Toàn tỉnh có 21.756 hộ nông dân đạt danh hiệu SXKD giỏi các cấp (ảnh minh họa)

Thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 01/12/2012 của Ban Chấp hành Trung ương và Chương trình hành động số 64-CTHĐ/TU, ngày 13/5/2013 của Tỉnh ủy (khóa XV) “Về phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”; Ban Thường vụ Hội Nông dân tỉnh đã bám sát chương trình hoạt động của Trung ương Hội, sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh  để làm căn cứ xây dựng chương trình nội dung công tác khoa học và công nghệ theo từng giai đoạn, qua đó làm căn cứ trong chỉ đạo điều hành cho các cấp Hội. Đã tổ chức quán triệt, phổ biến cho cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, hội viên nông dân để nhận thức rõ ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Việc tổ chức học tập, quán triệt được thực hiện nghiêm túc, đạt kết quả; đảm bảo đưa nội dung, quan điểm, mục tiêu, giải pháp của Đảng về phát triển khoa học và công nghệ đến cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong hệ thống Hội và hội viên nông dân toàn tỉnh. Tổ chức ký kết chương trình phối hợp với Sở Khoa học Công nghệ theo từng giai đoạn và có kế hoạch phối hợp hàng năm trong việc triển khai công tác khoa học và công nghệ đến hội viên nông dân.

Công tác tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW cũng đã được chú trọng đó là: Xây dựng các phóng sự truyền hình, báo, tạp chí, trang Website; các tiến bộ khoa học công nghệ đến tận hội viên, nông dân. Thông qua các hội nghị, hội thảo, sinh hoạt chi tổ Hội Nông dân định kỳ; chuyên mục khoa học kỹ thuật trên Trang Thông tin điện tử của Sở Khoa học và Công nghệ; Trang Thông tin điện tử của Hội Nông dân tỉnh và Bản tin nông dân (mỗi năm phát hành hơn 4.000 cuốn BTND tới cơ sở, chi, tổ Hội trên toàn địa bàn tỉnh), Hội Nông dân tỉnh cùng với Sở Khoa học và Công nghệ đã tích cực phối hợp với Đài Phát thanh và truyền hình Quảng Trị xây dựng các phóng sự như: Chuyên mục Khoa học Công nghệ và đời sống được phát hàng quý/chuyên mục; Chuyên mục Trang NN&PTNT phát định kỳ 1 tuần/chuyên mục. Đồng thời viết và đăng một số bài trên báo Quảng Trị, Tạp chí hoạt động khoa học, báo Khoa học và Phát triển, đặc san Khoa học Công nghệ của Sở Khoa học và Công nghệ.

Thông qua công tác tuyên truyền cho cán bộ, hội viên nông dân đã làm chuyển biến, thay đổi cơ bản nhận thức về vị trí, vai trò về phát triển khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực quan trọng nâng cao mức sống, thu nhập; thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương ngày càng phát triển và bền vững.

