1. Đặc điểm cây cải bó xôi

Cải bó xôi, hay còn gọi là rau bina, rau chân vịt được mệnh danh là loại rau giàu dinh dưỡng bậc nhất, có lượng dưỡng chất vitamin áp đảo trong danh sách các loại rau củ quả.

- Rễ: hệ rễ cọc, ăn nông trên bề mặt đất, ăn rộng 20 - 30cm, có hệ rễ phụ phát triển rất mạnh.

- Thân: là cây thân thảo, có dáng thân đứng trường cao khoảng 5 – 10cm.

- Lá: Có nhiều lớp mọc chụm ở phần gốc, màu xanh đậm, lá hình Oval hoặc lưỡi mắc, có chiều dài 20-30cm..

- Hoa: Hoa có màu vàng, đường kính 3-4mm, cứng, khô, sần sùi.

- Hạt: nhỏ màu nâu.

2. Thời vụ trồng cải bó xôi

Rau cải có thể trồng quanh năm tại những vùng có khí hậu mát. Cụ thể các thời vụ trồng trong năm như sau:

-  Thời vụ sớm có thể gieo từ cuối tháng 9 đến đầu tháng 10.

- Chính vụ gieo trung tuần tháng 10 đến trung tuần tháng 11.

- Vụ đông xuân muộn gieo tháng 12 đến đầu tháng 1 .

- Vụ xuân gieo trung tuần tháng 1 đến đầu tháng 2.

3. Đất trồng cải bó xôi

Có thể trồng rau cải bó xôi trên nhiều loại đất khác nhau, đất cần chủ động được tưới tiêu, tốt nhất là trồng trên đất thịt nhẹ, tơi xốp, giầu mùn, giàu chất dinh dưỡng.

4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc cải bó xôi

4.1. Làm đất:

Đất cần đ­ược cày xới, phơi ải 7-10 ngày trước khi lên luống.

Xử lý đất bằng vôi trư­ớc khi gieo trồng. Lư­ợng bón từ 70kg - 100 kg/ 1.000m2.

Mùa mư­a cần che phủ đất bằng rơm hoặc bạt nilon để hạn chế cỏ dại và rửa trôi phân. Nên trồng cây trong nhà lưới vào mùa mưa.

Lên luống: cao 20-25cm, rộng 1,0-1,2m, rãnh rộng 30cm, đất mặt luống phải bằng phẳng, tơi xốp không gồ ghề.

4.2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc:

- Cây cải bó xôi được trồng theo 2 cách, cụ thể như sau:

* Trồng theo hàng:

+ Khoảng cách: cây x cây từ 15-18cm, hàng x hàng 20-22cm (mật độ khoảng 180.000 -200.000 cây/ha)

+ Cây giống được chuẩn bị trước trong vườn ươm có 4-6 lá thật, có chiều cao 8-10cm, cây khỏe mạnh, không bị sâu bệnh hại.

+ Trước khi trồng cần tưới đẫm nước và mặt luống, sau đó để ráo mặt luống tiền hành trồng cây.

+ Dùng bay nhỏ có đầu nhọn hoặc dầm tạo lỗ vừa gốc cây, sau đó trồng cây vào, dùng ngón tay ấn nhẹ xung quanh gốc tạo độ chặt, sau đó tưới đẫm nước cho cây.

* Gieo hạt:

+ Trước khi gieo ngâm hạt giống cải bó xôi vào nước nóng  (2 sôi, 3 lạnh) trong 3- 4 giờ. Sau đó vớt ra, rửa bằng nước sạch. Khi hạt róc nước thì đem gieo. Làm được như vậy hạt sẽ mọc nhanh, mọc đều và cây khỏe.

+ Phương pháp gieo: Hạt bó xôi có thể gieo vãi hoặc gieo hàng. Gieo vãi năng suất cao hơn gieo hàng, nhưng khi chăm sóc thì khó khăn hơn gieo hàng.

