1. Đặc điểm nhận dạng
Trưởng thành: Có cơ thể dài 7 mm, dang cánh 13 mm. Trưởng thành cái lớn hơn trưởng thành đực. Đầu hình bán cầu, phía trước đầu nâu đỏ, có vệt đen nhỏ. Mặt có 2 đốm đen tròn to ở dưới chân râu đầu. Phía sau đầu có nhiều lông nhỏ. Phần ngực nâu đỏ, nâu tối, mảnh lưng nâu đen có vân vàng bên sườn ngực. Mảnh lưng có vân vàng chữ U. Chân có đùi nâu đỏ, chày và bàn màu vàng.
Trứng: Hình quả dưa chuột, dài 1 mm, mới đẻ màu trắng sữa sau chuyển thành màu vàng nhạt.
Nhộng: Nhộng nằm trong vỏ kén giả, có hình trứng dài.
Nhộng mới lột xác có màu vàng nâu, sắp vũ hóa có màu nâu đỏ.
2. Tập tính sinh sống và gây hại
Trưởng thành cái dùng ống đẻ trứng châm qua vỏ quả, đẻ vào nơi tiếp giáp vỏ quả và thịt quả. Dòi ăn thịt quả, tuổi càng lớn đục vào phía trong. Đẫy sức chúng rời khỏi quả, rơi xuống đất và chui vào đất ở dưới tán cây để hóa nhộng. Ruồi đục quả thường thích vườn cam um tùm, rậm rạp, nhất là vườn cam gần ven rừng.
Vào tháng 5 trưởng thành bắt đầu xuất hiện trong các vườn cam. Từ tháng 7 trở đi ruồi hoạt động mạnh trong các vườn cam, chúng tìm quả cam chín sớm để đẻ trứng, có thể đây là lứa đầu tiên trên cam. Đến tháng 8, 9 khi cam bắt đầu chín, mật độ ruồi gia tăng rõ rệt, đỉnh cao mật độ ruồi vào cuối tháng 10 đầu tháng 11. Thu hoạch cam xong, ruồi chuyển sang cây trồng khác.
3. Biện pháp phòng, trừ
* Phòng:
- Đốn tỉa cành tạo cho vườn thông thoáng.
- Dùng túi giấy bao quả từ sau thời kỳ rụng quả sinh lý trở đi, khi quả chín thì thu hoạch kịp thời, không để lâu trên cây.
- Thu nhặt quả bị hại đem tiêu hủy để diệt dòi ở trong quả.
* Trừ ruồi vàng đục quả:
- Biện pháp sinh học: Sử dụng bả protein để diệt ruồi đực, tẩm 2 ml hợp chất dẫn dụ (ME hoặc CuE + 20% thuốc trừ sâu) vào bẫy. Treo bẫy lên cây nơi râm mát ở độ cao 1,5-2m. Mỗi héc ta treo 20 - 30 bẫy, cứ sáu tuần thay bả một lần. Còn nếu dùng bả để phun phòng thì chỉ cần pha 50 ml bả protein + 10 ml Pyrinex 20EC + 0,95 lít nước để trừ. Khi phun cần phun theo điểm đối với cây ăn quả, mỗi điểm phun 50 ml hỗn hợp tương ứng 1 m2/cây vào dưới tán lá, phun định kỳ 5 - 7 ngày/lần.
- Biện pháp hóa học: Thuốc diệt ruồi vàng đục quả Vizibon D: Hộp nhỏ chứa 2 chai thuốc gồm 1chai lớn chất dẫn dụ ruồi và 1 chai nhỏ chất diệt ruồi. Khi sử dụng mở nắp 2 chai thuốc. Đổ hết thuốc diệt ruồi vào chai chất dẫn dụ, đậy nắp kín, lắc đều. Sau đó tẩm khoảng 1 ml hỗn hợp thuốc đã trộn vào bẫy, treo lên cây. Treo từ 2 - 3 bẫy cho 1.000 m2. Sau 20 ngày treo, đổ hết xác ruồi chết, tẩm thuốc mới vào bẫy, tiếp tục treo lên cây.
Thuốc đã hỗn hợp nếu không dùng hết, đậy nắp kín, để nơi thoáng mát và có thể sử dụng trong vòng 6 tháng.
Dùng thuốc rắc xung quanh gốc cây để trừ nhộng của ruồi.
Bình Minh