Quả mãng cầu to đạt trọng lượng 1,2 kg/quả
Bà Nguyễn Thị Kim Mai (xã Phú Ngọc, huyện Định Quán) là người tiên phong nhân giống và xây dựng thương hiệu mãng cầu dai hạt lép ở đất Đồng Nai. Hiện nay bà là chủ của trang trại 40 ha trồng nhiều giống trái cây đặc sản như: xoài cát Hòa Lộc, xoài Úc, vú sữa Hoàng Kim, đặc biệt là 5 ha mãng cầu dai hạt lép. Hiện trang trại của bà Mai đang độc quyền cung cấp cây giống của loại đặc sản này.
“Mãng cầu hạt lép Kim Mai” là một cây bản địa đột biến lai dòng na thái, thơm ngon và năng suất rất cao, được Sở Nông nghiệp & Phát triển nông thôn và các ban, ngành cấp giấy phép cây đầu dòng để nhân giống, nhân rộng mô hình trên cả nước. bà là một trong những điển hình nông dân tỉnh Đồng Nai tham dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc Hội Nông dân Việt Nam lần thứ V, giai đoạn 2015 – 2020.
Vốn mê nghề nông, những năm trước đây, vợ chồng bà đã sở hữu gần 30 hécta đất vườn chủ yếu trồng cây điều, cà phê... , Ngoài ra, vợ chồng bà còn bỏ tiền khai hoang được 100 hécta trồng cao su ở Bình Phước. Không may, chồng bà bệnh tật rồi qua đời. bao nhiêu vườn tược lần lượt ra đi. Gánh nặng gia đình đặt lên vai người phụ nữ nhỏ bé. Vốn là giáo viên, chưa từng cầm đến cây cuốc, cái cày nên bà quyết định bỏ việc để tự làm nông dân. Bắt tay vào đầu tư, bà không có vốn nên dùng đất làm tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng, mua thiếu phân, thuốc của các đại lý để phục hồi rẫy điều rộng 20 ha gần như bị bỏ hoang. Có nguồn thu từ rẫy điều, bà lấy lại 7 hécta đất vườn tạp trước đây cho thuê về cải tạo và quy hoạch lại trồng 5 hécta xoài cát Hòa Lộc, 1 hécta xoài Úc, 1 hécta sầu riêng...
Tinh cờ một lần lên Lạng Sơn tham người nhà, bà bắt gặp một cây mãng cầu (na) lai mãng cầu rừng cho quả to gấp ba lần bình thường, hạt ít và lép, bà đã mua cây đó với giá 8 triệu đồng mang về Đồng Nai. Bà nghiên cứu mày mò nhân giống cây quý này. Bà bò ra 100 triệu đồng, thuê người ghép đọt cây mãng cầu hạt lép vào 10.000 cây mãng cầu giống ở Bến Tre, thu về 120 cây ghép.Đến nay bà đã phát triển được 5 hécta trồng loại trái đặc sản này.
Giống mãng cầu này có rất nhiều ưu điểm, trái lớn có trọng lượng trên cả ký, mẫu mã đẹp, hạt lép, ruột dai với vị ngọt dịu, mùi thơm hơn mãng cầu thường, trái thu hoạch để từ 4-7 ngày mới chín nên rất thuận tiện cho bảo quản, vận chuyển. Giống mãng cầu này lại có sức chống chịu sâu bệnh và năng suất cao hơn hẳn giống mãng cầu Thái. Cây sinh trưởng tốt, chỉ 18 tháng đã đơm hoa. Một cây trung bình cho hơn 200 trái một vụ. Để cây đủ dinh dưỡng nuôi quả lớn, chất lượng quả tốt, bà tiến hành tỉa bớt trái trên cây đi một nửa.