 Gieo vãi: Rắc hạt đều trên mặt luống, trung bình 8- 10g hạt/m2. Khi cây có 3-4 lá có thể tỉa dầnđể dung hoặc bán trên thị trường. Đối với bó xôi dùng làm rau tươi, mật độ trung bình 50-60 cây/m2. Sau khi gieo dung đất bột lấp kín hạt, lớp đất dày 2-3cm, phu rơm rạ ngắn kín mặt luống.

 Gieo hàng: Rạch hàng theo chiều dài hoặc chiều rộng của luống, rạch sâu 13- 15cm. Khoảng cách hàng trung bình 10 - 12cm tùy theo giống và mùa vụ gieo trồng. Sau khi gieo dùng đất bột lấp kín hạt, lấp đất dày 2-3cm, phủ mùn rác kín mặt luống.

- Bón phân: Lượng phân bón cho 1ha trồng cải bó xôi như sau:

- Bón thúc:

+ Bón lần 1: Sau trồng 10-15 ngày (Khi cây bắt đầu ra lá nhỏ)

+ Bón thúc lần 2: Sau trồng 22-25 ngày

- Tưới nước và chăm sóc cây:       

+ Tưới nước: Sử dụng nguồn nước sạch để tưới cho cây, sau khi trồng cây xong ngày tưới 2 lần, khi cây nảy mầm xanh 1-2 ngày tưới một lần.

+ Chăm sóc:

Tiến hành xới đất để đảm bảo độ tơi xốp và thoáng khí. Sau khi cây hồi xanh dùng cào nhỏ xới phá váng mặt đất, sau đó định kỳ 10-15 ngày kiểm tra nếu thấy đất bị gắn mặt hoặc quá chặt thì nên xới đất lại. Kết hợp với bón phân định kỳ cho cây.

5 . Phòng và trị sâu, bệnh hại

- Sâu ăn lá (sâu xám, sâu tơ, sâu khoang ...)

+ Triệu chứng: Gây hại trong thời kỳ cây sinh trưởng, lá bị sâu ăn chất lượng giảm, bị nặng mất thu hoạch.

+ Phòng trừ: sử dụng Sherpa 25EC liều lượng 20-30ml/16L, Selecron 500EC liều lượng 30-40ml/bình 16L, Reasgant 3.6EC liều lượng 10ml/bình 16L

- Bọ trĩ:

+ Triệu chứng: Bọ trĩ chích hút nhựa ở ngọn non, lá non, đặc biệt là hại hoa, nụ, tạo vết chích trên quả non, quả dị dạng và thối.

+ Phòng trừ: Sử dụng một số loại thuốc sau: Polytrin P 440 ND 8 – 10ml/bình 8 lít, Selectron 500 ND 7 –10ml/bình 8 lít, Ofatox 400 EC 8 – 10 ml/bình 8 lít.

- Bệnh thối gốc, thối thân

+ Triệu chứng: cây sinh trưởng chậm lại và lá bị héo đột ngột. Gốc, thân bị nhiễm bệnh thì bị thối mềm và có màu nâu tối lan rộng lên phía trên ngọn. Những cây bị nhiễm lá trở nên vàng ở phần gốc.

+ Phòng trừ:Đảm bảo đất thoát nước tốt, duy trì nhiệt độ thấp nhất có thể trong những giai đoạn nóng của mùa vụ trồng.

Nhổ bỏ những cây bị bệnh nặng, luân canh với cây trồng khác (tốt nhất nên luân canh với lúa nước)

Sử dụng thuốc Alietle 800WG, Ridomil Gold  68WP để phun phòng trừ bệnh

6. Thu hoạch

Khi trên cây có 5-7 lá đã trưởng thành thì có thể thu hoạch. Thu hoạch lá trưởng thành trước, sau thu hoạch lá to dần. Thu hoạch được nhiều lần/1 cây.

7. Bảo quản

Bó xôi có thể bảo quản tạm thời ở nơi thoáng mát hoặc bảo quan trong kho lạnh được vài ba tuần với đều kiện độ ẩm không khí cao và nhiệt độ thấp

8. Hình ảnh rau cải bó xôi

: Thạc sĩ: Ngô Văn Kỳ