1. Đặc điểm cây rau cải xoăn

Cải xoăn là cây có nguồn gốc từ các nước ôn đới. Tại Việt Nam, cây cải xoăn chỉ mới được nhập khẩu từ năm 2015 và được trồng nhiều ở Đà Lạt.

Cải xoăn là cây thân thảo, sống lâu năm với thân cao từ 1 – 1,5m. Lá có màu xanh hoặc tím, xoăn tít, cuống lá dài, có màu theo lá. Sau khi gieo trồng, rau cải xoăn có thể thu hoạch sau 70 – 90 ngày.

- Rễ: rễ chùm ăn nông trên bề mặt đất, ăn rộng 20 - 30cm.

- Thân: Thân thuộc thân thảo, có màu xanh, khi già hóa gỗ phần ngoài.

- Lá: Có nhiều lớp, có cuống dài, có loại xanh đậm hoặc tím, lá cây khi trưởng thành xoăn tít.

- Hoa: Hoa cải xoăn có 4 cánh màu, cánh dạng hình oval. Hoa ra thành chùm hoa với cuống dài, hoa có màu vàng

- Quả: Quả thuộc loại quả giác, hạt có phôi lớn và cong, nghèo nội nhủ.

2. Thời vụ trồng rau cải xoăn

Rau cải xoăn có thể trồng quanh năm trong ngưỡng nhiệt độ từ 10-30⁰C, tốt nhất trong khoảng thời gian từ cuối mùa hè sang đầu xuân đối với các tỉnh miền Bắc.

3. Đất trồng rau cải xoăn

Có thể trồng rau xà lách trên nhiều loại đất khác nhau, đất cần chủ động được tưới tiêu, tốt nhất là trồng trên đất nhiều mùn, nhiều phân hữ cơ.

4. Kỹ thuật trồng và chăm sóc rau cải xoăn

4.1. Làm đất:

Đất cần đ­ược cày xới, phơi ải 10-15 ngày trước khi lên luống.

Xử lý đất bằng vôi trư­ớc khi gieo trồng. Lư­ợng bón từ 40kg - 70 kg/ 1.000m2.

Mùa mư­a cần che phủ đất bằng rơm hoặc bạt nilon để hạn chế cỏ dại và rửa trôi phân. Không nên trồng liên tục nhiều vụ rau cải xoăn trên cùng chân đất (cần luân canh với các loại cây trồng khác họ).

Lên luống: cao 20-25cm, rộng 0,8-1,0m, rãnh rộng 30cm, đất mặt luống phải bằng phẳng, tơi xốp không gồ ghề.

4.2. Kỹ thuật trồng và chăm sóc:

- Rau cải xoăn được trồng theo hàng:

+ Khoảng cách: cây x cây từ 20-25cm, hàng x hàng 60-70cm

- Trồng cây:

+ Cây giống được chuẩn bị trước trong vườn ươm có 3-4 lá thật, cây khỏe mạnh, không bị sâu bệnh hại.

+ Trước khi trồng cần tưới đẫm nước và mặt luống, sau đó để ráo mặt luống tiền hành trồng cây.

+ Dùng que có đầu nhọn hoặc dầm tạo lỗ vừa gốc cây, sau đó trồng cây vào, dùng ngón tay ấn nhẹ xung quanh gốc tạo độ chặt, sau đó tưới đẫm nước cho cây.

- Bón phân: Lượng phân bón cho trồng rau cải xoăn như sau:

- Bón thúc:

+ Bón lần 1: Sau trồng 10-15 ngày (Khi cây ra lá mới)

+ Bón thúc lần 2: Sau trồng 25-30 ngày. Theo dõi cây trồng, chi bón thúc đạm Urê lần 2 khi cây có nhu cầu, cần được cách ly 10-12 ngày trước khi thu hoạch.

- Tưới nước và chăm sóc cây:       

+ Tưới nước: sử dụng nguồn nước sạch để tưới cho cây, sau khi trồng cây xong ngày tưới 2 lần để câu hồi phục, khi cây hồi xanh 1-2 ngày tưới một lần, tùy theo điều kiện thời tiết.

+ Chăm sóc:

Thường xuyên thăm vườn, ngắt bỏ các lá già lá vàng úa cho cây

Tiến hành xới đất để đảm bảo độ tơi xốp và thoáng khí. Sau khi cây hồi xanh ra lá mới dùng cào nhỏ xới phá váng mặt đất, sau đó định kỳ 10-15 ngày kiểm tra nếu thấy đất bị gắn mặt hoặc quá chặt thì nên xới đất lại. Kết hợp với bón phân định kỳ cho cây.

5 . Phòng và trị sâu, bệnh hại

- Rệp hại

+ Triệu chứng: rệp chỉ sống trên những lá non và chúng thích cư trú ở mặt dưới lá. Rệp thường gây hại những lá non, làm cho các lá này bị quăn lại, nặng nó có thể làm biến dạng hoa sau này.

+ Phòng trừ: Sử dụng Karate 2,5 EC liều lượng 10 - 15 ml/bình 10lít, hoặc Supracide 40ND liều lượng 10 – 15 ml/bình 10 lít, Actara 25WG liều lượng 25-30g/ha...

- Ruồi hại

+ Triệu chứng: Cây non sẽ bắt đầu héo và cuối cùng ngừng phát triển, lá có màu xanh lam, nhổ cây lên sẽ thấy những con giòi trắng rúc ở rễ cây.

+ Phòng trừ: Sử dụng bẫy bả sinh học để dẫn dụ ruồi, Sử dụng thuốc Karate 2,5 EC liều lượng 10 - 15 ml/bình 10lít để phun.

- Sâu ăn lá

+ Triệu chứng: Gây hại trong thời kỳ cây sinh trưởng, lá bị sâu ăn chất lượng giảm, bị nặng mất thu hoạch.

- Phòng trừ: sử dụng Sherpa 25EC liều lượng 20-30ml/16L, Selecron 500EC liều lượng 30-40ml/bình 16L, Reasgant 3.6EC liều lượng 10ml/bình 16L

- Bệnh thối gốc, thối thân

+ Triệu chứng: cây sinh trưởng chậm lại và lá bị héo đột ngột. Gốc, thân bị nhiễm bệnh thì bị thối mềm và có màu nâu tối lan rộng lên phía trên ngọn. Những cây bị nhiễm lá trở nên vàng ở phần gốc.

+ Phòng trừ:Đảm bảo đất thoát nước tốt, duy trì nhiệt độ thấp nhất có thể trong những giai đoạn nóng của mùa vụ trồng.

Nhổ bỏ những cây bị bệnh nặng, luân canh với cây trồng khác (tốt nhất nên luân canh với cây trồng khác họ)

Sử dụng thuốc Alietle 800WG, Ridomil Gold  68WP để phun phòng trừ bệnh

6. Thu hoạch

Do đặc điểm cây rau cải xoăn khó bảo quản nên cần tiến hành thu khi có nhu cầu, thu hoạch phần lá phía dưới trước, khi thu hoạch cần đưa ngay vào khu sơ chế thoáng mát để loại bỏ lá già, lá sâu bệnh.

7. Bảo quản

Sau khi sơ chế cần đưa ngay vào thùng carton cho vào kho lạnh, rồi điều chỉnh kho ở nhiệt độ khoảng 6-8⁰C, ẩm độ 85-90% để bảo quản, sau đó dùng xe lạnh để vận chuyển đi tiêu thụ.

8. Hình ảnh rau cải xoăn tại Việt Nam hiện nay

Phạm Thị Khuyên