Trong những năm qua, các cấp Hội của tỉnh thường xuyên quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo về lĩnh vực khoa học và công nghệ. Xây dựng và đưa các nội dung, chỉ tiêu cụ thể về khoa học và công nghệ vào chỉ tiêu thi đua, chương trình công tác hàng năm của các cấp Hội. Chú trọng thực hiện công tác quán triệt nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức và hội viên nông dân về tầm quan trọng của hoạt động khoa học và công nghệ, tập trung xây dựng các mô hình thử nghiệm trong lĩnh vực nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đem lại kết quả tốt và đã được người nông dân ứng dụng nhân rộng vào sản xuất. Xác định công tác tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật và công nghệ đến với hội viên, nông dân là nhiệm vụ thường xuyên, cơ bản và chủ yếu được lãnh đạo hai ngành quan tâm chỉ đạo thực hiện. Thông qua tập huấn để chuyển giao khoa học kỷ thuật, tư vấn, hỗ trợ về kỹ thuật cho hội viên, nông dân và các chủ trang trại, nhằm nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững các loại hình kinh tế, nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích sản xuất.Hàng năm, Hội Nông dân tỉnh đã tổ chức 05-10 lớp đào tạo nghề cho các hội viên;  Phối hợp với Trung tâm môi trường nông thôn của Trung ương Hội tổ chức 02 lớp tập huấn nâng cao nhận thức trách nhiệm và thay đổi hành vi về sử dụng túi ni lông cho 160 học viên gồm Chủ tịch, phó chủ tịch và chi hội trưởng, chi hội phó Hội Nông dân cơ sở tham gia. Sở KH&CN đã đầu tư thực hiện dự án hỗ trợ xây dựng các điểm thông tin KH&CN cho 20 xã, thị trấn (hỗ trợ máy vi tính, máy chiếu, dĩa mềm cơ sở dữ liệu thông tin hỏi đáp về KH&CN, các mô hình sản xuất mới có hiệu quả kinh tế cao). Đồng thời, hàng năm Sở KH&CN đã bố trí kinh phí hỗ trợ cấp huyện để tổ chức 10-15 lớp tập huấn với hơn 600 người tham gia, nhằm phổ biến kiến thức pháp luật về khoa học và công nghệ; chuyển giao các quy trình khoa học kỹ thuật và công nghệ mới; triển khai Nghị quyết số 31/2017/NQ-HĐND ngày 14/12/2017 của Hội đồng nhân dân tỉnh về Chính sách hỗ trợ ứng dụng nhân rộng các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2025,… Việc chuyển giao ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ vào sản xuất, đời sống mang lại hiệu quả thiết thực, từng bước nâng trình độ khoa học công nghệ đến với cán bộ, hội viên nông dân. Nhiều dự án ứng dụng khoa học và công nghệ được triển khai, nhân rộng một số mô hình sản xuất, tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị cao, góp phần nâng cao thu nhập bình quân năm 2021 đạt 37 triệu đồng/người/ năm (tăng 13 triệu đồng so với năm 2012); năng suất trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản… tăng đáng kể,  đáp ứng được sự phát triển đi lên cùng đất nước.Với phương châm đưa KH&CN về cơ sở, không ngừng tăng cường công tác nghiên cứu ứng dụng, trong 10 năm qua bình quân mỗi năm Hội Nông dân tỉnh phối hợp với Sở KH&CN phê duyệt và triển khai thực hiện từ 7-10 đề tài/dự án cấp cơ sở với tổng mức kinh phí đầu tư bình quân gần 2 tỷ đồng/năm, các nhiệm vụ tập trung vào lĩnh vực sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, chế biến sâu các sản phẩm nông sản chủ lực của tỉnh, nhằm làm tăng chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa từ khâu sản xuất đến việc chế biến sâu thành các sản phẩm hàng hóa có đăng ký nhãn hiệu chứng nhận, vệ sinh an toàn thực phẩm và đã được thương mại hóa trên thi trường như: Trà vằng hòa tan nhãn hiệu TRALAVANG, Cà gai leo - Linh chi hòa tan CAGALI, tỏi đen và rượu tỏi đen Winner, Linh chi hòa tan ĐẤT LỬA, Nhộng trùng thảo, Tinh bột nghệ hòa tan QT-Stac, chế phẩm vi sinh QT-Mic, Trichoderma; đề tài xây dựng mô hình sản xuất mướp đắng trong nhà lưới, trồng nấm dược liệu, nuôi tôm thẻ chân trắng 02 giai đoạn, hoa lily thương phẩm và một số cây dược liệu mới như cây Chè vằng, Trạch tả, Ngưu tất...đã được nhân rộng và đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần thúcđẩy phát triển kinh tế ở các địa phương.  Nhiều mô hình hỗ trợ kinh phí chính sách để ứng dụng các công nghệ sinh học như VSV kỵ khí biogas; công nghệ enzym,….nhằm sản xuất các chế phẩm xử lý chất thải, nước thải trong quá trình sản xuất ở các làng nghề bún (Triệu Sơn, Cam An); Dự án phân lập, lựa chọn, lưu giữ, hoàn thiện quy trình công nghệ, sản xuất thử nghiệm và sản xuất thành công nhiều loại chế phẩm vi sinh vật phục vụ sản xuất nông nghiệp và xử lý chất thải, bảo vệ môi trường như: Chế phẩm EM và chế phẩm  Compo - QTMIC xử lý chất thải, ủ phân hữu cơ vi sinh; Chế phẩm làm đệm lót sinh học trong chăn nuôi (Bio - QTMIC); Chế phẩm xử lý ao nuôi thủy sản (Nitro - QTMIC); Chế phẩm bổ sung thức ăn chăn nuôi (Pro - QTMIC), chế phẩm nấm đối kháng Trichoderma và Pseudomonas …bằng công nghệ tiên tiến hiện đại, chất lượng cao, hiệu quả sử dụng tốt, giá thành thấp, được người dân đón nhận, sử dụng rộng rãi. Ứng dụng công nghệ Biogas kết hợp với hệ thống hồ sinh học để xử lý nước thải chế biến cà phê (Công ty CP Nông sản Tân Lâm); ứng dụng công nghệ Enzym để chế biến võ cà phê  Công ty TNHH Đình Tàu đã được Sở hỗ trợ 95 triệu đồng; hỗ trợ Nhà máy tinh bột sắn Hướng Hoá đã sử dụng hệ enzime Biologycal và chế phẩm E.M trong xử lý nước thải và hệ thống thu hồi khí CH4 dùng làm khí đốt cho lò sấy.Từ kinh phí của Bộ Khoa học và Công nghệ đã hỗ trợ triển khai nhiều dự án thuộc Chương trình Nông thôn Miền núi như dự án: “Ứng dụng tiến bộ KH&CN trong chăn nuôi bò nhằm chuyển đổi sinh kế cho người dân ở vùng cát ven biển chịu ảnh hưởng sự cố môi trường biển tỉnh Quảng Trị”;  “Ứng dụng công nghệ sản xuất giống nấm dạng dịch thể, phục vụ nuôi trồng, chế biến nấm trong mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị vùng cát ven biển chịu ảnh hưởng sự cố môi trường biển và miền núi tỉnh Quảng Trị” và dự án  “Xây dựng mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao sản xuất hoa lan Hồ điệp, hoa Lily tại Quảng Trị”. Các dự án tập giải quyết các vấn đề bức thiết do thực tiễn địa phương đặt ra. Trong đó tập trung triển khai các nhiệm vụ KH&CN liên quan đến phát triển sản xuất cho vùng bãi ngang phục vụ chuyển đổi sinh kế cho nhân dân vùng ven biển sau sự cố môi trường biển và khai thác tiềm năng, lợi thế và trình diễn mô hình sản xuất nông nghiệp ứng công nghệ cao ở khu vực bắc Hướng Hóa.

