Hỏi: Bạn Đàm Văn Thành, xã Hà Hiệu, Bắc cạn hỏi hiện nay bà con nông dân đang mở rộng diện tích trồng cây dẻ, xin BBT cho biết cách chọn vùng trồng, đất trồng cây dẻ để đạt hiệu quả cao?
Đáp: Chọn vùng trồng: Phần lớn các giống dẻ ăn quả cần nhiệt độ bình quân năm 15-17oC, nhiệt độ bình quân mùa sinh trưởng cần 21-24oC, mùa hoa 17-25oC; nhiệt độ bình quân thấp hơn 15oC hay cao hơn 27oC đều không thuận cho cây thụ phấn và thụ tinh. Vì vậy, ở vùng vĩ độ thấp, có độ cao so với mặt nước biển thấp thường không thuận lợi cho trồng dẻ ăn quả. Mưa phùn tháng 4 không thuận cho cây thụ phấn. Khí hậu khô hạn mùa thu ảnh hưởng xấu đến năng suất hạt; mưa quá nhiều cũng gây rụng sớm hoặc khó bảo quản hạt.
* Chọn đất trồng: Cây dẻ thích hợp với tầng đất dày hơn 60 cm, thịt nhẹ hoặc lẫn sỏi, giàu hữu cơ. Nếu trồng ở phương Tây yêu cầu đất trồng dẻ có hàm lượng hữu cơ trên 8%; pH thích hợp từ 5,5-6,5, hàm lượng khoáng 2%.
Dẻ có yêu cầu cao về Mangan (Mn), chất này được lấy từ đất nhờ nấm cộng sinh (lưu ý đất kiềm không thuận lợi cho nấm cộng sinh).
Rễ cây dẻ có tập tính phát triển sâu, rộng: rễ cọc có thể sâu hơn 2 m, nhưng hấp thụ chủ yếu tập trung ở 0,8 m trở lên; rễ bằng có thể lan rộng gấp 3 lần tán. Khả năng xuyên qua đất cứng của rễ cây dẻ tương đối yếu, vì vậy hố trồng dẻ nên đào sâu, rộng và phải phá vỡ thành cứng của hố. Quá trình chăm bón tiếp sau còn phải tiếp tục mở rộng thành hố (mỗi lần mở rộng thêm 50 cm, sâu 80 cm để bón thúc).
Mỗi vụ thu hoạch dẻ thường lấy đi nhiều dinh dưỡng, khoáng của đất. Để sản xuất 100 kg hạt dẻ, cây sẽ lấy đi từ đất 1,985 kg đạm; 0,341 kg lân; l,720 kg kali. Vì vậy muốn duy trì rừng dẻ năng suất cao phải bón phân. Các nghiên cứu cho thấy tương quan NPK thích hợp cho bón thúc nên là 6:1:5. Nghiên cứu của Nhật Bản cho thấy tỷ lệ phân thích hợp làm tăng tỷ lệ hoa cái. Trong các vi lượng, Bo (B) có vai trò cực kỳ quan trọng.
Văn Hùng