Quả mãng cầu to nên lần đầu khách hàng rất e ngại, không ai tin trái mãng cầu nặng 0,5 - 1,2 kg này lại không dùng thuốc hóa học. bà thuyết phục được một sạp bán trái cây cho trưng bày trái mãng cầu, bên cạnh dán hình ảnh cây mãng cầu đang bao trái để giới thiệu đến người tiêu dùng. Có người mua thử về ăn rồi quay lại vì chất lượng trái ngon, sau đó dần dần có nhiều mối đặt hàng. Theo bà giải thích, loại trái cây này sản xuất sạch rất dễ, quá trình trồng chỉ dùng phân hữu cơ ủ bằng men vi sinh. Khi trái non, chỉ cần xịt một lần thuốc diệt nấm bệnh rồi bao trái lại, 3 tháng sau cho thu hoạch mà không phải xử lý gì thêm.Hơn nữa, Đồng Nai có mùa nắng dài, do đó, kỹ thuật cơ bản là bao túi ngăn sâu hại và tránh nắng cho trái.Trung bình 1 trái mãng cầu đạt trọng lượng 1kg bán được 100 ngàn đồng nên bỏ ra 1-2 ngàn đồng phí bao trái rất dễ. Ngoài ra, rệp sáp hút nhựa trái có thể loại bằng thuốc nấm xanh sinh học.
Hiện nay, mãng cầu na của bà đã có thương hiệu riêng là Mãng cầu na hạt lép Kim Mai. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là hệ thống siêu thị, các cửa hàng trái cây sạch trên địa bàn TP HCM.Nhờ kiên trì ký gửi bán và chất lượng trái thơm ngon, khách hàng nhiều nơi dồn dập gọi đặt mua. Hiện nay, mãng cầu hạt lép Kim Mai với loại 1, loại 2, loại 3 có giá dao động lần lượt là 120.000, 80.000, 50.000 đồng/kg. Mỗi năm, cây cho hai vụ thu. Nhiều siêu thị lớn đặt vấn đề đưa sản phẩm này vào tiêu thụ trong hệ thống. bà cũng có một đối tác ở Hà Nội đặt bao tiêu hàng để xuất khẩu. bà dự định tiếp tục mở rộng diện tích và khuyến khích nhiều nông dân khác cùng đầu tư vào loại mãng cầu này vì tiềm năng thị trường còn rất lớn.
Ngoài sản phẩm là trái mãng cầu na hạt lép, bà Mai hiện còn là chủ nhiệm tổ hợp tác Lộc Mai (ấp một, xã Phú Ngọc, huyện Định Quán, Đồng Nai) với trang trại trồng trái cây an toàn rộng 40ha chuyên trồng các loại cây ăn quả cao cấp, chất lượng và an toàn gồm: xoài cát Hòa Lộc, sầu riêng, mãng cầu hạt lép Kim Mai, mãng cầu Đài Loan, vú sữa Hoàng Kim. Năm 2019, trang trại của bà cho thu nhập gần 2 tỷ đồng, tạo việc làm và thu nhập thường xuyên cho khoảng 40 lao động là con em hội viên nông dân ở địa phương, mức thu nhập khoảng 6 triệu đồng/người/tháng. Đến nay, không chỉ trồng và thu hoạch mãng cầu hạt lép, trang trại của bà cũng đang độc quyền cung cấp cây giống của loại đặc sản này.
Chia sẻ bí quyết thành công, bà Mai cho rằng, sản phẩm nông nghiệp phải có chất lượng, uy tín, có thương hiệu mới mong tìm được đầu ra ổn định. Người nông dân cần sáng tạo, tìm kiếm, nghiên cứu để tạo ra những sản phẩm có giá trị, có nhiều lợi thế để cung ứng ra thị trường đặc biệt là giống. Hiện bà đang xây dựng chương trình từ một cây giống, từ một quy trình để có một sản phẩm chất lượng an toàn và tập hợp lượng hàng lớn đúng theo yêu cầu thị trường.
Phúc Nguyên