Hội Nông dân tỉnh phối hợp với Trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học (Sở KHCN) chuyển giao các loại giống hoa đạt chất lượng cho Hội viên nông dân trong toàn tỉnh cao như: Hoa cúc, lay ơn, Ly ly. Các mô hình nuôi trồng nấm sò, nấm Linh chi,.. đã được ứng dụng nhân rộng đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Về cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển ngành KH&CN năm 2017, Hội đồng nhân dân tỉnh thông qua Nghị quyết số 31/2017/NQ-HĐND ngày 17/12/2017 về chính sách hỗ trợ, ứng dụng, nhân rộng các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, giai đoạn 2017-2025. Đồng thời, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 1569/KH-UBND ngày 11/7/2018 về tổ chức thực hiện Nghị quyết số 31/2017/NQ-HĐND ngày 17/12/2017 của Hội đồng nhân dân tỉnh nêu trên. Đây là một trong những chủ trương về hỗ trợ chính sách có tính đột phá và kịp thời, nhằm đẩy mạnh công tác ứng dụng và nhân rộng các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh nói chung và các huyện nói riêng, góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH ở địa phương.

Năm 2015 – 2016, Hội Nông dân tỉnh xây dựng và triển khai đề tài khoa học: “Xây dựng mô hình phát triển chăn nuôi Gà ri lai vàng rơm an toàn sinh học tại Quảng Trị” từ nguồn kinh phí khoa học công nghệ, thực hiện ở 02 hộ chăn nuôi ở huyện Vĩnh Linh. Mô hình được nhân rộng ở một số  địa phương trên địa bàn toàn tỉnh.

