Xoài tròn Yên Châu (Sơn La) là mặt hàng nông sản được tiêu thụ qua sàn TMĐT

Đại dịch Covid - 19 bùng phát gần 2 năm qua gây thiệt hại tới nền kinh tế toàn cầu nói chung và Việt Nam nói riêng, trong đó ngành sản xuất gánh chịu hậu quả không hề nhỏ. Việc sản xuất nhiều nơi bị gián đoạn, giao thương bị ngưng trệ do giãn cách, sản phẩm nông sản đến kỳ thu hoạch không tiêu thụ được, gây hư hỏng nặng, nhiều nơi bỏ mặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà sản xuất và bà con nông dân. Chính vì vậy, việc hỗ trợ đưa nhiều mặt hàng nông sản lên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) là một cứu cánh cho bà con nông dân, và cũng là một hướng đi mới, phù hợp với xu thế cuộc cách mạng nông nghiệp 4.0 ở nước ta.

Hiện nay, nhiều địa phương đang vào vụ thu hoạch một số loại trái cây như: Mít, dưa hấu, xoài, thanh long,... đặc biệt là vải thiều, nhãn. Theo ước tính, với điều kiện thời tiết thuận lợi, vụ vải, nhãn năm 2021 tiếp tục được mùa. Dự kiến tổng sản lượng vải đạt khoảng 340.000 tấn; sản lượng nhãn phía Bắc ước đạt 300.000 tấn, tăng hơn 13% so với năm 2020.

Riêng ở vùng vải lớn nhất cả nước Bắc Giang, sản lượng vải xuất khẩu truyền thống qua thị trường Trung Quốc hàng năm hơn 70%. Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp như hiện nay, thương nhân Trung Quốc không thể nhập cảnh vào vùng vải để thu mua khiến cho vải Bắc Giang có thể rơi vào tình trạng ứ đọng, khó tìm đầu ra.

Trước dự báo những khó trong tiêu thụ nông sản, Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công thương) phối hợp với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam (Vnpost) triển khai Chương trình hỗ trợ bà con nông dân, chủ trang trại trên cả nước bán nông sản hàng hoá, nông sản thực phẩm an toàn theo hình thức trực tuyến (livestream). Đồng thời, hỗ trợ áp dụng hệ thống truy suất nguồn gốc, nhằm tạo điều kiện để bà con nông dân trực tiếp tiếp xúc với khách hàng, hiểu và nắm bắt rõ hơn về xu hướng và yêu cầu thị trường, từ đó, sẽ tổ chức sản xuất được hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng.

Bộ Thông tin và Truyền thông cùng Bộ Công Thương phối hợp chỉ đạo sàn TMĐT Vò sò (Voso.vn) của Viettel Post đã đưa sản phẩm vải đặc sản Bắc Giang lên sàn vào ngày 28/5/2021, với mục tiêu tiêu thụ 100 tấn vải/ngày. Để phương án đưa nông sản lên sàn từng bước đạt hiệu quả, sàn TMĐT Vỏ Sò cũng đã hỗ trợ, hướng dẫn, đào tạo và đồng hành cùng bà con nông dân tại Bắc Giang tạo gian hàng và chủ động đăng bán các sản phẩm trên sàn. Một ngày sau khi vải Bắc Giang được đưa lên sàn TMĐT Vỏ Sò, đơn vị này cho hay đã có hơn 1 tấn vải được khách đặt mua trước. 

Tại tỉnh Sơn La, với các giải pháp tương tự, các mặt hàng nông sản như: mận hậu và xoài tròn Yên Châu (Sơn La) đã chính thức lên sàn TMĐT Shopee để phân phối tại thị trường Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh vào chiều ngày 28/5/2021. Các sản phẩm lên sàn TMĐT, được Cục Xúc tiến thương mại hỗ trợ truy xuất nguồn gốc sản phẩm, gắn tem nhãn, đảm bảo minh bạch thông tin sản phẩm.

Vấn đề khó khăn hiện nay khi đưa nông sản lên sàn TMĐT như: Chuỗi cung ứng (nhà vườn – thương lái – bảo quản vận chuyển – sàn TMĐT – người tiêu dùng) có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm tới tay người tiêu dùng. Thói quen tiêu dùng lâu nay là mua trực tiếp, nhằm kiểm tra thực tế nông sản. Nếu mua online qua các sàn thương mại điện tử, người mua cần sự kiểm định của cơ quan chức năng, cam kết của các đơn vị trong chuỗi cung ứng, cũng như từ chính các hợp tác xã, người nông dân. Để  giữ được độ tươi ngon như khi mới thu hái đòi hỏi quy trình bảo quản nghiêm ngặt.

Một vấn đề khác đặt ra là nhận thức, trình độ của nông dân về kinh doanh trực tuyến còn hạn chế, nếu bán bằng phương pháp này, họ sẽ mất thời gian nghiên cứu, cập nhật kiến thức sao cho hấp dẫn người mua. Do vậy, chính quyền địa phương cần có những chính sách khuyến khích nông dân ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, tiêu thụ nông sản.

Trường Giang