Gà Tiên Yên của tỉnh Quảng Ninh đã được công nhận thương hiệu và là một trong những giống gà đặc sản nổi tiếng

Xã Hà Lâu (huyện Tiên Yên) là một trong những cái nôi phát triển giống gà Tiên Yên nổi tiếng khắp trong và ngoài vùng. Xét về điều kiện tự nhiên, Hà Lâu có đất đồi rừng rộng hơn 3.000 ha, rất thuận lợi cho phát triển gà theo hướng hàng hóa.

Trên cơ sở định hướng, phát triển gà Tiên Yên là sản phẩm chủ lực, tỉnh Quảng Ninh triển khai thực hiện dự án xây dựng mô hình gà Tiên Yên thương phẩm quy trình VietGAP, do đó người dân đã được hỗ trợ phát triển mô hình chăn nuôi gà đồi theo hướng an toàn sinh học.

Những người tham gia mô hình nuôi gà là những hộ nghèo trên địa bàn các thôn. Dù đã chăn nuôi lâu năm, nhưng kiến thức về lĩnh vực này rất hạn chế. Vì thế, trước đây đàn vật nuôi của nhiều hộ thường xuyên bị dịch bệnh và chậm lớn do nuôi thả không có sự chăm sóc. Ðể bảo đảm chất lượng, đặc biệt là đúng tiêu chí chăn nuôi an toàn sinh học, huyện đã cử cán bộ có chuyên môn về thú y đảm nhiệm hỗ trợ các gia đình về cách thức chăn nuôi, làm chuồng trại, tiêm phòng, chống dịch bệnh, trị bệnh… Ðồng thời, thường xuyên mở các buổi họp trao đổi, hướng dẫn các hộ thành viên những nội dung này và tổ chức kiểm tra chéo giữa các hộ để bảo đảm việc thực hiện.

Từ chỗ chỉ chăn nuôi nhỏ lẻ, đàn gà ở Hà Lâu ngày càng tăng. Số lượng đang ở mức hàng chục nghìn con. Trên các sườn đồi đã được phủ một màu vàng đỏ và đốm hoa của đàn gà. Giờ đây, Hà Lâu là xã đi đầu của huyện Tiên Yên về phát triển chăn nuôi gà theo hướng bảo đảm cả về số lượng và chất lượng.

Để gà Tiên Yên có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, huyện Tiên Yên đã chú trọng xây dựng thương hiệu và truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm đặc sản này. Chính vì vậy, Tiên Yên đã phối hợp với Ban Xây dựng Nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh tiến hành dán tem điện tử và đeo nhẫn truy xuất nguồn gốc gà Tiên Yên. Theo đó, tem điện tử, nhẫn sẽ giúp người tiêu dùng có thể biết được cơ sở sản xuất, thành phần, công dụng của sản phẩm, biết được chủ nuôi, ngày, tháng vật nuôi được tiêm phòng… của con gà Tiên Yên.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, cư trú tại xã Yên Than là một trong những gia đình đầu tiên của huyện Tiên Yên mạnh dạn đầu tư nuôi gà Tiên Yên. Đến thời điểm này, trang trại của gia đình ông Tuấn có trên 1 ngàn con. Để việc nuôi và chế biến gà thành phẩm của mình đạt chất lượng cao, từ khi huyện Tiên Yên tiến hành dán tem điện tử và đeo nhẫn truy xuất nguồn gốc cho gà, ông đã thực hiện ngay và xem đây là cơ hội thuận lợi cho việc phát triển đàn gà của gia đình trong thời gian tới.

Hay mô hình của anh Trần Văn Hoan (Hà Lâu), từ cơ duyên được sự giúp đỡ của ông Lý Văn Diểng, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh là người đầu tiên ở Việt Nam nhân giống gà thành công bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo, tạo đột phá cho chăn nuôi và phát triển gà Tiên Yên. Anh Hoan đã mạnh dạn làm chuồng trại nuôi gà với số lượng 1.000 con gà Tiên Yên cho lãi hơn 120 triệu đồng. Hiện anh Trần Văn Hoan đã là Giám đốc HTX Hà Lâu, mỗi năm nuôi hàng nghìn con gà Tiên Yên. Trang trại của anh Hoan lúc nào cũng có hơn 2.000 con gà, trung bình mỗi năm anh xuất từ 3.000 đến 4.000 con gà thương phẩm cho nhà hàng, thương lái, trừ các chi phí lãi khoảng trên 200 triệu đồng.

Anh Sằn Văn Cắm - nguyên Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Bản Phai – Nà Tứ (nay là thôn Hà Bắc, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh), cũng là một người thành công với mô hình nuôi gà Tiên Yên thương phẩm theo quy trình VietGAP.

Từ thành công của anh Hoan, anh Cắm, ông Tuấn, chính quyền huyện Tiên Yên đã vận động người dân mạnh dạn nuôi gà, trước hết là từ chính các cán bộ xã. Thấy cán bộ nuôi thành công, vậy là không ai bảo ai, bà con cứ người sau theo người trước, cùng nhau nuôi gà Tiên Yên rồi cùng nhau thoát nghèo.

Hiện nay trên địa bàn huyện Tiên Yên có tổng đàn gà Tiên Yên thương phẩm đạt 617.280 con. Các xã có số lượng đàn gà Tiên Yên thương phẩm cao là: Phong Dụ, Hà Lâu và Đông Ngũ. Năm 2023, toàn huyện phấn đấu duy trì, phát triến quy mô sản xuất giống đạt 13.000 gà bố, mẹ, sản xuất trên 1 triệu con giống gà Tiên Yên/năm; tổng đàn gà Tiên Yên thương phẩm xuất bán đạt trên 1,2 triệu con.

Nhằm đảm bảo sản xuất ổn định, liên tục, đáp ứng nhu cầu thị trường trong và ngoài huyện, những năm qua huyện Tiên Yên đã tích cực phát triển chăn nuôi bằng các chính sách hỗ trợ giống, lãi suất vốn vay cho các hộ nuôi và HTX, doanh nghiệp. Với sự vào cuộc tích cực của ngành nông nghiệp huyện, đến nay trên địa bàn đã thu hút các công ty, HTX tham gia sản xuất giống và nuôi tập trung như: Công ty CP Phát triển chăn nuôi và nông – lâm – ngư nghiệp Phúc Long; HTX Sản xuất giống gà bản địa Tiên Yên; cơ sở sản xuất gà giống Đinh Quang Tưởng…

Định hướng phát triển thương hiệu gà Tiên Yên trong thời gian tới, lãnh đạo huyện Tiên Yên cũng cho biết sẽ tiếp tục duy trì sản xuất gà theo hướng chất lượng cao, tăng cường công tác quản lý nhà nước về thương hiệu gà, tăng cường đưa KHCN, kỹ thuật tiên tiến vào phát triển chăn nuôi, đẩy mạnh công tác quảng bá, xúc tiến thương mại gà Tiên Yên… Để phát triển đàn gà theo hướng bền vững, các phòng, ban, đơn vị của huyện đã đẩy mạnh vận động, tuyên truyền đến hộ dân, doanh nghiệp trên địa bàn thành lập các trang trại, HTX. Đến nay, toàn huyện có 400 trang trại nuôi từ 500 con trở lên và 7 HTX nuôi gà thành phẩm.

                                                                                                          Hương Chu