Năm 2016-2017 xây dựng và chuyển giao  mô hình bếp đun cải tiến cho đồng bào dân tộc thiểu số tại tỉnh Quảng Trị, nhằm đảm bảo môi trường, tiết kiệm nguyên liệu đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Năm 2018:

- Xây dựng mô hình trồng sắn dây, áp dụng khoa kho học kỷ thuật trông trồng trọt tại xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, với quy mô trên 03 ha đem lại năng suất cao, và chất lượng sản phẩm sạch cho người tiêu dùng, và đang lập dự án  về dây chuyền sản xuất tinh bột sắn dây sau thu hoạch;

- Hội đã xây dựng mô hình ứng dụng chế phẩm vi sinh vật trong sản xuất thanh long ruột đỏ tại xã Vĩnh Thủy, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị theo hướng an toàn sinh học” đem lại năng suất và chất lượng cao, là mô hình cho Hội nông dân trong tỉnh học hỏi và nhân rông tại các địa bàn phù hợp thổ những của đại phương.

Năm 2019, Xây dựng mô hình ứng dụng chế phẩm vi sinh vật trong cải tạo vườn tiêu theo hướng an toàn sinh học tại xã Gio Phong, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị từ nguồn hỗ trợ Trung ương Hội;

Năm 2020,  “Xây dựng mô hình ứng dụng khoa học công nghệ  trong nuôi cá chình lòng” tại xã Gio Bình, huyện Gio Linh;

Năm 2021, xây dựng Dự án “Nghiên cứu xây dựng mô hình sản xuất và tiêu thụ cà phê theo hướng hữu cơ trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị”.

Sau 10 thực hiện phát triển khoa học và công nghệ phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế”đã góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ, hội viên, nông dân phát huy nội lực trong phong trào xây dựng nông thôn mới, đưa khoa học kỷ thuật vào sản xuất Nông nghiệp , góp phần tích cực vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động trong nông thôn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện xây dựng nông thôn mới, nông dân đã tích cực tham gia xây dựng các mô hình cây con theo công nghệ máy móc tiên tiến nhằm tạo ra sản phẩm chủ lực có thế cạnh tranh trên thị trường đem lại hiệu quả kinh tế cao; qua đó hướng dẫn hội viên nông dân đưa tiến bộ khoa học kỷ thuật  vào làng nghề, ngành nghề truyền thống có chất lượng sản phẩm thương hiệu trên thị trường nhưng luôn đảm bảo trong công tác vệ sin môi trường theo quy định…Hàng năm, Sở Khoa học và Công nghệ và Hội Nông dân tỉnh thống nhất xây dựng kế hoạch phối hợp hoạt động khoa học công nghệ. Hội Nông dân tỉnh căn cứ vào thông báo của Sở Khoa học và Công nghệ để đề xuất đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh và phối hợp xây dựng đề xuất đặt hàng nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia trình UBND tỉnh; Các hoạt động như tập huấn nâng cao nhận thức về ứng dụng tiến bộ KHCN trong phát triển nông nghiệp, nông thôn và tổ chức hội thi giữa các hội viên nông dân tạo ra sân chơi bổ ích, là môi trường giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm... Đây chính là những phương thức hoạt động phù hợp, thu hút được đông đảo nông dân tham gia.Các mô hình ứng dụng tiến bộ KHCN đã chọn lựa và chuyển giao được sự hưởng ứng tích cực từ phía các hộ nông, ngư dân cũng như cộng đồng.Thành công của các mô hình ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, đang từng bước giúp thay đổi nhận thức của người nông dân, dần hướng sang phương thức canh tác nông nghiệp sạch, bền vững và theo hướng hàng hóa, từ đó nâng cao giá trị nông sản, mang lại hiệu quả kinh tế, góp phần thay đổi đời sống nông dân và diện mạo nông thôn, góp phần đẩy nhanh quá trình xây dựng nông thôn mới.

Lê khôi