan trọng nhất cho Nhân dân trong huyện. Với độ che phủ rừng gần 90% diện tích tự nhiên, cao nhất tỉnh hiện nay. Những năm gần đây, huyện đẩy mạnh tăng diện tích rừng trồng, cùng với chăm sóc tập trung khai thác lâm sản phụ là nứa và vầu. Năm 2022, huyện thu hoạch 8 triệu cây, tương đương với nguồn thu khoảng 200 tỷ đồng. Bên cạnh đó, huyện còn sơ chế được gần 46.000 tấn nan thanh thu về khoảng 80 tỷ đồng. Như vậy, tổng thu từ lâm sản và chế biến lâm sản toàn huyện đã đạt khoảng 280 tỷ đồng/năm, nếu chia đều cho 80.000 hộ dân trong huyện, mỗi hộ có thu nhập gần 35 triệu đồng/năm từ lâm sản, tương đương người dân vùng đồng bằng thu nhập 7 tấn lúa/năm. Thời gian gần đây, huyện đang nỗ lực kêu gọi đầu tư các nhà máy chế biến để nâng cao giá trị lâm sản địa phương, tăng thu nhập cho người dân trong huyện.

Chăn nuôi dưới tán rừng cũng là một thế mạnh để người dân Quan Sơn từng bước xóa nghèo, vươn lên làm giàu. Phát huy lợi thế ấy, người dân trong huyện đang duy trì đàn trâu 1.150 con, đàn bò gần 6.800 con, hơn 9.100 con lợn, 197.000 con gia cầm... Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM cũng hỗ trợ nguồn vốn để người dân xây dựng 10 mô hình chăn nuôi hiệu quả, trong đó 1 mô hình nuôi gà, 7 mô hình nuôi lợn, 2 mô hình bò cái sinh sản với 320 hộ nghèo và cận nghèo tham gia thụ hưởng. Huyện cũng đẩy mạnh vận động phát triển chăn nuôi theo hướng gia trại, trang trại nhỏ, chăn nuôi các loại con đặc sản và lợi thế như lợn cỏ, gà ri, gà đồi, vịt Sơn Hà, chăn nuôi gia súc theo nhóm hộ để tương trợ nhau làm giàu.


Người dân các thôn, bản đã bảo nhau vệ sinh tạo cảnh quan cho bản làng sạch đẹp

Trong nông nghiệp, Quan Sơn có diện tích trồng trọt rất ít, với hơn 6.200 ha, trong đó cây lúa chỉ hơn 2.300 ha. Diện tích trồng lúa nước phân bố rải rác, nhỏ lẻ kiểu bậc thang ở các thung lũng giữa các dãy núi, nên khó có thể phát triển thành vùng canh tác lớn. Bất lợi ấy đã được huyện biến thành lợi thế với những vùng chuyên trồng lúa giá trị kinh tế cao, khi trồng thành công giống lúa chất lượng cao J02 có nguồn gốc từ Nhật Bản ở xã Sơn Điện. Đến nay, huyện đã nhân rộng thành 10 mô hình với tổng diện tích 70 ha ở 10 xã, thị trấn. Diện tích lúa nếp Cay Nọi đặc sản cũng đang được huyện chú trọng phát triển trên địa bàn nhiều xã, hiện đang phát triển rộng thị trường để đề xuất công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Gần đây, huyện đang phát triển nhiều diện tích cây trồng mới là gai xanh với hơn 30 ha trên các triền dốc, hiện đang tiếp tục được mở rộng. Năm qua, Quan Sơn cũng tích tụ được 220 ha đất trồng trọt để sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, trong đó đã phát triển thêm được 20 ha cây dược liệu...

Về chương trình OCOP, đến nay, huyện mới có măng khô Năng Non - sản phẩm OCOP cấp tỉnh. Những sản phẩm đặc trưng như Chè tán ma Pha Dua, thịt trâu khô, lúa nếp Cay Nọi Mường Xia, vịt Sơn Hà... vẫn cần được sản xuất chuyên nghiệp đúng xu thế thị trường để có thể trở thành sản phẩm OCOP trong tương lai gần.

 Là huyện có địa bàn rộng, với 84km đường biên giới giáp nước bạn Lào, huyện mong chờ sự đột phá của hoạt động thương mại –dịch vụ vùng cửa khẩu phát triển mạnh để các sản phẩm nông sản của huyện có thị trường lớn.

Phát huy những kết quả đã đạt được, thời gian tới, huyện Quan Sơn tiếp tục tập trung phát triển lâm nghiệp bền vững gắn với xây dựng thương hiệu cho sản phẩm; phát triển du lịch gắn với bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc; đẩy mạnh xây dựng nông thôn mới gắn với đào tạo nghề, giải quyết việc làm, đảm bảo đời sống Nhân dân; giữ vững ổn định chính trị, quốc phòng - an ninh.

Tại Hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới diễn ra cuối tháng 4 vừa qua, Huyện uỷ Quan Sơn chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với tích tụ, tập trung đất đai; đổi mới hình thức tổ chức sản xuất. Thực hiện tốt quy chế dân chủ, huy động tối đa nguồn lực, nhất là nguồn lực trong Nhân dân để tập trung xây dựng NTM. Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hơn nữa công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và người dân về việc thực hiện Chương trình Phát triển nông nghiệp và xây dựng NTM, chú trọng việc nâng cao chất lượng các phong trào thi đua xây dựng NTM, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, gắn với phong trào thi đua “Chung sức xây dựng NTM”.

                                                                                        Trung Hiếu